Ciśnieniomierze to urządzenia pomiarowe służące do monitorowania ciśnienia tętniczego krwi, sprawdzające się zarówno w gabinetach zabiegowych, gabinetach lekarskich, jak i w gospodarstwach domowych. Ciśnieniomierz często jest nazywany też Sfigmomanometrem. Wyróżniamy ciśnieniomierze manualne i elektroniczne. Podstawowe elementy ciśnieniomierza manualnego to: pompka tłocząca powietrze, mankiet z komorą powietrzną i zaworkiem do kontrolowanego wypuszczania powietrza z mankietu. Ciśnieniomierze manualne do prawidłowego pomiaru potrzebują stetoskop lekarski. Lekarz lub pielęgniarka w trakcie badania manometrem pompuje mankiet do wartości około 150 mmHg i zaczyna delikatnie spuszczać z niego powietrze jednocześnie osłuchując stetoskopem puls pojawiający się na żyle po wewnętrznej stronie lewego ramienia w zgięciu łokciowym. Początek pulsowania na żyle daje nam wartość ciśnienia skurczowego na manometrze, a koniec pulsowania wskazuje na wartość ciśnienia rozkurczowego. Proces pomiaru ciśnienia w elektronicznych sfigmomanometrach automatycznych jest kontrolowany przez układ scalony wewnątrz ciśnieniomierza. W ciśnieniomierzach elektronicznych mamy pompkę elektryczną zasilaną z baterii, która automatycznie pompuje mankiet w trakcie mierzenia ciśnienia. Stetoskop do pomiaru pulsu zastapiono czujnikiem w mankiecie. Wynik pomiaru ciśnienia tętniczego automatycznie wyświetlany jest na wyświetlaczu LCD urządzenia pomiarowego. Pomiar ciśnienia jest całkowicie zautomatyzowany i może być wykonany samodzielnie przez pacjenta bez nadzoru personelu medycznego.
Wyróżnamy 3 metody pomiaru ciśnienia tętniczego przez ciśnieniomierze.
- osłuchowa auskultacyjna
- oscylometryczna
- korotkowa czyli jednoczesne zastosowanie metody auskultacyjnej i oscylometrycznej
Metody pomiaru ciśnienia tętniczego:
Metoda osłuchowa zwana też metodą askultacyjną pomiaru jest najbardziej popularna w ciśnieniomierzach manualnych do wykonania pomiaru wykorzystujących stetoskop jako odsłuch pulsu w trakcie mierzenia ciśnienia. W metodzie oscylometrycznej pomiaru ciśnienia mankiet wyposażony jest w elektroniczny czujnk, który rejestruje puls związany ze zmianami ciśnienia. Ciśnienie jest wyczuwalne przez chip dzięki strumieniowi krwi, która płynie pod mankietem. Pomiar zostaje zapisany w pamięci ciśnieniomierza elektronicznego. Metoda oscylometryczna wykorzystuje dane z czujnika i wyznacza ciśnienie tętnicze krwi, na podstawie algorytmów obliczeniowych. Wykorzystuje się w nich współczynniki o wartościach wyznaczanych na drodze badań populacyjnych pacjentów. Ciśnieniomierz korotkowa wykorzystuje obie metody do wyznaczenia prawidłowego pomiaru ciśnienia. Jest to metoda stosowana wyłacznie w najbardziej zaawansowanych ciśnieniomierzach elektronicznych oraz holterach ciśnieniowych. W mankiecie stosuje się czujnik, który spełnia rolę głowicy stetoskopu. Jego zadaniem jest nasłuchwać tętno pacjenta w trakcie nadmuchiwania mankietu powietrzem. Drugi czujnik w mankiecie wykorzystuje metodę pomiaru oscylometycznego. Elektronika ciśnieniomierza jest tak skonstruowana, aby jedna metoda kontrolowała drugą i eliminowała wszelkie czynniki, które potęcjalnie mogłyby spowodować błąd pomiaru. Wykorzystanie obu metod pomiaru ciśnienia, tj. osłuchowej auskultacyjnej oraz oscylometrycznej gwarantuje najdokładniejszy pomiar ciśnienia krwi.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?
Prawidłowe ciśnienie tętnicze u nastolatka to 109-122/61-79 mmHg. Prawidłowe ciśnienie krwi dla człowieka dorosłego to 120-129/80-84 mmHg. Wraz z wiekiem ciśnienie krwi może ulegać podwyższeniu i dla osoby starszej po 65 roku życia prawidłowe ciśnienie krwi powinno wynosić poniżej 140/90 mmHg. Pomiar ciśnienia krwi i rejestrowanie zmian i odchyleń w jego wynikach jest istotnym elementem w diagnostyce chorób serca, gdyż na ich rozwój w wyniku zwiększenia niewydolności serca ma wpływ nadciśnienie tętnicze krwi, czyli jedna z najczęstszych chorób krążenia, która poprzez długotrwale utrzymujące się wysokie wartości ciśnienia tętniczego niszczą ściany naczyń krwionośnych. Opór stawiany sercu wpływa na jego pompowanie krwi z większą siłą, a co za tym idzie, pogrubieniem ścian serca, co następnie skutkuje gorszym ich odżywieniem. Mniejsza ilość krwi pompowanej do naczyń staje się niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb organizmu.
