Rehabilitacja kardiologiczna

Rehabilitacja kardiologiczna to dział medycyny rehabilitacyjnej lub fizjoterapeutycznej, zajmujący się optymalizacją funkcji fizycznych u pacjentów z chorobami serca lub niedawno wykonanymi operacjami kardiochirurgicznymi.

Działanie rehabilitacji kardiologicznej polega na zwiększeniu wysiłku fizycznego, przy jednoczesnym zmniejszeniu nadzoru nad pacjentem w czasie ćwiczeń. Rehabilitacja serca trwa kilka miesięcy, ale zalecane jest jej kontynuowanie do końca życia.

Na rehabilitację kardiologiczną składają się wszelkie działania wykonywane w celu przywrócenia i utrzymania optymalnego stanu zdrowia i zmniejszenia ryzyka wystąpienia ponownych problemów z sercem. Działania te mają umożliwić funkcjonowanie własnym wysiłkiem oraz przywrócenie stanu umożliwiającego pacjentom prowadzenie aktywnego życia. Są to na przykład kompleksowe programy ćwiczeniowe, edukacja i modyfikacja zachowania.

Najważniejszym elementem rehabilitacji kardiologicznej są ćwiczenia, ale pełna rehabilitacja kardiologiczna obejmuje także terapie żywieniowe, programy odchudzania, zarządzanie nieprawidłowościami lipidowymi za pomocą diety i leków, kontrolę ciśnienia krwi, zarządzanie cukrzycą i radzenie sobie ze stresem.

Stosowane formy ruchu to trening na cykloergometrze, ciągły lub interwałowy, zależnie od sprawności pacjenta oraz trening wytrzymałościowy na bieżni. Bieżnia rehabilitacyjna umożliwia dobór prędkości i nachylenia toru, indywidualnie do pacjenta. Pacjent w trakcie rehabilitacji kardiologicznej jest podłączany do aparatury pomiarowej, co pozwala na monitorowanie i raportowanie odczytów rytmu serca i ciśnienia. Pacjent musi w tym czasie wykonywać ćwiczenia zależne od stanu zdrowia, które zostały dla niego zaplanowane w oparciu o wyniki badania wysiłkowego.

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa a rehabilitacja kardiologiczna

Testy wysiłkowe odgrywają kluczową rolę w rehabilitacji kardiologicznej. Służą wstępnej ocenie czynnościowej pacjenta oraz badaniu wyników jego usprawniania w okresie rehabilitacji poszpitalnej. Mają one znaczenie zarówno diagnostyczne, jak i prognostyczne.

W teście wstępnym ocenie czynnościowej poddawane są wyniki leczenia interwencyjnego, kardiochirurgicznego bądź zachowawczego. Rozpoczęcie programu regularnych treningów powinno być poprzedzone stratyfikacją ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowych związanych z wysiłkiem. Podstawę klasyfikacji tego ryzyka stanowią parametry analizowane w czasie testu wysiłkowego. Wyniki próby wysiłkowej pozwalają na określenie parametrów treningu fizycznego. Intensywność treningu jest parametrem istotnie rzutującym na jego bezpieczeństwo oraz wyniki rehabilitacji.

Rehabilitacja kardiologiczna - jak to wygląda w praktyce?

Usługi rehabilitacji kardiologicznej mogą być świadczone podczas hospitalizacji, w warunkach ambulatoryjnych lub zdalnie przy użyciu telefonu lub nowej technologii. Szpitale, przychodnie, gabinety i sanatoria są wyposażone w specjalistyczny sprzęt do rehabilitacji kardiologicznej - systemy i urządzenia do rehabilitacji kardiologicznej.

Rehabilitacja kardiologiczna jest wykonywana w warunkach szpitalnych, ambulatoryjnych (oddział lub ośrodek rehabilitacji dziennej), lub w formie zdalnej (telerehabilitacja) pod nadzorem sprzętu telemedycznego umożliwiająca odpowiednie ćwiczenie w domu. W rehabilitacji kardiologicznej chodzi o to, aby poddać serce wysiłkowi na optymalnym poziomie celem odpowiedniego natlenowania mięśnia sercowego i tętnic wieńcowych. Parametry obciążeniowe rehabilitacji kardiologicznej powinny zawierać się w granicy 20-80% obciążenia zmierzonego w trakcie próby wysiłkowej. Stałe i równomierne natlenowanie wzmacnia serce i cały układ krwionośny. Kardiolog zaleca ćwiczenia na rowerku lub bieżni ustalacjąc parametry tak, aby rehabilitacja odbywała się w optymalnych warunkach dla pracy mięśnia sercowego pacjenta. Oznacza to, że dobieramy odpowiednią prędkość chodu na bieżni lub jazdy na rowerze i zmuszamy pacjenta do ćwiczeń w odpowiednim czasie. Jest to typowy trening liniowy ze stałą prędkością. Możemy rehabilitować pacjenta doberając odpowiednie parametry serca. Sterując HR czyli pulsem pacjenta obciążenie jest ustalane w trakcie zadanej pracy pacjentowi. Jeśli HR pacjenta spada poniżej zadanej normy zmienia sie obciążenie na bieżni i rowerku celem poprawienia parametrów HR serca. Stosuje się także trening interwałowy i hitowy. Są to bardziej skomplikowane tryby rehabilitacji kardiologicznej i wymagają większej uwagi rehabilitanta w trakcie ćwiczeń. Normą jest monitoring ciśnienia i saturacji w trakcie zajęć.

Wyróżnia się trzy etapy rehabilitacji kardiologicznej:

(wczesna)

Etap I polega na osiągnięciu przez chorego samodzielności i samowystarczalności w zakresie codziennych czynności oraz przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia.

Etap II rehabilitacji kardiologicznej może być prowadzony na kilka sposobów - stacjonarnie, ambulatoryjnie lub "hybrydowo" (z kontynuacją w domu) z indywidualnym zaleceniem do pacjenta w zależności od potrzeby przebiegu choroby.

(późna)

Etap III polega na podtrzymaniu dotychczasowych efektów leczenia i rehabilitacji, dalsza poprawa wydolności wysiłkowej oraz motywowanie do kontynuacji aktywnego stylu życia.

Głównym zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie sprawności fizycznej i sprawności ruchowej, a w efekcie łatwiejsze wykonywanie czynności życia codziennego i podejmowanie różnych aktywności rekreacyjnych, a nawet uprawianie sportu. Dzięki skutecznej rehabilitacji kardiologicznej możliwe jest ograniczenie negatywnych psychicznych skutków choroby, poprawienie stanu emocjonalnego (zmniejszenie lęku, depresji, wrogości i poprawa samooceny). Rehabilitacja powinna więc być prowadzona przez wysokiej jakości fizjoterapeutów i innych lekarzy specjalistów, w tym również psychologów.

Sklep medyczny KREDOS posiada w swojej ofercie szeroki zakres sprzętu medycznego do rehabilitacji kardiologicznej cenionej na rynku sprzętu medycznego firmy ASPEL.