Kiedy potrzebna jest pomoc w oddychaniu – Koncentrator tlenu
Niewydolność oddechowa to stan, w którym chory ma problem z samodzielnym oddechem i wdychaniem odpowiedniej ilości powietrza, co sprawia, że konieczne jest podawanie mu tlenu. Taki stan może wystąpić w przebiegu chorób płuc czy układu krążenia. Tlen podawany jest takiemu pacjentowi za pomocą urządzenia zwanego koncentratorem tlenu. Co to jest koncentrator tlenu, jaki wybrać i jak odpowiednio ustawić?
Czym jest koncentrator tlenu?
Koncentrator tlenu to profesjonalne urządzenie, które umożliwia dostarczenie pacjentowi (posiadającemu problemy z oddychaniem) powietrza ze zwiększoną dawką tlenu w ramach tlenoterapii.
Działa poprzez pobranie powietrza z otoczenia, a następnie absorpcje azotu, przez co do organizmu pacjenta trafia powietrze z ponad 90% stężeniem tlenu. Jest to tak zwany tlen medyczny. Urządzenie posiada właściwości filtrujące oraz oczyszczające, a także nawilżające podawane powietrze (o ile posiada przeznaczony do tego celu pojemnik na wodę). Urządzenia te mogą pracować nawet całą dobę, poprzez podawanie pacjentowi określonej objętości tlenu na minutę - najczęściej jest to 0,5 do 5 litrów.
Koncentratory tlenu uznawane są za bezpieczniejszą alternatywę niż butle tlenowe. Niebezpieczeństwo związane z wybuchem jest bardzo niskie, a w razie wystąpienia nie rozniecają ognia, gdyż nie powodują zwiększenie stężenia tlenu w pomieszczeniu. Nie wymagają także wymiany, tak jak butle, w których tlen się kończy. Ponadto koncentratory tlenu są łatwe w obsłudze i z powodzeniem można korzystać z nich w domu.
Kiedy stosować koncentrator tlenu?
Używanie koncentratora tlenu jest wskazane w niewydolności oddechowej, występującej w przebiegu chorób układu oddechowego, układu krążenia czy chorób nowotworowych. Do chorób układu oddechowego, w których konieczne może być zastosowanie koncentratora tlenu, zalicza się POCHP, mukowiscydoza, astma oskrzelowa, dysplazja oskrzelowo – płucna, zwłóknienie płuc czy raka. Podawanie tlenu może być też niezbędne w chorobach serca, takich jak niewydolność krążenia, nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze, dusznica bolesna, bóle w klatce piersiowej pochodzące od serca czy zwłóknienie mięśnia sercowego. Stosowanie koncentratorów tlenu poprawia również rezultaty leczenia chorób nowotworowych oraz ogólną jakość życia chorych. Tlenoterapię stosuje się także jako część rehabilitacji po zabiegach, w łagodzeniu nasilenia objawów alergicznych, menopauzalnych czy menstruacyjnych u kobiet. Tlenoterapia może także poprawić stan chorych psychicznie, w tym na depresję. Koncentratorów tlenu można również używać przy problemach ze snem, chronicznym zmęczeniu i narażeniu na stres, a także przy chronicznych bólach głowy lub nawet trudnościach ze skupieniem uwagi.
Jaki koncentrator tlenu wybrać?
Na rynku dostępne są zarówno stacjonarne koncentratory tlenu, jak i przenośne. Najczęściej używane są stacjonarne, ze względu na zwiększoną wydajność. Wykorzystywane są w szpitalach, przychodniach, domach opieki, ale mogą być także użytkowane w domach, zwłaszcza w przypadku osób starszych, niepełnosprawnych oraz obłożnie chorych, którzy się nie przemieszczają. Przenośne koncentratory są mniejsze, lżejsze i można zabrać je ze sobą wychodząc z domu. To dużo lepsza opcja dla osób aktywnych mimo problemów i pełnosprawnych, dla których stacjonarne urządzenie oznaczałoby uziemienie w miejscu. Jednak przenośne koncentratory są mniej wydajne, więc polecane są do stosowania u osób z mniejszymi problemami oddechowymi, które potrzebują ich tylko od czasu do czasu oraz jako uzupełnienie terapii urządzeniem stacjonarnym.
Jak używać koncentratora tlenu?
Urządzenie stacjonarne należy najpierw oczywiście podłączyć do źródła zasilania. W przenośnym urządzeniu należy zaś sprawdzić stan baterii czy akumulatora. Następnie, jeśli koncentrator posiada nawilżacz powietrza, należy wlać do niego wodę, najlepiej destylowaną, którą należy regularnie wymieniać. Przy długotrwałym leczeniu nawilżacz jest niezbędny, gdyż powietrze z koncentratora tlenu powoduje wysychanie śluzówki. Następny krok to uruchomienie urządzenia i ustawienie przepływu wskazanego przez lekarza. Regularność i czas trwania tlenoterapii zależą od specyfiki choroby i nasilenia problemów z oddychaniem. To również zostaje ustalone przez lekarza. Chorzy z POCHP zwykle muszą przyjmować tlen 12 godzin na dobę. Niekiedy przy poważnych problemach z oddychaniem konieczne jest używanie koncentratora nawet przez całą dobę. Przepływ również ustala specjalista, ale należy znaleźć odpowiedni poziom dla siebie. Na początek najbezpieczniejszym ustawieniem będzie 1,5 litra na minutę. Wysokiej jakości koncentratory nie zużywają dużych ilości prądu.
Gdzie kupić koncentrator i co jeśli nie jesteś w stanie go kupić?
Koncentratory tlenu można kupić w specjalnych sklepach z asortymentem medycznym. Problemem mogą być koszty, ponieważ ceny koncentratorów wahają się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Im nowocześniejsze urządzenie i mające więcej funkcji, tym droższe. Droższe są także koncentratory stacjonarne od przenośnych. Jeśli kogoś nie stać na kupno koncentratora, można go wypożyczyć. Niektóre firmy wypożyczające sprzęt medyczny oferują również jego dostawę czy instalację. Koszty wynajmu wynoszą zwykle powyżej 100 złotych za miesiąc.
