Zaburzenia rytmu serca stanowią niezwykle często pojawiającą się przypadłość, która może dotyczyć każdego - bez względu na wiek, płeć rodzaj wykonywanej pracy czy stopień aktywności fizycznej. U jednych występują jednorazowe problemy z sercem, u innych mają one charakter chorobotwórczy, który wymaga odpowiedniej opieki i stosownego leczenia.
Każde zaburzenie rytmu serca może zagrażać zdrowiu, a nawet i życiu pacjenta. Głównymi objawami występowania problemów z sercem są: bóle w klatce piersiowej, duszności, zawroty głowy, jak również i ogólne zmęczenie organizmu.
W tym artykule skupimy się na wielu, jakże ważnych i istotnych kwestiach dotyczących zaburzeń pracy serca i chorób, jakie mogą one wywołać. Odpowiemy na pytanie- czym jest arytmia serca, co różni hiperkaliemię od hipokaliemi, skupimy się na migotaniu przedsionków i komór, a także i innych problemach, które mogą być związane z układem sercowo - naczyniowym.
Co to jest arytmia serca?
Arytmia serca jest to zaburzenie tempa, jak również i regularności bicia serca. O arytmii możemy powiedzieć wtedy, gdy serce bije zbyt szybko, zbyt wolno lub nieregularnie. U zdrowego człowieka bije 60 - 80 uderzeń na minutę. Każde odstępstwo od normy, stanowi swego rodzaju zaburzenie. Za rytmiczną i nieprzerwaną pracę serca odpowiada węzeł zatokowy. Jego zadaniem jest wytwarzanie impulsów elektrycznych, które to pozwalają sercu pracować. Jeśli takie impulsy nie są wytwarzane przez węzeł zatokowy, wychodzą one z przedsionków lub z komór, powodując liczne zaburzenia rytmu serca. Zalicza się do nich:
- tachykardia - jest to częstoskurcz zatokowy, który występuje wtedy, gdy tętno jest regularne, a przy tym szybsze, niż powinno. Problem ten dotyczy sytuacji, gdy serce człowieka w spoczynku bije powyżej 100 uderzeń na minutę. Przyczyną tachykardii mogą być: nadczynność tarczycy czy niedokrwistość.
- bradykardia - jest to rzadkoskurcz zatokowy, który występuje wtedy, gdy tętno jest regularne, a przy tym zbyt wolne, niż powinno. Problem ten dotyczy sytuacji, gdy serce człowieka bije poniżej 60 uderzeń na minutę, z wyjątkiem sportowców. Objawia się zawrotami głowy i omdleniami.
- zaburzenia ektopowe - są to skurcze dodatkowe, które nie powodują pompowania krwi do innych narządów. Skurcze takie mogą występować przy każdym uderzeniu, jak również i co kilka uderzeń. Odczuwane są one jako opuszczone uderzenia serca. Nie są one zagrożeniem dla życia.
Jakie mogą być rodzaje tychże zaburzeń?
- zaburzenia nadkomorowe:
- trzepotanie przedsionków
- migotanie przedsionków
- częstoskurcze przedsionkowe
- częstoskurcze węzłowe
- częstoskurcze - przedsionkowe - komorowe
- dodatkowe pobudzenia nadkomorowe
- zaburzenia komorowe:
- pojedyncze pobudzenia komorowe
- częstoskurcze komorowe
- migotanie komór
Zaburzenia nadkomorowe nie są bezpośrednim zagrożeniem życia. Kluczowe znaczenie ma tutaj odpowiednia opieka kardiologiczna, tak aby skutki takich problemów z sercem nie spowodowały wystąpienia zatorów czy niewydolności krążeniowej. Zaburzenia komorowe są niebezpieczne i te z kolei są zagrożeniem dla życia.
Migotanie przedsionków
Wśród wspomnianych powyżej rodzajów arytmii, najczęściej pojawiającym się jest migotanie przedsionków. W takim przypadku impulsy elektryczne w sercu są chaotyczne, nie mają ustalonego rytmu serca, jak również i odpowiedniej pracy. Konsekwencją takich działań jest nieregularne kurczenie się przedsionków lub ich migotanie. Ich częstotliwość może być różna i trwać od kilku sekund do kilku dni. Choć bezpośrednio nie powodują zagrożenia życia, przyczyniają się do tworzenia skrzepów, które dalej mogą wędrować do mózgu, powodując w konsekwencji udar. Jakie są objawy migotania przedsionków?
- bóle w klatce piersiowej
- duszności
- kołatanie serca
- zmęczenie
Migotanie przedsionków w zapisie EKG będzie widoczne w chwili wystąpienia zaburzeń serca. Jeśli zaś występuje to napadowo, wówczas niezbędny jest zapis EKG metodą Holtera.
