Szczepionki na Covid-19 dostępne w Polsce

Szczepionki na Covid - wszystko co powienieneś wiedzieć.

W Polsce rozpoczął się czas szczepień przeciwko COVID - 19. Wielu ludzi na to czekało, dla wielu jest to temat ogromnych kontrowersji, wielkiej niewiadomej i dużych obaw. W chwili obecnej na świecie zaszczepionych jest już 2,8 mln osób. U zaledwie kilku pojawiły się reakcje alergiczne, które się zdarzają, jednak nie są one powodem do niepokoju. W Polsce, pierwszą szczepionkę przyjęła naczelna pielęgniarka ze szpitala MSWiA w Warszawie. W pierwszej kolejności szczepieniu poddawane będą osoby z grup priorytetowych, a następnie wszyscy chętni, którzy od dnia 15 stycznia będą mogli zapisywać się już na pierwszą dawkę szczepionki.

Co warto wiedzieć na temat szczepień na koronawirusa? Kiedy powstała szczepionka, co znajduje się w jej składzie, jakie może nieść ona skutki uboczne? Na te i na wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w tym artylule.

Czym jest szczepionka na COVID - 19?

Szczepionka na COVID - 19 jest jednym z rodzajów szczepionki genetycznej, opracowanej przez Pfizera. Zawiera więc ona w swoim składzie krótki fragment informacyjnego RNA, którego zadaniem jest kodowanie jednego, wybranego białka wirusowego. Wykorzystując więc fragment mRNA wirusa, który to zawiera informację o białku, zmusza niejako organizm do jego zneutralizowania. Podając szczepionkę, układ immunologiczny ma za zadanie wytwarzać konkretne przeciwciała, które to uniemożliwiają namnażanie się wirusa. W ten więc sposób chronią nas one przed wystąpieniem choroby. Zapamiętując tę odpowiedź, organizm będzie mógł ją później aktywować i wykorzystać, kiedy zajdzie taka potrzeba. W szczepionkach tych nie ma żadnego fragmentu wirusa, dlatego też nie ma obaw, by poprzez ich podanie mogło wystąpić ryzyko zakażenia się COVID - 19.

Rynek ma nam do zaoferowania trzy rodzaje szczepionek. Większość dostępnych zawiera w swoim składzie wirusa, który to ma możliwość namnażania się w komórkach, ale ze względu na poddanie go atenuacji, jest on pozbawiony zdolności do tego, by wywoływać choroby. Tak właśnie działają te najbardziej znane nam szczepionki między innymi na świnkę, na różyczkę, odrę czy też ospę wietrzną.

Istnieją również i takie, które wykorzystują metodę inżynierii genetycznej. W jaki sposób? Używa się tutaj gen białka i zmusza się niejako bakterie lub drożdże do tego, aby takie białko wyprodukowały. Tak oczyszczone, zwane rekombinowanym podawane jest jako szczepionka. Wykorzystywana jest ona na przykład przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

I trzecim ich rodzajem są takie, w których składzie znajduje się fragment danego wirusa, określany mianem antygenu. Stanowi ono białko, które dla ludzkiego organizmu jest obce i w ten sposób w przypadku obecności białka naturalnego wirusa, daje mu możliwość szybkiej reakcji i odpowiedniego działania. Tak podana szczepionka wywołuje odpowiedź odpornościową przeciwko konkretnemu wirusowi. Mowa tutaj przede wszystkim o szczepionkach przeciwko grypie.

Nowy typ szczepionki ma za zadanie wyeliminować wszystkie te elementy, nad którymi nie mamy pełnej kontroli. Wykorzystując szczepionki rekombinowane, te stały się niezwykle pożądanymi, wykorzystywanymi na coraz to szerszą skalę. Nie mamy więc wirusa czy też bakterii, ale białko, które to powstaje na bazie genu kodującego. Nie ma więc tutaj namnażania, a następnie oczyszczania wirusa, jak to ma miejsce w przypadku innych szczepionek. Posiadamy z kolei jego białko, które to powstaje w innym, niechorobotwórczym organizmie. Idąc dalej, naukowcy chcieli czegoś jeszcze lepszego. Ich głównym założeniem było skłonienie organizmu do tego, by sam zaczął on to konkretne białko wirusowe produkować. Aby móc uzyskać pożądany efekt, konieczne jest podanie do wnętrza komórki krótkiego fragmentu mRNA, a więc jak wspomnieliśmy powyżej informacyjnego RNA, mającego za zadanie to białko wirusowe kodować. W ten więc oto sposób rybosomy naszej komórki produkują białko, które dalej rozpoznawalne będzie dla organizmu jako antygen. Dzięki takiemu działaniu i podaniu szczepionki genetycznej, organizm może szybciej i co najważniejsze - dużo lepiej reagować na wirusa, w tym przypadku COVID - 19.

