Interpretacją wyników EKG serca, podobnie jak każdego innego badania, powinien zająć się lekarz. Pacjenci jednak chcą być świadomi tego, co dzieje się w ich organizmie oraz mieć przynajmniej podstawową wiedzę dotyczącą odczytu wykresów EKG. Jak więc interpretować opis EKG serca i kiedy EKG jest nieprawidłowe i powinno wzbudzić niepokój?
Przebieg badania EKG
EKG jest podstawowym badaniem kardiologicznym, zalecanym przez lekarza w przypadku objawów świadczących o nieprawidłowej pracy układu sercowo-naczyniowego lub też w celach kontrolnych po wdrożonym leczeniu. Badanie EKG pozwala na monitorowanie pracy serca oraz rejestrację jego czynności elektrycznej. Do klatki piersiowej oraz rąk i nóg pacjentowi są przyklejane specjalne elektrody, jest ich przy standardowym badaniu ok. 10. Opis EKG serca jest to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy poszczególnymi elektrodami. Wykres EKG serca składa się z 12 linii, z których każda odpowiada potencjałom elektrycznym, znajdującym się na różnych obszarach mięśnia sercowego. Elektrody są oznaczone kolorami, ponieważ muszą znajdować się w konkretnych miejscach na klatce piersiowej pacjenta. W przypadku panów zaleca się usunięcie owłosienia, co wynika z lepszej przyczepności elektrod do gładkiej skóry oraz skuteczniejszego przewodzenia impulsów elektrycznych. Po badaniu pacjent otrzymuje wydruk EKG, który powinien zostać poddany profesjonalnej analizie lekarskiej.
Badanie EKG w gabinecie zabiegowym.
Opis EKG serca – załamek P
Na wykresie EKG serca znajduje się m.in. załamek P. Jest to jeden z trzech podstawowych parametrów, które podlegają analizie i interpretacji. Informuje nas on o czasie skurczu przedsionków serca. Załamek P powinien pojawiać się regularnie. EKG nieprawidłowe jest wtedy, kiedy załamek P nie występuje w ogóle. Taki wydruk EKG może świadczyć o migotaniu przedsionków lub podwyższonym poziomie jonów potasu. Zdarza się również, że załamek P występuje, jednak bardzo nieregularnie. Jeżeli mamy do czynienia z tachykardią, to załamki P początkowo mogą być niewidoczne, jednak w rzeczywistości są obecne.
Zdarzają się przykłady wykresów EKG, na których załamki P są odwrócone. Wtedy istnieje ryzyko prawostronnego ułożenia serca, bądź też niewłaściwej depolaryzacji przedsionków. Szerokie załamki P świadczą m.in. o przeroście lewego przedsionka. Jest jeszcze wysoki załamek P, który występuje, kiedy dochodzi m.in. do przerostu prawego przedsionka serca. Prawidłowa amplituda załamka P wynosi maksymalnie 2,5 mm w odprowadzeniach kończynowych. W odprowadzeniach przedsercowych powinna mieć do 3 mm. Dobry czas trwania załamka P to 100 ms.
Zespół QRS. Kiedy EKG jest nieprawidłowe?
Innym parametrem jest zespół QRS, składający się z 3 załamków. Prezentuje on czas skurczu komór. Nieprawidłowe EKG jest wtedy, kiedy m.in. załamki R i S są wysokie. Takie wyniki EKG serca świadczą niekiedy o prawostronnym położeniu serca, ale też zawale tylnej ściany mięśnia sercowego. Jeżeli obserwujemy małą rozpiętość zespołu QRS, to możemy podejrzewać rozedmę płuc. Taki wydruk EKG pojawia się również u osób otyłych.
Zespół QRS powstaje na skutek depolaryzacji komór mięśnia sercowego. Powinien trwać maksymalnie 0,10 s. Patologie z nim związane świadczyć mogą o wielu chorobach, dlatego bardzo często konieczne jest wykonanie dodatkowych badań w celu zdefiniowania nieprawidłowości. W takich przypadkach możemy mieć do czynienia m.in. z niedoczynnością tarczycy, rozległym uszkodzeniem serca, przeroście komór znacznego stopnia, płynie w worku osierdziowym, bądź też ogniskowym bloku śródkomorowym.
Wykres EKG serca i załamek T
Załamek T informuje nas o repolaryzacji komór serca. Prawidłowy wykres EKG serca zawiera załamek T, występujący po zespole QRS. Jego wysokość nie powinna przekraczać połowy rozpiętości zespołu QRS. Na wykresie mogą jednak pojawić się niepokojące zmiany, dotyczące m.in. zbyt wysokiego załamka T. W takim przypadku istnieje ryzyko ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego lub hiperkaliemii. Załamki T mogą być też odwrócone, wtedy podejrzewa się m.in. przerost komory serca, zawał i niedokrwienie mięśnia sercowego. Przy zbyt niskim załamku T pacjent może mieć niedoczynność tarczycy lub hipokaliemię.
Zaburzenia w obszarze załamka T wskazują też na inne problemy zdrowotne. Nieprawidłowe EKG występuje, jeżeli pacjent ma przewagę układu synaptycznego lub parasynaptycznego. Patologie załamka T świadczą też o niedotlenieniu mięśnia sercowego.
EKG serca – wyniki przy diagnostyce zawału serca
Opis EKG serca odgrywa ważną rolę przy diagnostyce zawału serca. W trakcie interpretacji sprawdza się, czy załamki znajdują się na jednej linii. Największe znaczenie ma odcinek łączący załamek S i załamek T. O zawale serca może świadczyć przede wszystkim podwyższenie tego odcinka. Poszczególne odprowadzenia są przypisywane konkretnym ścianom serca. Z tego powodu możliwe jest precyzyjne zlokalizowanie źródła problemu oraz ściany, której dotyczy zawał. Ponadto nieprawidłowe EKG dostarcza nam informacji, jak rozległy jest zawał i jak duży obszar serca obejmuje. O zawale może jednak świadczyć również obniżenie się odcinka ST. Leczenie zawsze jest dopasowywane do rodzaju zmiany w tym zakresie.
Rytm serca w trakcie badania EKG
Rytm serca jest określany poprzez pomiar odległości pomiędzy kolejnymi załamkami P. Na podstawie wydruku EKG możliwa jest ocena, czy serce bije w normie, w odpowiednim tempie, czy też za wolno lub za szybko. Ponadto interpretacja wyników badań pozwala stwierdzić, czy nie doszło do bloku w przewodzeniu pomiędzy strukturami, o czym świadczy zbyt wolne przewodzenie impulsu elektrycznego z przedsionków serca do jego komór. Zdarza się ponadto, że odcinek PR jest zbyt krótki. Wtedy można podejrzewać, że istnieje dodatkowa droga przewodzenia pomiędzy przedsionkami i komorami. W takich przypadkach istnieje ryzyko występowania bardzo poważnych zaburzeń w rytmie serca.
Nieprawidłowe EKG świadczyć może o wielu chorobach zarówno bezpośrednio dotyczących układu sercowo-naczyniowego, jak też innych obszarów naszego organizmu. Ważna jest więc dokładna interpretacja wyników badań z uwzględnieniem wszystkich 3 parametrów, jak też w niektórych przypadkach również dodatkowe badania.
