Defibrylacja

Defibrylator to urządzenie medyczne służące do przeprowadzania zabiegu defibrylacji serca, na którego konstrukcję składa się jednostka centralna i dwie elektrody. W zależności od funkcjonalności i potrzeb użytkowych rozróżnia się defibrylatory AED i defibrylatory kliniczne.

Defibrylacja jest procedurą medyczną stosowaną w celu wygaszenia najpoważniejszych zaburzeń rytmu serca - migotania komór oraz częstoskurczu komorowego bez tętna wykorzystując impuls elektryczny prądu stałego na powierzchnię klatki piersiowej lub bezpośrednio do mięśnia sercowego. Czynności defibrylacyjne wykonywane są podczas reanimacji, czyli działań stosowanych w celu przywrócenia podstawowych funkcji życiowych i świadomości osoby, u której doszło do nagłego zatrzymania krążenia (NZK).

Nagłe zatrzymanie krążenia, czyli ustanie czynności serca z utratą świadomości i bezdechem, poprzedza wystąpienie wtórnego zatrzymania oddechu, a w konsekwencji doprowadza do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. Serce chorego przestaje bić, a cały organizm nie otrzymuje na czas niezbędnych składników odżywczych oraz tlenu, co w konsekwencji kończy się niedotlenieniem organizmu i zgonem. Po wystąpieniu NZK konieczne jest niezwłoczne rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) przez świadków zdarzenia aż do momentu przyjazdu zespołu ratunkowego.

Dzięki wczesnemu wykonaniu podstawowych czynności resuscytacyjnych - nie wymagających fachowych umiejętności medycznych i dostępu do oprzyrządowania specjalistycznego - prawdopodobieństwo przeżycia pacjenta wzrasta trzykrotnie. Z kolei przy wczesnym zastosowaniu defibrylacji szansa na przeżycie wynosi 75%. Niestety, nie podjęcie działania odpowiednio szybko obniża prawdopodobieństwo przeżycia o około 10% z każdą minutą. Dlatego tak ważne jest natychmiastowe podjęcie zabiegów resuscytacyjnych - od czasu reakcji zależy w jakim stopniu choremu przywrócone zostaną czynności życiowe.

Wytyczne resuscytacji - czynności resuscytacyjne (sekwencja postępowania)

1. Sprawdź czy miejsce podjęcia resuscytacji jest bezpieczne
2. Sprawdź, czy poszkodowany reaguje
3. Nie reaguje? - Głośno wołaj o pomoc
4. Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź oddech - lekko odchyl głowę do tyłu i unieś żuchwę
5. Sprawdź, czy oddycha prawidłowo
6. Nie oddycha prawidłowo? - Zadzwoń pod numer 999 lub 112
7. Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej
8. Wykonaj 2 oddechy ratownicze, a następnie znowu 30 uciśnięć klatki piersiowej
9. Kontynuuj resuscytację, aż do przyjazdu pogotowia lub do momentu kiedy poszkodowany odzyska przytomność

Na zaawansowane zabiegi resuscytacyjne składa się zespół czynności stosowanych przez personel medyczny, takie jak: resuscytacja krążeniowo-oddechowa, defibrylacja, farmakoterapia oraz wszystkie inne działania przywracające spontaniczną akcję serca lub spontaniczne oddychanie. 

1. Sprawdź czy poszkodowany reaguje, czy oddycha, czy nie występują pojedyncze westchnienia
2. Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową, schematem 30:2
3. Podłącz defibrylator/monitor, minimalizuj przerwy w resuscytacji
4. Oceń rytm serca
5. Dokonaj defibrylacji przy wystąpieniu migotania komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna
6. Natychmiast podejmij procedurę resuscytacji oddechowo-krążeniowej przez 2 minuty, minimalizuj przerwy w resuscytacji
7. Oceń rytm i kontynuuj zabiegi resuscytacyjne

Przed przerwaniem RKO należy zaplanować dalsze działania. Należy podawać tlen i nie przerywać uciskania klatki piersiowej po zabezpieczeniu dróg oddechowych. Istotne jest zapewnienie dostępu donaczyniowego i podawanie adrenaliny. Kolejną czynnością jest leczenie odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia u pacjenta.

Kiedy użyć defibrylatora? U kogo nie można stosować defibrylatora?

Defibrylacja w dosłownym tłumaczeniu oznacza zakończenie migotania komór. Jest jedyną, a zarazem skuteczną metodą, zwiększającą szanse przeżycia podczas ciężkich zaburzeń pracy serca. Defibrylację wykonujemy wyłącznie wtedy, gdy serce jet w stanie migotania komór. Migotanie komór leży u podłoża zdecydowanej większości przypadków nagłego zatrzymania krążenia u dorosłych, które prowadzi do śmierci klinicznej. Defibrylator analizuje pracę serca i dostarcza do niego określoną energię elektryczną za pomocą elektrod defibrylacyjnych, dzięki czemu stabilizuje pracę serca jako pompy przy nieprawidłowym rytmie.

Ze względu na funkcjonalność wyróżnia się dwa rodzaje defibrylatorów: dwufazowe i jednofazowe, różniące się wyładowaniami, funkcjami i wyglądem. Jako urządzenie medyczne defibrylator stanowi jednostkę centralną, a do normowania pracy serca wykorzystuje specjalne elektrody przewodzące prąd stały o właściwym natężeniu mocy. Algorytm oprogramowania defibrylatora poprzez czujniki w elektrodach przyklejonych do ciała chorego odczytuje jego temperaturę, ciśnienie, EKG oraz na tej podstawie dokonuje analizy i dobiera siłę wstrząsów aplikowanych do serca chorego. Defibrylatory serca wyposażone są w systemy głosowe prowadzące ratującego przez cały proces ratunkowy. Rolą ratownika jest dokładne stosowanie się do komend głosowych lub poleceń widocznych na ekranie urządzenia.

Należy mieć na uwadze, że nie każdego pacjenta można poddać defibrylacji. W przypadku asystolii, czyli stanowi charakteryzującemu się sygnałem ciągłym w zapisie ekg i płaską linią na monitorze zwaną też "izolinią". Rytmami kwalifikującymi chorego do wykonania defibrylacji są migotanie komór, trzepotanie komór i częstoskurcz komorowy, W innym przypadkach prowadzimy akcję ratunkową tzw: "masaż serca" i odychanie metodą "usta-usta".

Defibrylacja wchodzi w podział na pośrednią i bezpośrednią, przy czym defibrylacja pośrednia polega na przyłożeniu elektrod do klatki piersiowej i wyładowaniu dużej energii (150-360 J u dorosłych), natomiast defibrylacja bezpośrednia jest możliwa wyłącznie w warunkach sali operacyjnej i polega na przyłożeniu specjalnych elektrod wewnętrznych bezpośrednio do serca i wyładowaniu o wiele mniejszej energii niż podczas defibrylacji pośredniej.

W sklepie medycznym KREDOS znajdą Państwo zarówno defibrylatory automatyczne (AED), czyli lekkie urządzenia przenośne, które komputerowo analizują pracę serca i samoczynnie przeprowadzają resuscytację, udzielając komunikatów wizualnych i głosowych, a także defibrylatory kliniczne, czyli zewętrzne defibrylatory używane w szpitalach i karetkach specjalistycznych, z możliwością pracy w rybie AED i monitorowania parametrów biologicznych pacjenta wymaganych przez szpitalne oddziały ratunkowe (SOR).