Szczepionka ma za zadanie podawać informacje dla organizmu, by komórka produkowała białko wirusa. Co dalej? Białka te w kontakcie z obcym antygenem, rozpoznawalne są przez komórki prezentujące antygen. Zadaniem, jakie muszą one spełniać jest zabranie ich do tkanki chłonnej i ukazanie ich jak obcych białek. W tym momencie do akcji wkraczają limfocyty T pomocnicze, które to wydają komunikat o antygenie pomiędzy limfocytami cytotoksycznymi i limfocytami B produkującymi przeciwciała. W ten sposób organizm zaczyna sam bronić się przed wirusem.

Comirnaty - szczepionka na Covid-19. Jaki posiada skład?

Szczepionka na Covid-19 określona jest mianem Comirnaty. To produkt leczniczy skierowany dla osób od 16 roku życia. Zastosowanie go w celu zapobiegania chorobie wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2, ma na celu zatrzymać ogólnoświatową katastrofę, jaka opanowała kule ziemską w 2020 roku. Jedna dawka to 0,3 ml roztworu, w składzie którego znajduje się między innymi 30 mikrogramów szczepionki mRNA przeciwko COVID - 19, jaka zawarta jest w nanocząsteczkach lipidowych. Substancjami pomocniczymi są: ((4-hydroksybutylo)azanediyl)bis(heksano-6,1-diyl)bis(2-dekanianheksylu)(ALC-0315)2-[(glikolpolietylenowy)-2000]-N,N-ditetradecyloacetamid(ALC-0159)1,2-distearoilo-sn-glicero-3-fosfocholina (DSPC), cholesterol, potasu chlorek, potasu diwodorofosforan, sodu chlorek, disodu fosforan dwuwodny oraz sacharoza.

Szczepionka na Covid - 19 i sposób jej przechowywania

Wiele można powiedzieć na temat zalet zaprezentowanej nam niedawno szczepionki na COVID - 19. Pojawia się tutaj jeden, zasadniczy problem, a mianowicie sposób jej przechowywania. Aby była ona w pełni skuteczna w swoim działaniu, musi być przechowywana w temperaturze od -90 do - 60 stopni Celsjusza. Po wyjęciu z zamrażarki, może być przechowywana w temperaturze 2 - 8 stopni Celsjusza przez okres pięciu dni i w temperaturze do 30 stopni Celsjusza przez okres 2 godzin.

Zamrażarki tego typu, owszem, znajdują się w laboratoriach badań biomedycznych, zarówno na uniwersytetach, jak również i w szpitalach, jednak nie ma ich w gabinetach lekarskich czy też w aptekach. Skąd taka potrzeba ich przechowywania? Wynika ona przede wszystkim z faktu, iż wszystkie szczepionki mRNA podaje się wewnątrz nanocząsteczek lipidowych. Takie osłonki to mikroskopijne pęcherzyki, które to zbudowane są z warstwy tłuszczowej, w których wnętrzu znajduje się mRNA. Ogromną zaletą takiego rozwiązania jest zdecydowanie większa przyswajalność przez komórkę. Jest tylko jeden minus - warstwa lipidowa ulega rozpadowi, jeśli jest ona przez dłuższy czas przechowywana w zbyt wysokiej temperaturze. Naukowcy starają się dążyć do tego, by nanocząsteczki stały się dla organizmu jak najbardziej obojętne. Póki co jednak sam składnik lipidowy wywołuje różnego rodzaju reakcje, które widoczne są zazwyczaj po szczepieniach. Zmęczenie, bóle mięśni, często też gorączka. Nie ma więc powodu do paniki, jeśli którykolwiek z takich objawów się pojawia, gdyż jest on krótkotrwały i nie niesie za sobą żadnych konsekwencji zdrowotnych.

I drugim z ogromnych wyzwań obok sposobu ich przechowywania i konieczności zakupu odpowiednich lodówek jest także konieczność podania dwóch dawek szczepionki. Wiąże się to przede wszystkim z podwójną ilością wyprodukowania ich i odpowiednim zachowaniem działań logistycznych, tak, aby osoby, które przyjęły pierwszą dawkę, mogły w wyznaczonym czasie otrzymać kolejną, jednocześnie kończąc pełen program szczepienia na Covid - 19.

W jaki sposób zgłosić się na szczepienia na COVID - 19?

Wraz z 15 stycznia 2021 rozpoczynają się zapisy na szczepienia. Dla jednych jest to nadzieja, dla innych ogromna niewiadoma i duża obawa. Na chwilę obecną badanie to jest dobrowolne, skierowane dla osób chętnych, które chcą takiemu szczepieniu się poddać. Jest ono bezpłatne i składa się z dwóch dawek.

W etapie 0, szczepionka skierowana jest dla sektora ochrony zdrowia. Są to: personel medyczny, pracownicy DPS, pracownicy MOPS, jak również i personel pomocniczy i administracyjny wszelkich placówek medycznych.
W etapie 1, szczepionkę otrzymają pensjonariusze oraz pracownicy domów pomocy społecznej i zakładów opiekuńczo - leczniczych, pielęgnacyjno - opiekuńczych, jak również i osoby powyżej 60 roku życia. W tej grupie znajdują się również służby mundurowe
W etapie 2, szczepienia skierowane są do pracowników sektora edukacji, infrastruktury krytycznej, transportu publicznego, a także urzędników i osób poniżej 60 roku życia, borykającymi się z chorobami przewlekłymi, u których może zwiększyć się ryzyko wystąpienia poważnych konsekwencji w wyniku zachorowania.
W etapie 3 szczepienie przeznaczone jest dla pracowników i przedsiębiorców sektorów zamkniętych, a dalej dla pozostałej części populacji.

