Nadciśnienie tętnicze a przebieg ciąży
Zdrowie matki podczas dobrze prowadzonej ciąży ma niebagatelny wpływ na rozwój dziecka, które przygotowuje się do przyjścia na świat. Podczas miesięcy, kiedy dziecko znajduje się w brzuchu matki kształtują się jego narządy, a dodatkowo maluch zaczyna również przeżywać pierwsze emocje. Dlatego utrzymanie odpowiedniego ciśnienia we krwi matki nie jest bez znaczenia, zwłaszcza, że zbyt wysokie może powodować skutki uboczne na zdrowiu dziecka, które chłonie wszystkie informacje ze świata zewnętrznego.
Nadciśnienie tętnicze przyczyny i rozpoznanie
Zaskakującym faktem jest to, że nadciśnienie tętnicze nie jest rzadkością u kobiet w ciąży.
Według specjalistów może dosięgać od 3 do 10% kobiet w ciąży i, aż 70% tych, które rodzą po raz pierwszy. Najczęściej problem z wysokim ciśnieniem pojawia się u kobiet, które zdecydowały się na ciążę w późniejszym wieku, rzadziej zaś u młodych mam. Nadciśnienie w ciąży rozpoznaje się, bazując na wartościach pomiaru ciśnienia uzyskanych w gabinecie lekarskim. Na podstawie tych wartości możemy zaklasyfikować ciśnienie jako łagodne, którego pomiar szacuje się między140-159/90-109 mm Hg lub ciężkie powyżej 160/110 mm Hg. Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży przy występowaniu chorób towarzyszących, można wyróżnić dwa stany kliniczne:
- nadciśnienie przewlekłe,
- stany nadciśnieniowe związane z ciążą, czyli nadciśnienie wywołane ciążą oraz stan przedrzucawkowy.
Dodatkowo trzeba dodać, że nadciśnienie przewlekłe to nadciśnienie rozpoznane przed ciążą lub przed ukończonym 20. tygodniem ciąży, które utrzymuje się dłużej niż 6 tygodni po porodzie. Co ważne, liczba kobiet w ciąży, która boryka się z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym, wciąż się zwiększa ze względu na rosnący wiek rodzących.
Wysokie ciśnienie u kobiet w ciąży
Trzeba zwrócić szczególna uwagę na fakt, że każda ciąża u pacjentki z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym to ciąża wysokiego ryzyka, dlatego powinna być ona planowana. Dodatkowo ważne jest, aby wiedzieć, jak naturalnie obniżać ciśnienie we krwi, ponieważ zbyt wysokie ciśnienie tętnicze w okresie ciąży może prowadzić do różnorakich powikłań. U dziecka może wystąpić opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego, niedotlenienie, może dojść do przedwczesnego oddzielenia łożyska, a w skrajnych przypadkach — obumarcia płodu. Trzeba też dodać, że na rozwój nadciśnienia w ciąży narażone są:
- kobiety powyżej 35. roku życia,
- zmagające się z otyłością,
- cukrzycą,
- chorobami nerek.
Dodatkowo obarczone zwiększonym ryzykiem są też te kobiety, u których w rodzinie występuje nadciśnienie tętnicze i które spodziewają się pierwszego dziecka. Jeśli nadciśnienie występuje przed ciążą, zazwyczaj jest związane ze schorzeniami nerek, serca, układu krążenia i problemami endokrynologicznymi. Do powikłań ciąży pacjentki z nadciśnieniem należą:
- ograniczenie wzrastania płodu lub jego obumarcie,
- przedwczesne oddzielenie się łożyska,
- wcześniejsze zakończenie ciąży i wystąpienie nałożonego stanu przedrzucawkowego.
U ciężarnej z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym lekarz prowadzący ciążę powinien regularnie oceniać wzrastanie płodu w badaniu USG i okresowo kontrolować funkcję nerek.
Objawy wysokiego ciśnienia u kobiet w ciąży
Wysokie ciśnienie u kobiet w ciąży może objawiać się na wiele sposobów. Głównymi pojawiającymi się najczęściej są, m.in. bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, duszności, napady gorąca, a także bezsenność. Mogą wystąpić także obrzęki, które nagle pojawią się na twarzy czy górnej połowie ciała i nie ustępują po odpoczynku w pozycji leżącej. Jeśli w porę nie zastosujemy farmakologii czy domowych sposobów na obniżenie ciśnienia krwi w czasie ciąży, w zależności od czasu trwania i wysokości wartości, może doprowadzić to do groźnych powikłań. Jak choćby udaru, zawału serca, czy rozwoju zespołu DIC czy HELLP. Jednak za najgroźniejsze powikłanie nadciśnienia ciążowego uznaje się rzucawkę, która objawia się napadem drgawek, co przypomina atak padaczki. Wówczas ryzyko śmierci matki i płodu przekracza 50 procent. Dodatkowo dziecko jest narażone na niedotlenienie, zahamowanie wzrostu, wcześniactwo, a nawet na śmierć w łonie matki.
Nadciśnienie tętnicze – jak obniżyć je w ciąży?
U kobiet w ciąży, u których nadciśnienie tętnicze występuje w sposób łagodny, nie stosuje się leczenia farmakologicznego, aby doszło do zbijania ciśnienia we krwi. Jedynie kontroluje się ciśnienie częściej niż raz w tygodniu i wykonuje badanie moczu, by sprawdzić poziom białka. W tym czasie konieczne jest też ograniczenie wysiłku fizycznego, pomimo iż dobrze wpływa on na obniżanie ciśnienia we krwi. Ciężarna powinna, zaś odpoczywać w pozycji leżącej, najlepiej na lewym boku. Nie bez znaczenia jest też odpowiednia dieta. Najlepszym domowym sposobem na obniżenie ciśnienia we krwi będą posiłki lekkostrawne bogate w witaminy, szczególnie w witaminę C oraz, minerały, jak potas, cynk czy magnez oraz mikroelementy, białko i inne substancje odżywcze. Inaczej jest w przypadku kobiet z nadciśnieniem ciążowym umiarkowanym, które muszą stosować medykamenty na obniżenie ciśnienia i mieć wykonywane pomiary jego wartości częściej niż 2 razy w tygodniu. Konieczne są również badania w kierunku białkomoczu. Dodatkowo, zarówno w pierwszy, jak i drugim przypadku zalecane jest przez specjalistów, by wykonywać pomiar ciśnienia regularnie w domu. Mierzenie od 2 do 4 razy dziennie, ponieważ czasami podwyższenie jego wartości w gabinecie lekarskim może być spowodowane tzw. efektem białego fartucha, czyli zdenerwowania z powodu wizyty.
