Wszawica jest jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych. Znacznie częściej występuje u dzieci niż osób dorosłych, gdyż dzieci częściej niż dorośli przebywają ze sobą w dużych grupach. Wystarczy jedno dziecko z wszami przyprowadzone do przedszkola albo przychodzące do szkoły, by zarazić szybko całą grupę.
Często do inwazji wszy dochodzi również na koloniach, na których przebywają duże grupy dzieci, a warunki w hotelach, gdzie nocują, nierzadko pozostawiają sporo do życzenia. Jednak wbrew pozorom, mimo, że wszawica jest kojarzona raczej z zaniedbaniem i brakiem higieny, nie jest to jej przyczyną. Skąd się biorą wszy i jak sobie z nimi poradzić?
Czym jest wszawica i skąd się biorą wszy?
Wszawica, inaczej zwana pedikulozą jest chorobą pasożytniczą, polegającą na pojawianiu się na ludzkim ciele owadów – wszy. Są to niewielkie stawonogi, które osiągają wielkość od 0,35 do 6 mm i żywią się wysysaną przez skórę krwią. Wśród wielu gatunków wszy, głównie trzy najbardziej zagrażają ludziom. Najczęściej spotykane są wszy głowowe, bytujące we włosach żywicieli. Oprócz tego jednak można się też spotkać z wszami odzieżowymi, które bytują na ubraniu bądź pościeli.
W tym akurat przypadku właśnie brak higieny i niedbalstwo jest przyczyną infekcji. Ostatnim gatunkiem wszy, które można spotkać u człowieka, są wszy łonowe, przenoszone drogą płciową i bytujące w obrębie owłosienia łonowego. Te wszy mogą rozprzestrzeniać się na inne części ciała. Jednak najczęściej, zwłaszcza u dzieci, dochodzi do infekcji wszami głowowymi. Dorosłe osoby najczęściej „zarażają” się wszami od swoich dzieci. Czynnikiem ryzyka złapania wszy jest przebywanie w dużych zbiorowiskach ludzi oraz w złych warunkach sanitarnych i higienicznych.
Objawy wszawicy głowy
Głównym objawem inwazji wszy we włosach jest oczywiście uporczywe swędzenie głowy. To podobnie jak z pchłami u psów. W ich przypadku również częste drapanie, czasem aż do ran daje nam do zrozumienia, że mają nieproszonych gości w sierści. Jeśli więc widzimy, że dziecko się mocno i co chwilę drapie we włosach, jak najszybciej przejrzyjmy je pod kątem wszy. Świąd bierze się z nakłuć, przez które owady wysysają krew i wpuszczają jad, który właśnie powoduje swędzenie.
Podczas przeglądania i wyczesywania włosów dziecka można zauważyć maleńkie, poruszające się żyjątka, a także niewielkie grudki o owalnym kształcie i biało – żółtej barwie, przyklejone do włosów. Są to tak zwane gnidy, czyli jajeczka wszy, przytwierdzone do włosów specjalną wydzieliną wytwarzaną przez wszy, która działa jak klej i skutecznie uniemożliwia usunięcie gnid za pomocą podstawowych środków higienicznych.
Jak wygrać z inwazją wszy we włosach?
Przede wszystkim należy zacząć działać natychmiast po wykryciu wszy u dziecka. Bardzo istotne jest, by kuracji poddała się cała rodzina, a w szczególności osoby, które mieszkają z dzieckiem pod jednym dachem, a więc rodzice i rodzeństwo. Oczywiście należy też poinformować o wszawicy wszystkich, którzy w ostatnim czasie mieli styczność z dzieckiem, a więc nie tylko babcie czy ciocie, ale także rodzice innych dzieci z grupy przedszkolnej lub szkolnej klasy.
Wszy są problemem wstydliwym z racji stereotypu, że biorą się z braku higieny. Tymczasem nie należy się ich wstydzić, bo można się nimi zarazić nawet jeśli myje się włosy codziennie. Poinformowanie rodziców innych dzieci jest krokiem pokazującym, że myślimy o innych i ich dobru. Ponadto kuracja nie pomoże naszemu dziecku, jeśli zarażone przez nie inne dzieci, u których nikt nic w porę nie zauważy, przyjdą do przedszkola czy na lekcje, bo w ten sposób nasze dziecko też może się zarazić ponownie.
Terapię wszawicy można oczywiście przeprowadzić na własną rękę, jednak jeśli pojawią się objawy wtórnego nadkażenia bakteryjnego, konieczna będzie wizyta u lekarza rodzinnego lub dermatologa. Niestety wszawica sprzyja bardzo takim infekcjom, gdyż uporczywe drapanie się przez dzieci może powodować powstawanie podrażnień skóry głowy i zadrapań, które tworzą idealne warunki dla rozwoju bakterii i grzybów.
Leczenie wszawicy polega na używaniu specjalnych preparatów w sprayu, typu Pipi Nitolic, płynów, takich jak Hedrin lub szamponów, takich jak reklamowana szeroko Sora Forte. Należy jednak pamiętać, aby podczas użycia ściśle przestrzegać zaleceń producenta podanych na opakowaniach lub ulotkach preparatów. Bardzo ważne jest, aby preparaty były właściwie aplikowane w odpowiedniej dawce oraz by kuracja trwała odpowiedni czas. W innym przypadku może dojść do niecałkowitego pozbycia się problemu i nawrotu wszawicy.
Kolejny etap – wyczesywanie
Niestety, same preparaty to nie wszystko. Użycie preparatu spowoduje zabicie wszy oraz odklejenie gnid od włosów, ale nie sprawi, że to wszystko magicznie zniknie. Kolejnym etapem kuracji jest żmudne wyczesywanie włosów, w celu pozbycia się martwych owadów i jajeczek. Do wyczesywania należy używać specjalnego, gęstego grzebienia do wszy, który wyłapie wszystkie, nawet najdrobniejsze wszy i gnidy.
Bardzo dobrym produktem jest grzebień do wszy Beurer. Nie jest to zwykłe narzędzie, ale urządzenie elektroniczne, działające na baterię. Grzebień jest w pełni bezpieczny dla dzieci, gdyż nie zawiera żadnych chemicznych substancji. Pozwala w łatwy sposób pozbyć się nieproszonych gości spośród włosów, nie podrażniając przy tym skóry głowy. Ponadto grzebień Beurer jest wyposażony w sygnalizację dźwiękową przy kontakcie z wszą lub gnidą. Jest więc idealnym narzędziem do zdiagnozowania wszawicy, bez żmudnego przeglądania włosów i wytężania wzroku, by coś dostrzec.
Co zrobić, by nie zarazić się ponownie?
Najprościej byłoby unikać dużych skupisk ludzi, ale jest to niemożliwe, zarówno w przypadku dzieci, jak i osób dorosłych. Można jednak wyrobić sobie prawidłowe nawyki higieniczne, które zmniejszą ryzyko zakażenia. Ponadto u dzieci, a szczególnie takich, które mają bardzo gęste włosy, należy regularnie przeglądać włosy co jakiś czas. Ponadto nie wolno korzystać z grzebieni, szczotek ani akcesoriów do włosów, takich jak gumki czy spinki, należących do innych osób. Należy szczególnie uczulić na to dzieci, które uwielbiają się dzielić i wymieniać między sobą różnymi rzeczami. Ewentualnie można jeszcze związywać włosy przed kontaktem z większymi grupami ludzi.