W jaki sposób można zapisać się na szczepienie? Istnieją cztery sposoby. Po pierwsze, za pośrednictwem infolinii 989. Po drugie, przez Internetowe Konto Pacjenta na stronie www.pacjent.gov.pl. Po trzecie poprzez elektroniczny formularz, dostępny na stronach poświęconych resortowi zdrowia. Po czwarte, u lekarza POZ, który prowadzi szczepienia.

Aby zakwalifikować się do badania, konieczna będzie wizyta u lekarza, badanie, jak również i wywiad z pacjentem. W przypadku samego procesu rejestracji, dla osób z grup priorytetowych niezbędne będzie wirtualne skierowanie, ważne przez okres 60 dni. Dla osób spoza grup priorytetowych, skierowanie nie będzie wymagane. Wystarczą tylko niezbędne dane osobowe i kontaktowe. Po przeprowadzonej rejestracji, pacjent otrzyma wiadomość SMS, w treści której znajdzie się informacja odnośnie daty i miejsca szczepienia, zarówno pierwszej, jak również i drugiej dawki.

Zakup szczepionek na COVID - 19 przez Polskę

W chwili obecnej Polska zakupiła 62 miljony dawek szczepionki. Producentami, którzy zaoferowali produkty są: Astra Zeneca, Janssen Pharmaceutica NV/Johnson&Johnson, a także Pfizer/BioNTec, CureVac, jak również Moderna.

Firmy te posiadają wiedzę, zespół wykwalifikowanych pracowników, odpowiednie zaplecze technologiczne, a do tego i doświadczenie w tego typu produktach. Na przestrzeni lat wyprodukowały trzy rodzaje szczepionek, o których wspomnieliśmy już powyżej. I tak są to między innymi:

szczepionki wektorowe

Te opierają się o wektory, a więc aktywne wirusy zmodyfikowane tak, aby w jak najmniejszy sposób powodować ryzyko zakażenia. Takimi wirusami mogą być te szczepionkowe lub takie, które nie mogą powodować choroby u człowieka. Dzięki dostaniu się wektorów do komórki człowieka, te wytwarzają określone białka patogenu, kierując je przeciwko tym, wobec których ma być skierowana reakcja immunologiczna.

szczepionki podjednostkowe

Te zawierają w swoim składzie białka wirusowe, które są oczyszczone i najbardziej immunogenne. Trafiając do organizmu człowieka, muszą one dostać się do komórek, które prezentują konkretny antygen, by stworzyć dzięki temu odpowiednią odpowiedź immunologiczną.

szczepionki mRNA

Te zawierają informację genetyczną w formie mRNA, dzięki czemu umożliwiają one produkcję wybranych białek patogenu w komórce. Prezentowane są one dalej na powierzchni komórek układowi immunologicznemu, który to poprzez podanie szczepionki wytwarza odpowiedź, chroniąc przed namnażaniem się wirusa w organizmie. To, co stanowi tutaj kluczowe znaczenie i o czym wspomnieliśmy już wcześniej - w szczepionce nie ma aktywnego wirusa. I tego właśnie typu szczepionki podawane będą w przypadku koronawirusa.

Szczepionka podawana będzie w dwóch dawkach. Drugą należy podać w okresie około 3 - 4 tygodni po pierwszym szczepieniu. Zastrzyk dostaje się w mięsień naramienny. Jeśli po podaniu szczepionki pojawia się reakcja anafilaktyczna oraz alergiczna na substancję czynną lub inny składnik znajdujący się w szczepionce, należy podanie drugiej dawki odroczyć.

Czy szczepionka na Covid-19 może powodować działania niepożądane?

Każda szczepionka niesie za sobą ryzyko wystąpienia takich działań niepożądanych. Aby jednak mogła ona trafić do użytku, musi być odpowiednio przebadana i przetestowana. Szczepionka na COVID-19 uznawana jest za jedną z najbardziej bezpiecznych na rynku. Wśród działań niepożądanych, jakie mogą wystąpić należy zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni i dreszcze, rzadziej bóle stawów, gorączka i obrzęk w miejscu jej wstrzyknięcia. U osób, u których takie objawy pojawiły się, ustępowały one w ciągu kilku dni od podania szczepionki.

Czy warto się zaszczepić?

Z pewnością na to pytanie trudno jest znaleźć prawidłową odpowiedź. Podjęcie decyzji na tę chwilę jest indywidualną sprawą każdego człowieka. Jedno jest pewne, wraz z otrzymaniem szczepienia, każdy obywatel otrzyma zaświadczenie, dzięki któremu będzie miał możliwość uniknięcia części obostrzeń. Być może to właśnie ten fakt pozwoli wielu osobom podjąć konkretne w tym temacie decyzje.