Blisko 80 tysięcy osób rocznie doświadcza zawału serca. Część osób umiera, części udaje się przeżyć. Trzeba być jednak świadomym tego, że wraz z przejściem zawału, często trzeba nauczyć się żyć od nowa. Jak więc nauczyć się funkcjonować po zawale? Jak wygląda rehabilitacja kardiologiczna w przypadku zawałowców? O czym należy pamiętać, a czego trzeba unikać?
Zawał - stan niebezpieczny dla życia
Zawał serca, inaczej zawał mięśnia sercowego jest to konsekwencja postępującej choroby niedokrwiennej serca. W trakcie jego występowania dochodzi do ograniczenia przepływu krwi przez tętnice wieńcowe.To właśnie one odpowiedzialne są za przepływ krwi do mięśnia sercowego. Co jest przyczyną zawału serca? Głównym winowajcą jest miażdżyca - zwężenie naczyń krwionośnych spowodowane odkładaniem się cholesterolu. Najbardziej groźne w tym wszystkim jest to, że stan ten nie występuje nagle, nie można go przewidzieć czy się na niego przygotować. Cholesterol odkłada się przez wiele lat, sama miażdżyca rozwija się powoli, a zawał serca następuje szybko.
Co wpływa na zawał serca?
Istnieją pewne czynniki, które mogą sprawić, że ryzyko zawału mięśnia sercowego będzie większe u jednych osób, mniejsze zaś u innych. Co więc zwiększa ten stan? Jest to między innymi:
- Otyłość i nadwaga
- Wysoki poziom cholesterolu
- Nieleczone nadciśnienie tętnicze
- Ciągły stres
- Brak aktywności fizycznej
- Cukrzyca
- Niezdrowa dieta
- Wiek
- Palenie papierosów
Jakie są objawy zawału mięśnia sercowego?
Głównymi objawami, które mogą niepokoić i które bez wątpienia wymagają natychmiastowej reakcji są:
- Piekący ból za mostkiem, któremu towarzyszy kłucie, dławienie, rozpieranie i przygniatanie
- Ból idący do pleców, do lewej ręki aż do barku, a nawet i żuchwy
- Wymioty
- Duszności połączone z kołataniem serca
- Nadmierna potliwość
- Bladość na twarzy
Zawał serca - jak rozpoznać i jak leczyć?
Aby zdiagnozować zawał serca, niezbędne jest badanie EKG, w którym pacjentowi podpina się na kończyny i na klatkę piersiową elektrody, a sam aparat EKG bada czynność elektryczną serca. Niezbędne jest także badanie krwi - na obecność markerów zawału serca. Jeśli obraz nie do końca jest miarodajny i pewny, w niektórych przypadkach zleca się echokardiografię i tomografię komputerową. Możliwa jest także i koronarografia, czyli podanie środka kontrastującego do tętnic, aby móc zobaczyć ich drożność na badaniu RTG.
Oczywiście w przypadku zawału niezbędna jest opieka szpitalna i zastosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Wśród dostępnych na rynku leków, kluczowe okazują się być:
- Inhibitory konwertazy angiotensyny
- Leki przeciwpłytkowe
- Beta - blokery
- Statyny
A co dalej? Jak żyć i powrócić do ,,normalności”? Co robić, by życie nadal dawało radość i szczęście?
Życie po zawale wcale nie musi być gorsze
Oczywiście zawał serca powoduje pewne ograniczenia, jednak można tutaj spać spokojnie - nadal życie może być piękne i wcale nie trzeba ze wszystkiego rezygnować. Niezbędna jest tutaj rehabilitacja kardiologiczna. Wiadomo, iż odpowiedni odpoczynek to podstawa. Nie można robić niczego na przekór możliwościom swojego organizmu, ale absolutnie nie jest tutaj wskazane ciągłe leżenie i tak zwane ,,nicnierobienie”. Absolutnie nie! Osoby po zawale powinny być jeszcze bardziej aktywne, niż do tej pory. Oczywiście kluczowe znaczenie ma tutaj odpowiednia ilość snu i wypoczynek w takim stopniu, aby organizm nadmiernie się nie przemęczał. Często potrzeba około 2 - 3 miesięcy, bo na nowo móc ,,zacząć żyć”, czyli powrócić do pracy, do życia towarzyskiego, do rodziny.