Serce kurczy się średnio 60 do 80 razy w ciągu minuty, na cykl jego pracy składają się systole i diastole, czyli skurcz i rozkurcz, umożliwiające transport krwi oraz zaopatrzenie wszystkich narządów w tlen i składniki odżywcze. Do najczęstszych chorób krążenia należy nadciśnienie pierwotne, powstałe samoistnie i związane z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Innym schorzeniem jest nadciśnienie wtórne, mające podłoże w innych chorobach przewlekłych, takich jak choroby nadnerczy, tarczycy, guzy mózgu, czy też spowodowane zażywaniem leków, poddaniu na stres lub w przebiegu ciąży.
Nadciśnienie tętnicze to stan, w którym przekroczone zostają normy wartości pomiaru – powyżej 140 mmHg skurczowe (górne) i 90 mmHg rozkurczowe (dolne). Zarówno ciśnienie skurczowe, jak i rozkurczowe, są tak samo istotne. Zaburzenia poszczególnych wartości oraz różne ich kombinacje wskazują na występujące patologie oraz zmiany fizjologiczne. Wartość ciśnienia skurczowego głównie zależy od sztywności naczyń krwionośnych i pojemności minutowej serca, natomiast rozkurczowego to minimalne ciśnienie podczas fazy spoczynkowej, które wytwarza się w tętnicach pomiędzy uderzeniami, kiedy to serce rozkurcza się, aby napełnić się krwią. Krótko trwające wzrosty ciśnienia mogą być też zjawiskiem całkowicie naturalnym, pojawiając się podczas wzmożonego wysiłku lub w sytuacjach nasilonego napięcia i stresu. W trosce o utrzymanie dobrego zdrowia poprzez zapobieganie wystąpienia lub rozwoju nadciśnienia tętniczego zaleca się przede wszystkim przestrzeganie odpowiedniej diety, normalizacja masy ciała, ograniczenie spożycia soli, alkoholu, tłuszczów, rzucenie palenia i regularną aktywność fizyczną. Przy występowaniu nadciśnienia tętniczego lub choroby wieńcowej mierzenie ciśnienia tętniczego jest wyjątkowo ważne z uwagi na niezbędne wykonywanie pomiarów każdego dnia dla określenia skuteczności działania przyjmowanych leków i rejestrowanie wszelkich zmian i odchyleń. Jest to cenną wskazówką, pomocną do wykonania dodatkowych badań i zmiany leczenia.
Procedura pomiaru ciśnienia:
Kluczowe do uzyskania wiarygodnego wyniku pomiaru ciśnienia tętniczego krwi jest przestrzeganie zasad użytkowania. Przede wszystkim pomiar ciśnienia powinien być wykonany po 5-minutowym odpoczynku, w pozycji siedzącej, z mankietem założonym na ramieniu (na poziomie serca). Przy wykonywaniu pomiaru należy usiąść wygodnie i odprężyć się w temperaturze pokojowej. Na 30 minut przed rozpoczęciem pomiaru nie należy się kąpać, pić alkoholu ani napojów kofeinowych, palić tytoniu, wykonywać ćwiczeń fizycznych, czy też jeść. Należy siedzieć na krześle z nogami opartymi o podłogę i wyprostowanymi plecami. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca. Mankiet ciśnieniomierza powinien być dostosowany do obwodu ramienia. Zbyt szeroki może zaniżyć wynik, z kolei zbyt ciasne nałożenie może zawyżyć uzyskane wartości. Zaleca się mierzenie ciśnienia o stałych porach dnia, mając na uwadze fakt, że jako wartość zmienna może ulegać wahaniom w ciągu doby. Niezwykle ważny jest też sposób mierzenia ciśnienia tętniczego i rodzaj aparatu używanego do badania. Jeżeli pomiar jest wykonany aparatem z mankietem naramiennym, a badający ciśnienie zbyt mocno uciśnie słuchawką tętnicę ramienną, to ciśnienie rozkurczowe będzie niższe od faktycznego.
Zbyt wysokie ciśnienie krwi znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca, udaru, wylewu, niewydolności serca, rozwoju niewydolności nerek i innych bardzo groźnych powikłań. U osób z wysokim ciśnieniem krwi ryzyko wystąpienia udaru mózgu jest siedem razy bardziej prawdopodobne, w porównaniu z osobą bez nadciśnienia, zaś ryzyko pojawienia się choroby wieńcowej zwiększa się u nich trzy, a nawet czterokrotnie.
Dobry ciśnieniomierz naramienny:
W sklepie medycznym KREDOS kupią Państwo ciśnieniomierze i akcesoria w atrakcyjnych cenach. Wśród aparatów znajdą Państwo szeroki wachlarz produktów: ciśnieniomierz elektroniczny, półautomatyczny i zegarowy.
