Pikflometry są to urządzenia określające wskaźnik szybkości wydychanego powietrza po głębokim wdechu, określany w skrócie jako PEF. Ten niezwykle mały, ale jakże praktyczny w swoim zastosowaniu sprzęt stosowany jest w astmie oskrzelowej, określanej inaczej jako astma bronchitowa. W zależności od wyniku pomiaru, określa się stopień ciężkości tej choroby i konkretne z nią postępowanie. Z jednej strony pozwala sprawować kontrolę nad chorobą, z drugiej jest sposobem uniknięcia napadów ataku astmy. Co warto na temat tych sprzętów wiedzieć?
Jak wygląda pomiar PEF?
Pikflometr ma za zadanie dokonywać pomiaru szczytowego przepływu powietrza, a więc szybkości przepływu powietrza przez płuca przy wydechu. Wynik uzyskany na urządzeniu określa największą prędkość, jaką urządzenie zarejestrowało podczas badania.
Jak takie badanie przeprowadzić? Pomiar PEF należy wykonywać w pozycji stojącej, a sam miernik powinien być położony poziomo. Niezwykle istotne jest ustawienie wskaźnika urządzenia na skali na wartość 0, tak, aby móc uzyskać w pełni miarodajny wynik. Jak dokonać wdechu i wydechu? Należy wziąć głęboki wdech, wstrzymać przez chwilę powietrze, a następnie wkładając ustnik pikflometru do ust, szybko i z jak największą siłą je wydmuchać. To, o czym należy tutaj pamiętać - powietrza nie można wydmuchiwać przez nos. Wynik widoczny jest już po chwili na skali pikflometru. Bardzo ważne jest to, aby dokonać pomiaru trzykrotnie i zapisać wynik najwyższy z trzech uzyskanych.
Pikflometr - wynik badania
Jak odczytać wynik badania pikflometrem? Istotne znaczenie ma tutaj wskaźnik PEF. Prawidłowa jego wartość wynosi około 400 - 600l/minutę, określana jako wartość należna. Oczywiście czynnik PEF może różnić się w zależności od płci, wieku i wzrostu. Kiedy istnieje prawdopodobieństwo astmy? Gdy wynik wskazuje na wartość na poziomie 200 - 400 l/min. W przypadku ciężkich ataków astmy wartość ta wynosi 100l/min i mniej, będąc już niebezpiecznym stanem, który wymaga odpowiedniego leczenia z zastosowaniem leków na astmę.
Użycie pikflometru nie jest trudne, ale należy jedynie poznać technikę wykonywanego wydechu, aby wynik okazał się w pełni miarodajny. Absolutnie nie można odkrztusić wydzieliny i nie można dokonywać wydechu mając przy tym wpuklone policzki. Takie działania mogą bowiem znacząco sfałszować wyniki pomiaru.
Czy zawsze niska wartość PEF musi oznaczać astmę?
Oczywiście, że nie. Po pierwsze, można w niewłaściwy sposób dokonać pomiaru, co powoduje, że uzyskany wynik nie będzie prawidłowym. Po drugie, niski wynik może wynikać także z odruchowego skurczu oskrzeli, spowodowanego krótkim odstępem czasu między jednym pomiarem, a kolejnym. Po trzecie, takie wartości mogą wynikać z nieprawidłowej budowy klatki piersiowej, a także ze zwężenia tchawicy, z występowania zrostów opłucnej czy na przykład z niewydolności krążenia. Reasumując - pikflometry nie służą do diagnozowania astmy, ale do kontroli astmy i tego, jaki wskaźnik PEF w chorobie tej ma osoba badana.
Warto także pamiętać o tym, że wartości PEF mogą być różne w określonych porach dnia. Należy więc dokonywać pomiarów codziennie, o stałych porach, aby móc uzyskać w pełni miarodajny wynik. Rankiem, wartości są najniższe, w ciągu dnia wzrastają. Najwyższe są one w godzinach popołudniowych. Jeśli osoba chora ma ustabilizowany stan, wystarczy tylko jeden pomiar pikflometryczny dziennie. Jeśli sytuacja jest niestabilna, należy dokonywać pomiarów kilkukrotnie, aby móc tym samym zapobiec atakom astmy.