Co to jest rehabilitacja kardiologiczna i czym się ona objawia? Jest to specjalnie przygotowany program, który to odbywa się pod czujnym okiem specjalistów. Ma on za zadanie pomóc pacjentom nauczyć się zmienić swój styl życia. Tego typu programy przeprowadzane są zazwyczaj w szpitalach. Składa się na nie zarówno część czysto teoretyczna, która to opiera się na edukacji i na poradnictwu, jak również i część praktyczna, w której pacjent pod okiem lekarzy i rehabilitantów ćwiczy zgodnie z ułożonym dla niego planem. Taki program zawsze układany jest indywidualnie pod każdego pacjenta. U jednych osób trwa od kilka tygodni, u innych kilka miesięcy, a często nawet i lat.
Dlaczego zdrowy styl życia jest tak ważny po zawale?
Żyć należy zdrowo zawsze, nie tylko wtedy, gdy trzeba wrócić do jak najwyższej jakości życia po zawale. Niestety, ale większość z nas bagatelizuje to i stawia na rzeczy, które ze zdrowym stylem życia niewiele mają wspólnego. Na co więc należy postawić? Co zmienić? Jakie elementy wprowadzić?
- odpowiednia aktywność fizyczna
Bez wątpienia aktywność fizyczna odgrywa jeden z najważniejszych elementów, na jakich na pewno należy się skupić, począwszy od rehabilitacji kardiologicznej, po wprowadzenie ruchu. Dzięki temu zmniejszy się poziom stresu, uzyska się odpowiednią masę ciała, unormuje się ciśnienie tętnicze i cholesterol. Na początku należy zacząć od delikatnych ćwiczeń przez krótki czas i stopniowo je wydłużać. Pacjenci po zawale powinni ćwiczyć około 150 minut tygodniowo.
- zbilansowana dieta
Z całą pewnością zdrowa, zbilansowana dieta to drugi z elementów, na jaki należy zwrócić szczególną uwagę. Odpowiednio dobrane składniki pozwalają unormować masę ciała, obniżyć ciśnienie tętnicze i poziom cholesterolu. Ważne jest wprowadzenie produktów, które zawierają kwasy tłuszczowe omega - 3. Najlepsze jest w tym względzie spożywanie ryb, w tym śledzia, sardynek, makreli czy łososia.
- właściwa masa ciała
Tak istotne jest utrzymanie odpowiedniej masy ciała, co dla samego serca odgrywa bardzo istotną rolę. Niestety, ale nadwaga nie tylko zwiększa ryzyko zachorowania na serce, ale także i nie pomaga ona w powrocie do sprawności. Warto więc mieć to na uwadze.
- ograniczenie alkoholu i papierosów
Choć nie jest zabronione picie alkoholu po zawale, to jednak jego spożycie należy ograniczyć do minimum. Mężczyźni nie powinni spożywać więcej, niż 4 jednostek alkoholu, kobiety 3. Jest to spowodowane tym, że alkohol podnosi ciśnienie, jak również i poziom cholesterolu, dlatego też im mniej go, tym z pewnością lepiej.
Zawał serca jest bardzo niebezpieczny. Części osób nie da się uratować, jeśli pomoc nie przyjdzie w odpowiednim momencie. Ci, którzy dostaną od życia drugą szansę, muszą z pewnością postawić na zdrowy styl życia. Osoby, które do tej pory nie były aktywne i ze zdrową dietą niewiele miały wspólnego, muszą to zmienić. Osoby bardzo aktywne, muszą intensywne treningi zamienić na bardziej spokojne. Co jest zalecane? Na pewno idealne po zawale, ale i na choroby serca oraz zaburzenia rytmu serca są: pływanie, nordic - walking, joga czy aerobic.
Im lepiej będzie wyglądało nasze życie, tym mniejsza jest szansa na wystąpienie zawału. Mogąc się przed tym ustrzec- należy zdrowo żyć! To podstawa. A jeśli już zawał wystąpi, konieczna jest zmiana stylu życia na taki, by móc powrócić do pełnej sprawności i jak najmniejszej ilości ograniczeń. Wszystko można i wszystko się da - jeśli tylko się tego chce. .
