Problemy związane z nieprawidłową pracą tarczycy, mogą powodować ogromne szkody dla organizmu. I tak, jak niebezpieczna jest nadczynność tarczycy, która powoduje przyspieszoną pracę organizmu, tak również i niebezpieczna może być niedoczynność tarczycy, a więc taki stan, w którym tarczyca produkuje za małą ilość hormonów, w stosunku do tego, co potrzebuje organizm i co jest mu niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.
Sama tarczyca ma za zadanie produkować między innymi dwa hormony - T3 - trijodotyroninę oraz T4 - tyroksynę. To właśnie one odpowiedzialne są między innymi za regulowanie funkcji większości tkanek w naszym organizmie, za metabolizm, a także termogenezę. W całym tym procesie ważną rolę odgrywa także przysadka mózgowa, która uwalnia TSH - hormon tyreotropowy, który to ma za zadanie pobudzać do pracy właśnie tarczycę. Jeśli pojawia się niedoczynność produkcja odpowiedniej ilości tych hormonów zostaje zaburzona, co ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Co jest przyczyną niedoczynności tarczycy? Jakie są objawy niedoczynności tego narządu? Czy można ten stan leczyć? Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Jakie są przyczyny niedoczynności tarczycy?
Głównymi przyczynami występowania niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, a więc przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, a także stan po operacji usunięcia tarczycy czy też stan po leczeniu jodem promieniotwórczym. Może zdarzyć się również i tak, iż występowanie niedoczynności występuje także wraz z innymi zapaleniami tarczycy, jak na przykład poporodowym zapaleniem czy podostrym zapaleniem, ale również i w sytuacjach, gdy występuje wtórna niedoczynność tarczycy spowodowana chorobą przysadki mózgowej lub w wyniku polekowej niedoczynności tego właśnie narządu.
Niedoczynność tarczycy występuje częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Częściej problem ten występuje u osób starszych, jednak zdarzają się także przypadki, gdy dotyka on dzieci, nastolatków czy osoby w kwiecie wieku. Jeśli chodzi o hashimoto, jest to najczęściej problem, który dotyka innych też członków rodziny.
Hashimoto - plaga ostatnich lat
Hashimoto jest to przewlekłe zapalenie tarczycy, które niszczy ten gruczoł, jednocześnie powodując obniżenie produkcji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu hormonów. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której organizm sam wytwarza przeciwciała przeciwko zdrowym komórkom w swoim organizmie. Hashimoto jest główną z przyczyn powodującą powstawanie niedoczynności tarczycy. W pierwszej fazie choroby, nie widać żadnych zmian, stąd też trudno jest takie zapalenie szybko wykryć, bowiem przebiega ono bezobjawowo i łagodnie. Jest to tak zwana utajona niedoczynność tarczycy. W późniejszym okresie występują zmiany, które mogą powodować niepokój. Są nimi między innymi zmęczenie, senność, uczucie zimna, przybieranie na wadze. Może pojawić się także ból mięśni i stawów, wypadanie włosów, nadciśnienie tętnicze, anemia, a także spowolnione tętno. U kobiet może wystąpić nieregularne miesiączkowanie. Bardzo często występującym objawem jest chrypka i tak zwany matowy głos, a także widoczna w badaniu anemia. Choć choroba ta jest nieuleczalna, można z nią normalnie żyć. Kluczowe znaczenie ma jedynie unormowanie stężenia TSH i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jakie są objawy niedoczynności tarczycy?
Tarczyca, a dokładniej niedoczynność jej pracy powoduje występowanie takich objawów, które bardzo szybko można rozpoznać i szukać przyczyny takiego stanu rzeczy. I tak, najczęściej występującymi są między innymi: ciągłe uczucie zimna, chroniczne zmęczenie i senność, często występująca też depresja. Zmiany w pracy tarczycy mogą powodować również problemy z pamięcią, przyrost masy ciała, zaparcia, słabszą pracę serca, suchość włosów i skóry. Bardzo często występują przy tym również zaburzenia miesiączkowania i niepłodność. Najczęściej występuje w tym stanem także niedokrwistość oraz podwyższone stężenie cholesterolu.
Oczywiście w każdym przypadku występujące objawy mogą mieć różną siłę i wydźwięk. U jednych są one łagodne i trudno jest je szybko zobaczyć, u innych pojawiają się nagle i przybierają na sile. Nie bez powodu mówi się, iż warto badać hormony tarczycy raz do roku profilaktycznie, bowiem zbyt późne rozpoznanie choroby może doprowadzić do chorób serca, niepłodności, a nawet śpiączki.
Badanie tarczycy - czyli jak zdiagnozować problem z tym narządem?
Aby móc sprawdzić, jak działa tarczyca, niezbędnym jest wykonanie badań hormonalnych. Podstawą jest na pewno sprawdzenie stężenia TSH we krwi. W przypadku, gdy wynik będzie powyżej górnej granicy, wtedy niezbędne jest dodatkowo wykonanie pomiaru stężenia tyroksyny - FT 4, które w przypadku osób chorych jest obniżone. W dalszej części, jeśli TSH będzie wysokie, a FT4 niskie, konieczne jest wykonanie i innych badań, dzięki którym lekarz endokrynolog będzie w stanie znaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy. I tak należy wówczas wykonać USG tarczycy i oznaczenie stężeń przeciwciał przeciwtarczycowych.
Czy niedoczynność tarczycy można leczyć?
W leczeniu niedoczynności tarczycy kluczowe znaczenie ma z całą pewnością przyjmowanie leków, które mają na celu uzupełnienie brakujących hormonów. Ogromne więc w tym wszystkim znaczenie odgrywa między innymi lewotyroksyna, która to produkowana syntetycznie, działa tak samo jak naturalny odpowiednik w organizmie. Jeśli osoba chora przyjmuje lek regularnie, tym samym zostaje uzupełniony poziom hormonów tarczycy w organizmie, a więc następuje normalizacja stężenia TSH i organizm może na nowo prawidłowo funkcjonować. W skrajnych przypadkach, gdy stan pacjenta jest poważny, konieczne jest w pierwszej kolejności leczenie szpitalne. W każdym przypadku niezbędna jest współpraca z lekarzem endokrynologiem. Ten ustala odpowiednie dawki leków i kontroluje stan zdrowia pacjenta. Lewotyroksynę należy przyjmować regularnie o tej samej porze na czczo, najlepiej około 30 - 60 minut przed posiłkiem. W pierwszej fazie choroby, należy sprawdzać TSH średnio co 6 - 12 tygodni, później z kolei co 6 - 12 miesięcy. U większości pacjentów konieczne jest leczenie do końca życia, bowiem nie ma możliwości wyjścia z tego stanu chorobowego. Wyjątkiem może być poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy czy też polekowa niedoczynność tarczycy.
Czy można przeciwdziałać powstaniu niedoczynności tarczycy?
Tak naprawdę nie można zrobić nic, by zapobiec powstawaniu tego stanu, bowiem jest to choroba autoimmunologiczna, która jest uwarunkowana genetycznie. W przypadku, gdy w rodzinie takie choroby występują, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że i innych członków rodziny ten stan będzie dotyczył. Najważniejsze jest to, aby jak najszybciej zauważyć niepokojące objawy i zmiany, bowiem im szybciej rozpocznie się leczenie, tym większą pacjent ma szansę na uchronienie się przed konsekwencjami występowania powikłań tej właśnie choroby.
