Pomiar temperatury jest jednym z najprostszych sposobów na sprawdzenie, czy z organizmem nie dzieje się coś złego. Podwyższona temperatura może być wynikiem infekcji bakteryjnej, rzadziej infekcji wirusowej oraz przewlekłych chorób, na przykład chorób reumatycznych (reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa).
Odpowiednio wczesne wykrycie podwyższenia temperatury ciała pozwala szybko zasięgnąć porady lekarskiej, a w razie potrzeby przyspiesza rozpoczęcie diagnostyki i leczenia. Ze względu na różne przyczyny, utrzymująca się gorączka powinna być konsultowana z lekarzem pierwszego kontaktu lub pediatrą/internistą.
Najpopularniejszym miejscem pomiaru jest dół pachowy. Często w tym celu używany jest klasyczny termometr szklany, bezpieczny zamiennik potencjalnie niebezpiecznego termometru rtęciowego. Pomiar w ten sposób ma jednak wady – termometr trzeba długo trzymać w jednym miejscu, co może nie być dobrym rozwiązaniem w przypadku małych dzieci. Jest też obarczony błędem pomiaru w przypadku nieodpowiedniego umiejscowienia termometru czy też niedostatecznie mocnego przylegania jego końcówki do ciała. Poza pomiarem pod pachą temperaturę można mierzyć w innych miejscach, na przykład w uchu, ustach czy na czole.
Moje dziecko ma temperaturę w uchu 37,2 - czy to gorączka?
Ucho jest bardzo dobrym miejscem pomiaru temperatury ciała. Stosuje się go głównie u noworodków i małych dzieci, które nie dałyby rady utrzymać tradycyjnego termometru w buzi lub pod pachą. Do tego pomiaru stosuje się specjalnie zaprojektowany termometr bezdotykowyz końcówką dopasowaną do kanału słuchowego. Taki termometr elektroniczny dla niemowlaka mierzy za pomocą podczerwieni temperaturę błony bębenkowej. Ze względu na połączenie naczyń ośrodka termoregulacji z naczyniami błony bębenkowej jest to dokładny i wiarygodny sposób pomiaru temperatury. Aby móc porównać zmianę temperatury ciała w przebiegu gorączki, należy mierzyć ją zawsze w tym samym uchu. Wynika to z tego, że pomiary uzyskiwane w tym samym czasie w prawym i lewym uchu mogą się różnić między sobą.
Umieszczając termometr pod pachą mierzymy temperaturę skóry, która nie zawsze oddaje temperaturę panującą w ciele. Problem ten rozwiązuje pomiar temperatury w uszach, w prosty sposób mierzący temperaturę wnętrza ciała. Dodatkowo jest on bardziej higieniczny od pomiaru w ustach lub w odbycie, przy używaniu jednorazowych kapturków ochronnych. Wiąże się również z mniejszym ryzykiem przeniesienia bakterii i rozwoju zakażeń. Dodatkowo niepodważalną zaletą dla rodziców jest brak potrzeby budzenia dziecka, pomiaru można dokonać sprawnie i bez zbędnego stresu. Dziecko czuje się w trakcie komfortowo, co jest szczególnie ważne w przebiegu dłuższych chorób i konieczności częstych pomiarów temperatury.
Jak już wcześniej wspomniano, pomiar temperatury w uchu należy wykonać specjalnie do tego przeznaczonym przyrządem. Zwykle jest to termometr bezdotykowy na podczerwień, ze specjalną końcówką pozwalającą mierzyć ciepło bezpośrednio błony bębenkowej. Zwykle w skład zestawu takiego termometru wchodzą również jednorazowe kapturki, które zmniejszają ryzyko przeniesienia bakterii do przewodu słuchowego i zapewniają higienę badania. Prawidłowa temperatura zmierzona w uchu wynosi 37,3 stopni Celsjusza, zatem temperatura 37,2 stopnie jest wynikiem w normie.
Zmierzyłam synowi temperaturę w ustach, wynosi 38 stopni Celsjusza, czy to gorączka?
Kolejnym sposobem zmierzenia temperatury jest pomiar temperatury w ustach. Najczęściej wykorzystywanym w tym celu jest termometr elektroniczny i tradycyjny termometr lekarski. Samo wykonanie pomiaru jest bardzo proste – termometr wystarczy umieścić pod językiem. Czas mierzenia temperatury zależy od użytego termometru – elektroniczny sam zasygnalizuje koniec pomiaru. W przypadku tradycyjnego termometru powinniśmy odliczyć 3-4 minuty od momentu umieszczenia go w ustach. Prawidłowa temperatura ciała mierzona tym sposobem jest o 0,2 stopnia Celsjusza wyższa od normy mierzonej pod pachą, wynosi zatem 36,8 stopni Celsjusza. Według tego temperatura 38 stopni Celsjusza zmierzona w ustach świadczy o stanie podgorączkowym, a nie o gorączce (ponieważ odpowiada 37,8 stopnia Celsjusza zmierzonych pod pachą). Trzeba pamiętać, aby po wykonaniu pomiaru odpowiednio oczyścić i zdezynfekować termometr, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia bakterii i rozwoju zakażeń.
Temperatura na czole wynosi 36,5 stopnia - czy można ufać takiemu pomiarowi?
Temperaturę na czole może zmierzyć tylko termometr bezdotykowy wykorzystujący do pomiaru podczerwień. Są to urządzenia odpowiednio skalibrowane, dlatego w celu uzyskania jak największej dokładności należy zapoznać się z zaleceniami producenta odnośnie wykonania pomiaru. Temperatura otoczenia podczas pomiaru powinna być stała – wiatr i przeciągi mogą zaburzyć wynik. Dodatkowo sam termometr powinien posiadać stabilną temperaturę, najlepiej jest odłożyć go na minimum godzinę w miejsce, w którym będzie mierzona temperatura. W instrukcji dołączonej do każdego urządzenia sprecyzowane jest dokładnie miejsce pomiaru (środek czoła, skroń), wymagana odległość pomiaru (zarówno wyższa jak i niższa mogą zafałszować wynik) itd. Skóra na czole nie powinna być mokra od potu ani tłusta – oba te czynniki zaburzają pomiar. Jeżeli zmierzymy w ten sposób temperaturę uzyskamy wiarygodny i miarodajny wynik.
Największą zaletą bezdotykowego pomiaru temperatury na czole jest jego łatwość i szybkość – nie musimy się martwić o nieprawidłowe umieszczenie termometru pod pachą ani czekać kilku minut na otrzymanie wyniku. Jest to idealna opcja dla większych dzieci, które niecierpliwią się podczas tradycyjnych pomiarów i ciężko jest im utrzymać termometr odpowiednio długo we właściwym miejscu.
Jak widać istnieje wiele alternatyw dla pomiaru temperatury pod pachą. Każda z nich ma swoje zalety,
