Migotanie przedsionków to najczęściej występująca arytmia serca. Nie jest ona bezpośrednim zagrożeniem życia, ale nieleczona, może doprowadzić do wystąpienia poważnych powikłań, których konsekwencją jest śmierć. Czym jest to zaburzenie? Jak się objawia? Co jest jego przyczyną? I oczywiście, w jaki sposób się ją leczy? Postaramy się tutaj zwrócić uwagę na tę przypadłość, starając się przy tym skupić uwagę na wszystkim, co jest z tą arytmią związane.
Co to jest migotanie przedsionków?
Migotanie przedsionków jest to jeden z rodzajów arytmii serca. W największym uproszczeniu jest to stan, w którym przedsionki serca nie wykonują skoordynowanych skurczów, co w konsekwencji prowadzi do przepływu do komór serca mniejszej ilości krwi. Rytm serca jest niemiarodajny. Przypadłość ta częściej diagnozowana jest u mężczyzn, niż u kobiet. Prawidłowe tętno wynosi 70 - 90 uderzeń na minutę. W przypadku migotania przedsionków osiąga 350 - 700 uderzeń na minutę.
Migotanie przedsionków można podzielić na cztery ich rodzaje. Są one zależne od czasu trwania arytmii. I tak wyróżniamy:
- migotanie przedsionków napadowe - trwa do 48 godzin, ustępuje samoistnie
- migotanie przedsionków przetrwałe - trwa do 7 dni i niezbędne jest zastosowanie kardiowersji elektrycznej
- migotanie przedsionków przetrwałe długotrwające - trwa powyżej roku
- migotanie przedsionków utrwalone - nie można tego wyleczyć
Jakie są przyczyny migotania przedsionków?
Migotanie przedsionków może mieć dwie przyczyny:
- Sercowe
- nadciśnienie tętnicze
- choroba wieńcowa
- niewydolność serca
- zapalenie mięśnia sercowego
- zapalenie osierdzia
- sarkoidoza
- amyloidoza
- wynik przeprowadzonej operacji kardiochirurgicznej
- nowotwory serca
- Pozasercowe
- nadczynność tarczycy
- otyłość
- cukrzyca
- choroby nerek
- ostre infekcje
- używki
- stosowanie leków
- uprawianie sportów wytrzymałościowych
Na podstawie odpowiednich skal, w tym na przykład skali CHADS, można określić ryzyko wystąpienia możliwych powikłań migotania przedsionków, w tym między innymi zatoru. Pod uwagę bierze się więc:
- C- nasilenie niewydolności serca
- H - nadciśnienie tętnicze ( występuje czy nie? )
- A- wiek
- D - cukrzyca (występuje czy nie?)
- S - przebyty udar niedokrwienny lub TIA
Jakie są objawy migotania przedsionków?
Wśród zaburzeń rytmu serca, a więc występujących arytmii, z pewnością migotanie przedsionków jest jednym z najczęściej występujących. Objawami, które towarzyszą temu stanowi są:
- duszność
- bóle w klatce piersiowej
- kołatanie serca
- niewymiarowe bicie serca
- potliwość
- omdlenia
- zawroty głowy
- osłabienie organizmu
- nadmierne oddawanie moczu
- niskie ciśnienie połączone z wysokim tętnem
W konsekwencji tego typu objawy mogą spowodować:
- udar niedokrwienny mózgu
- przemijające niedokrwienie mózgu
A czy może zdarzyć się migotanie przedsionków bezobjawowe? Tak. Blisko 25% pacjentów nie odczuwa jakichkolwiek objawów, które mogłyby sugerować o arytmiach serca. Stan taki nie zagraża bezpośrednio życiu pacjenta, ale opóźnia zastosowanie odpowiedniego leczenia, co w konsekwencji może doprowadzić do udaru niedokrwiennego mózgu. Tak ważna jest więc profilaktyka, a więc badanie tętna, jak również i kontrolne badanie EKG raz do roku.
Migotanie przedsionków w zapisie EKG
Patrząc na EKG migotania przedsionków, w załamkach P nie ma żadnych widocznych zmian. Linia izoelektryczna składa się z odchyleń o małej amplitudzie - mamy tutaj migotanie lub fale f. Jeżeli chodzi o częstotliwość pobudzeń, które docierają do węzła AV, wynoszą one od 350 - 700 /min. Około 110 - 180 z nich przewiedzione zostają do komór, powodując zespół QRS. Patrząc więc na migotanie przedsionków w zapisie EKG, widzimy brak załamków P i nierówne odstępy między załamkami R.
Leczenie migotania przedsionków i powikłania
Jednym z kluczowych elementów, które odgrywają niezwykle ważną rolę w leczeniu migotania przedsionków jest podawanie leków przeciwkrzepliwych. Ich zadaniem jest zapobieganie występowania zakrzepów. Ponadto, niezbędnymi są także leki, które kontrolują rytm serca, a do tego kardiowersja elektryczna i ablacja. Niezbędny jest tutaj pobyt w szpitalu.
Czy można ograniczyć ryzyko wystąpienia migotania przedsionków? Tak i jest to właśnie część leczenia po wystąpieniu napadu i ewentualnych dalszych powikłań i kolejnych tego typu sytuacji. Co więc należy zrobić? Zaleca się:
- zmniejszenie ilości kawy
- zrezygnowanie z alkoholu
- rzucenie palenia
- leczenie chorób współistniejących - na przykład nadczynności tarczycy, nadciśnienia tętniczego itp…
Samo migotanie przedsionków nie jest niebezpieczne, ale może prowadzić do wystąpienia powikłań, które zagrażają zdrowiu i życiu osoby chorej. Są to między innymi:
- udar niedokrwienny
- niedokrwienie mózgu o charakterze przejściowym
- zator tętnic obwodowych
- zator tętnicy śledzionowej
- zator tętnic krezkowych ( niedokrwienie jelit o ostrym charakterze)
- niewydolność serca
Migotanie przedsionków a trzepotanie przedsionków
Zajmując się tym tematem, z pewnością warto zwrócić także i uwagę na trzepotanie a migotanie przedsionków. Czy oznacza to ten sam stan? Nie. Są to bardzo podobne arytmie, w których następuje bardzo szybkie pobudzenie przedsionków serca. W trzepotaniu wynoszą one 250 - 350 uderzeń na minutę, w migotaniu powyżej 350 uderzeń. W gruncie więc rzeczy, trzepotanie jest stanem przed migotaniem przedsionków, choć często obydwa te pojęcia traktowane są jako jedno. Patrząc na migotanie przedsionków w EKG, a także wykonując pomiar tętna, lekarz może bez problemu określić stan, z jakim w danej chwili pacjent się zmaga. Żadnego z nich absolutnie nie można lekceważyć.
Patrząc na migotanie przedsionków - obraz EKG jest on w stanie wykryć wszelkie nieprawidłowości z związku z tym właśnie zaburzeniem. Ponadto dopełnienie diagnozy z wykorzystaniem innych metod badania, daje możliwość uzyskania pełnego obrazu choroby i zastosowania wobec tego odpowiedniego leczenia. Zmiany w EKG są pierwszym znakiem do tego, że z sercem dzieje się coś złego i należy jak najszybciej działać. Im bowiem leczenie zostanie szybciej podjęte, tym zmniejsza się ryzyko wystąpienia możliwych powikłań.