Migotanie komór
Jeśli w grę wchodzi migotanie komór, w takich przypadkach impulsy elektryczne występują bardzo szybko i nieregularnie, w różnych częściach komór. Serce nie bije w sposób prawidłowy i tłoczy tej krwi zbyt mało. Migotanie komór jest stanem zagrażającym życiu człowieka. Powoduje utratę przytomności i zatrzymanie oddechu. Jeśli w odpowiednio szybkim czasie nie dojdzie do resuscytacji krążeniowo - oddechowej, pacjent umiera.
Przyczyny arytmii
Nie zawsze tak łatwo jest określić, co może być przyczyną arytmii serca. Najczęściej są one objawem innych chorób, takich jak na przykład:
- niewydolność serca
- choroba niedokrwienna serca
- cukrzyca
- nadciśnienie
- choroby tarczycy
- zapalenie mięśnia sercowego
- zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze
Istnieje też wiele czynników środowiskowych, które mogą spowodować taki właśnie stan rzeczy. Najczęściej występującymi są między innymi:
- stres
- używki
- alkohol
- leki
- nadmierna ilość kofeiny
Objawy arytmii serca
Głównymi objawami, które mogą nas niepokoić i sprawić, że warto udać się do lekarza są między innymi:
- duszności i problemy z oddychaniem
- zasłabnięcia, zawroty głowy i omdlenia
- kołatanie serca
- lęk i niepokój, zaburzenia pamięci
- bóle wieńcowe
- osłabienie organizmu i senność
Arytmia w EKG - czy widoczne są zmiany w badaniu?
Jednym z kluczowych pytań, jakie zadaje sobie wielu z nas jest - czy arytmia wyjdzie na EKG? Wszystko tak naprawdę zależy od tego, kiedy badanie to zostanie wykonane. W przypadku arytmii, bezpośrednie wykonanie EKG jak najbardziej wykryje problem serca, z jakim to się zmaga. Jeśli jednak zaburzenia mają charakter okresowy, wtedy skuteczny w diagnozie okazuje się być EKG Holter, który to bada czynność pracy serca przez 24 godziny na dobę.
Hiperkaliemia w EKG i Hipokaliemia - różnice
Zajmując się tematem zaburzeń pracy serca, z pewnością warto zwrócić uwagę na dwa, jakże ważne pojęcia - hipokaliemia i hiperkaliemia, których występowanie może prowadzić do niewłaściwej pracy naszego układu sercowo - naczyniowego.
Hipokaliemia jest to inaczej niedobór potasu oraz jego skutki na organizm człowieka. Są to zaburzenia elektrolitowe, w których poziom jonów potasu w surowicy krwi wynosi mniej, niż 3,8 mmol/l. Jakie są przyczyny jej powstawania? Główną jest odwodnienie organizmu w związku z wymiotami, biegunką, zatruciem pokarmowym, jak również i infekcją przewodu pokarmowego. Często występującym też problemem jest wypłukiwanie się potasu z organizmu pod wpływem zażywanych leków, jak również i zaburzenia endokrynologiczne.
Jakie są objawy hipokaliemii? Najczęściej pojawiającymi się są:
- osłabienie mięśni, skurcze
- wielomocz
- wzmożone pragnienie
- nudności, wymioty
- zaparcia
- zaburzenia rytmu serca
- częstoskurcze nadkomorowe
- migotanie komór
Chcąc wyeliminować problem, niezbędne jest przede wszystkim uzupełnienie poziomu potasu, ale także i znalezienie przyczyny takiego stanu rzeczy, by można ją było wyeliminować.
Hiperkaliemia jest to inaczej nadmiar potasu w organizmie oraz jego skutki na organizm człowieka. Są to zaburzenia elektrolitowe, w których poziom jonów potasu w surowicy krwi wynosi więcej, niż 5,5 mmol/l. Główną przyczyną mogą być przewlekłe choroby nerek, zaburzenia transportu potasu wewnątrz organizmu, jak również i zaburzenia gospodarki wodno - elektrolitowej. Zdarza się, że przyczyną takiego stanu rzeczy są także kwasica metaboliczna i hemoliza, odwodnienie, niedoczynność kory nadnerczy czy zatrucie strychniną.
Jakie są objawy hiperkaliemii? Najczęściej pojawiającymi się są:
- bóle i mrowienie w mięśniach
- zaburzenia równowagi z zawrotami głowy
- nieregularna praca serca- bradykardia, skurcze dodatkowe, migotanie komór
W leczeniu tego problemu kluczowe znaczenie ma wyeliminowanie przyczyny jego wystąpienia. Jeśli to nie pomoże, konieczna okaże się być hemodializa lub podanie leków na przeczyszczenie.
Czym grozi nieleczona arytmia serca?
W skrajnych przypadkach śmiercią. O ile w większości przypadków odpowiednia nad nią kontrola nie powoduje zagrożenia dla życia człowieka, o tyle nieleczona, bez odpowiedniej opieki kardiologicznej, może przyczynić się do śmierci. Jeśli badanie EKG wskaże jakiekolwiek nieprawidłowości, niezbędna jest szybka diagnoza, odpowiednia opieka i skuteczne, dobrane indywidualnie do pacjenta leczenie.
