Dostępnych jest kilka rodzajów testów na wykrycie wirusa SARS-CoV-2 i zdiagnozowanie zachorowania na COVID-19. Ale który jest najskuteczniejszy, a który nie przyda nam się do sprawdzenia, czy jesteśmy obecnie zarażeni? Zapraszamy do zapoznania się z naszym przewodnikiem po wszystkich dostępnych typach testów na koronawirusa, który rozwieje wszelkie wątpliwości.
Test molekularny
Testy molekularne, czyli testy wykonane techniką NAAT (amplifikacji kwasów nukleinowych) to badanie pozwalające wykryć materiał genetyczny danego wirusa, w tym przypadku - RNA koronawirusa SARS-CoV-2. Obecnie wykonuje się dwa typy testów molekularnych przy podejrzeniu zachorowania na COVID-19. W obu przypadkach pobiera się próbkę materiału z nosa lub gardła (tzw. nosogardzieli) pacjenta - można w niej znaleźć bardzo małe ilości wirusa. Służy do określenia, czy osoba jest obecnie zarażona.
Test RT-PCR
RT-PCR (ang. reverse-transcription polymerase chain reaction) czyli reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją.
Ten rodzaj testu można wykonać bezpłatnie ze skierowaniem od lekarza.
Metodę PCR - reakcji łańcuchowej polimerazy - wykorzystuje się nie tylko w diagnostyce klinicznej, ale także w badaniach nad genomem, kryminalistyce, paleontologii i przy identyfikacji osób zaginionych.
Jest to proces polegający na rozdzieleniu nici RNA, którego poszczególne stadia odbywają się w zmiennych temperaturach. To sprawia, że ta metoda jest raczej skomplikowana i czasochłonna.
To jedyny test rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) na prawidłowe wykrycie zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Zaleca ją także Ministerstwo Zdrowia.
Test RT-LAMP
RT-LAMP (ang. reverse transcription loop-mediated isothermal amplification) to metoda powielania łańcuchów RNA w stałej temperaturze. Wykryte fragmenty sekwencji RNA specyficzne dla danego wirusa porównuje się z sekwencją w bazie danych, aby określić, czy badana osoba jest zarażona. To tzw. test przesiewowy, czyli tańsza, szybsza i mniej skomplikowana alternatywa testu RT-PCR, dzięki stałej temperaturze oraz braku konieczności rozdzielenia nici RNA, jak w przypadku RT-PCR.
Wykrywa tylko jedną sekwencję RNA koronawirusa. RT-PCR wykrywa dwie, jest więc tzw. testem pełnym i złotym standardem.
Ujemny wynik testu przesiewowego wymaga potwierdzenia testem RT-PCR.
Test antygenowy
To badanie polega na wykryciu w próbce - pobranej z nosa lub gardła pacjenta - białek charakterystycznych dla tego koronawirusa, które powstają podczas jego replikacji. Zaleca się stosowanie go tylko w początkowej fazie choroby - pierwsze 5-7 dni - bo wtedy zachodzi intensywna replikacja wirusa. Służy do wstępnej diagnozy, a jego wynik - pozytywny i negatywny - Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych zalecają potwierdzeniem przy pomocy testu genetycznego RT-PCR.
Jego zaletą jest szybkość - wyniki można otrzymać już po 10-30 minutach, a nie po co najmniej 1 dniu, jak w przypadku testów molekularnych. Test przypomina z wyglądu test ciążowy - na płytce testowej pojawia się jedna lub dwie kreski, świadczące o dodatnim lub negatywnym wyniku.
Test immunologiczny
Nie służy do stwierdzania obecnego zakażenia wirusem SARS-CoV-2, a potwierdza przebycie choroby COVID-19. Wykrywa przeciwciała anty-SARS w naszej krwi - IgM i/lub IgG. Te pierwsze są produkowane przez organizm najpierw w dużej ilości, ich stężenie maleje wraz z rozwojem choroby. Przeciwciała IgG produkowane są w późnej fazie infekcji. Jeżeli tylko one są obecne w naszej krwi, oznacza to, że zaraziliśmy się COVID-19 dobrych kilka tygodni wcześniej, jeśli zaś mamy oba rodzaje przeciwciał - że zaraziliśmy się w przeciągu paru ostatnich tygodni.
Jest szybszy i tańszy od testów genetycznych, ale ma też od nich znacznie mniejszą czułość i nie zaleca się stosowania go w celach diagnostycznych, a raczej kontrolnych i badawczych - na przykład w celu rozpoznania ozdrowieńców i pobrania od nich osocza.
Który test na COVID jest najskuteczniejszy?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje wykonanie badania laboratoryjnego techniką NAAT, a więc test genowy RT-PCR w celu prawidłowego stwierdzenia zakażenia SARS-CoV-2. To samo zaleca Ministerstwo Zdrowia oraz Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
WHO dopuszcza także użycie testów antygenowych do diagnozy choroby w przypadku braku dostępu do testów RT-PCR. Jednak, jeśli to możliwe, wynik takiego testu powinno potwierdzić się testem molekularnym.
Badanie na przeciwciała, natomiast, nie służą do diagnozy, a do wykrycia, czy badana osoba przeszła COVID-19 i posiada przeciwciała, a także w celach badawczych.
