Oftalmoskop

Oftalmoskop to urządzenie, które umożliwia przeprowadzenie oftalmoskopii, czyli wziernikowania dna oka wykonywanego w celu dokładnego sprawdzenia zmian widocznych w dnie oka, a także pomocnym w diagnostyce wielu poważnych chorób.

Wziernikowanie dna oka (oftalmoskopia) jest jednym z podstawowych badań przeprowadzanych w gabinetach okulistycznych wykonywanym za pomocą oftalmoskopu w celu rozpoznawania wad wzroku i nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu siatkówki, błony naczyniowej i nerwu wzrokowego. Wziernikowanie powinno być elementem rutynowego badania okulistycznego i przyjmuje się, że należy je wykonywać standardowo raz na 2-3 lata. Lekarz może zlecić badanie oftalmoskopem również przy wystąpieniu nieprawidłowej reakcji źrenic na światło, zezie, zaburzeniach równowagi, zaburzeniach widzenia barw, oraz u pacjentów z krótkowzrocznością powyżej 3,5 dioptrii.

Poprzez wziernikowanie skutecznie diagnozowane są także zaburzenia ogólnoustrojowe - między innymi cukrzyca, miażdżyca i nadciśnienie tętnicze. Badanie dna oka ma zasadnicze znaczenie w diagnostyce szeregu chorób, również tych, które początkowo przebiegają bezobjawowo. Oftalmoskopia umożliwia rozpoznanie pierwszych symptomów schorzeń, których obecność manifestuje się właśnie zmianami w dnie oka. Dlatego też badanie oftalmoskopem jest zalecane również przy urazach głowy, utratach przytomności i podejrzeniu guzów wewnątrzczaszkowych, a także przy nawracających bólach głowy.

Jak działa oftalmoskop?

Oftalmoskop, nazywany również wziernikiem oka,zbudowany jest z systemu powiększających soczewek i źródła światła skupionego na strukturach ciała szklistego, tarczy nerwu wzrokowego, naczyniach krwionośnych, obwodowej części siatkówki oraz plamce. Ułatwieniem dla obserwacji włókien nerwowych i naczyń siatkówki jest działanie systemu różnokolorowych filtrów (zielonym i niebieskim). Oftalmoskop za pomocą różnokolorowych filtrów umożliwia zredukowanie natężenia światła, co przydatne przy badaniu osób wrażliwych na ten bodziec i filtry barwne. Zastosowanie określonych filtrów świetlnych oftalmoskopu pozwala na przeprowadzanie specjalistycznej oceny określonych struktur.

Filtr bezczerwienny (zielony) ułatwia oglądanie niektórych struktur (włókna nerwowe siatkówki czy drobne naczynia siatkówki).

Filtr kobaltowoniebieski wykorzystywany jest do badań z użyciem fluoresceiny do wzbudzenia jej świecenia (fluorescencji).

Istnieją dwa rodzaje oftalmoskopów.Oftalmoskop bezpośredni wyglądem przypomina podręczną latarkę. Badanie oczu wykonywane jest w ciemnym gabinecie i trwa kilka minut. Za sprawą światła osoba badana przez chwilę może mieć zaburzone widzenie. Snop światła kierowany jest bezpośrednio na poszczególne struktury dna oka pacjenta. System soczewek pozwala skorygować możliwe wady wzroku zarówno badającego jak i badanego, by uzyskać możliwie ostry obraz dna oka. Soczewki powiększają oko 15-krotnie. Obraz jest powiększony, ale nieodwrócony i dwuwymiarowy. Uzyskany obraz dna oka jest prosty i znacznie powiększony. Zaletą urządzenia są jego małe rozmiary, można je z łatwością przenosić i stosować także przy łóżku chorego czy też stole operacyjnym.

Badanie oftalmoskopem pośrednim wykonywane jest w pozycji siedzącej lub leżącej. Przy oftalmoskopii pośredniej źródło światła znajduje się w urządzeniu zamontowanym na głowie lekarza. Oftalmoskop wyposażony jest w filtry oraz odpowiednie soczewki, przez które patrzy badający. W trakcie badania lekarz stoi w pewnym oddaleniu i przybliża w kierunku oka specjalną soczewkę do uzyskania obrazu powiększonego, jak również odwróconego i przestrzennego - lekarz widzi dno oka tak, że zarówno prawa i lewa strona obrazu, jak też góra i dół są odwrócone. Czasem w celu uzyskania szerszego obrazu dna oka stosuje się dodatkowo środki farmakologiczne w postaci kropli rozszerzających źrenice, z wyjątkiem osób chorujących na jaskrę. Nowoczesne modele, takie jak oftalmoskopy pośrednie pozwalają na bardzo precyzyjny dobór oświetlenia pod kątem wymagań pacjenta. Zmniejsza to między innymi nieprzyjemne uczucie oślepienia w trakcie badania plamki oka.

Czy badanie oftalmoskopem jest bezpieczne?

Badanie oftalmoskopem jest badaniem bezpiecznym i całkowicie bezinwazyjnym. Osoba poddająca się badaniu nie odczuwa żadnego bólu, a nieprzyjemne bodźce świetlne w obecnie dostępnych modelach oftalmoskopów są redukowane niemal do minimum. Oftalmoskop jest bezpieczny dla oka, ponieważ wykorzystuje on światło widzialne, które jest neutralne dla człowieka i nie powoduje zmęczenia oka lub jakichkolwiek reakcji alergicznych. 

Do około 3 godzin po badaniu może wystąpić rozmycie widzianego obrazu wskutek zastosowania środka rozszerzającego źrenicę, dlatego warto na badanie przynieść okulary przeciwsłoneczne, które przydadzą się w drodze powrotnej. Z uwagi na mogące się pojawić zaczerwienienie oka, ból głowy, nudności, czy światłowstręt, nie powinno się prowadzić samochodu bezpośrednio po badaniu.

W przypadku osób szczególnie wrażliwych mogą wystąpić dolegliwości przejściowe, takie jak zaczerwienienie powiek i spojówek lub krótkotrwałe upośledzenie ostrości widzenia. Badanie oftalmoskopem może być regularnie powtarzane bez jakichkolwiek przeciwwskazań i obawy o stan zdrowia. Jeśli jednak po badaniu zaczerwienienie oka utrzymuje się dłużej niż dobę lub jeśli pojawi się wydzielina ropna, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą oftalmoskopów marki HEINE w sklepie medycznym KREDOS.