Dlaczego pikflometr jest dobrym wyborem przy astmie?
Astma to podstępna choroba, to przewlekły stan zapalny, w którym największym problemem są duszności w klatce piersiowej, uporczywy i męczący kaszel, problemy z oddychaniem. Wykonując badania pikflometrem można w szybki i co istotne, nieinwazyjny sposób ocenić stan ciężkości astmy. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek odchyleń, można praktycznie od razu działać. Wystarczy zgłosić ten fakt do lekarza pulmonologa, aby mógł on podjąć określone działania. Ten wykonując bowiem jeszcze bardziej dokładne badania, będzie w stanie potwierdzić lub zaprzeczyć przypuszczalnej diagnozie, jaką jest pogorszenie się choroby.
Bez pikflometru osoba chora na astmę nie jest w stanie kontrolować pomiaru szczytowego, a nie zawsze odczuwa ona objawy towarzyszące pogarszającemu się stanowi. W ten sposób może dojść do ataku astmy, na którą nawet nie jest się odpowiednio przygotowanym. Takie małe więc urządzenie nie kosztuje dużo, a może okazać się niebywale przydatnym sprzętem dla każdego astmatyka.
Pikflometry - rodzaje
Wyróżnić możemy dwa rodzaje pikflometrów:
- Pikflometry mechaniczne
Są to urządzenia, w których wynik pomiaru pikflometrycznego określany jest na kolorowej skali trzech kolorów: zielonej, żółtej i czerwonej. Zielona określa normę skali PEF, żółta jest sygnałem ostrzegawczym, z kolei czerwona stanowi alarm do podjęcia odpowiednich kroków i konsultacji z lekarzem. Wyróżnia się tutaj pikflometry dla dorosłych, jak również i niezawodne pikflometry dla dzieci.
- Pikflometry elektroniczne
Są to urządzenia, w których wskaźnik PEF określany jest w formie cyfrowej. Jest to z pewnością duże udogodnienie, jednak należy tutaj znać prawidłowe normy, aby wiedzieć, czy wyświetlany wynik jest prawidłowy czy nieprawidłowy.
Zarówno jedne, jak również i drugie urządzenia są małe i funkcjonalne. Można wykorzystać je w domu, w pracy, jak również w podróży. Są uzupełnieniem gabinetów, szczególnie tych zajmujących się badaniem astmatyków. Jeżeli w grę wchodzi cena pikflometrów, ta może być różna, w zależności od wielu czynników. Marka, typ urządzenia, mniej lub bardziej zaawansowane funkcje. Tani otrzymamy już w granicach 50 zł, bardziej unowocześniony, elektroniczny w kwocie blisko 150 zł. Należy mieć na uwadze fakt, iż urządzenia pikflometryczne działają maksymalnie do trzech lat i po tym czasie należy dokonać ich wymiany. I oczywiście niezbędne jest ich czyszczenie, tak, aby nie doszło do przedostania się patogenów do dróg oddechowych.
Z całą pewnością przepływ szczytowy ma niezwykle duże znaczenie w przypadku astmy, mogąc uchronić osobę chorą przed atakami tej jakże uciążliwej choroby. Urządzenie to jest małe, można mieć je ze sobą wszędzie, a sprawdzenie poziomu przepływu nie zajmuje dużo czasu i nie jest inwazyjne. Warto więc posiadać je w swoim wyposażeniu, zarówno jako kontrolę swojego stanu, ale i również sposób na leczenie objawów astmy, które prowadzić mogą do uciążliwych dla organizmu przypadłości.
Wśród niezbędnych sprzętów dla astmatyka, z pewnością to właśnie pikflometr odgrywa niezwykle duże znaczenie i rolę w codziennym życiu i umiejętności sprawowania kontroli nad chorobą. W przypadku osób mających astmę w ryzach, wystarczy jeden pomiar dziennie, najlepiej w godzinach porannych. W przypadku zaś osób walczących z chorobą i uczących się z nią funkcjonować, niezbędne są pomiary kilka razy dziennie, szczególnie wtedy, gdy pojawia się złe samopoczucie, problemy z oddychaniem, duszności. Monitorując chorobę, można zyskać kontrolę nad astmą, ale i oswoić swój lęk, przed atakiem pojawiających się ataków duszności.
