EKG jest jednym z tych popularnych badań, które pozwalają lekarzowi „zajrzeć” do naszego serca. Warto wiedzieć, na czym polega i jak przebiega to popularne badanie.
Czym jest badanie EKG?
Elektrokardiografia jest badaniem, które przeprowadza się, żeby zdiagnozować choroby mięśnia sercowego. Jest nieinwazyjne i bezbolesne, a przez większą jego część od badanego wymaga się jedynie spokojnego leżenia.
EKG wykorzystuje czynność bioelektryczną, czyli fakt, że podczas każdego skurczu i rozkurczu serca przebiegają przez niego impulsy elektryczne. Przy pomocy specjalnych elektrod umieszczonych na skórze mierzy się te impulsy elektryczne związane z pracą serca.
Dane pochodzą z dwóch elektrod ekg i faktu, że między nimi występuje różnica napięcia. Impulsy są rejestrowane i zapisywane, a następnie prezentowane w postaci wydruku na papierze milimetrowym. Co ciekawe, każda elektroda „patrzy” na serce pod innym kątem, dzięki czemu można osobno „zobaczyć” jego części, ściany. To pozwala określić na przykład to, gdzie konkretnie doszło zawału serca.
Jak przebiega elektrokardiografia?
Badanie wykonuje się w przychodni lub szpitalu i trwa między pięć a dziesięć minut. Zostaniesz poproszony zdjęcie wszystkich metalowych ozdób, pasków z metalową klamrą i o rozebranie się do pasa (kobiety muszą zdjąć także stanik) i o położenie się na kozetce. Osoba przeprowadzająca badanie przetrze wacikiem nasączonym alkoholem miejsca przypięcia jednorazowych elektrod, żeby nic nie zakłócało ich pracy. Następnie elektrody zostaną przymocowane w dwunastu miejscach: na klatce piersiowej, przy nadgarstkach, przy kostkach stóp (kostki i nadgarstki muszą być także obnażone). Mocowanie elektrod przypomina przyklejenie plastrów, w które następnie wpinane są końcówki rejestrujące na kablach połączonych z urządzeniem do EKG.
Podczas badania trzeba leżeć spokojnie, nie mówić, nie ruszać się. Podczas badania przez ciało przepływa prąd, ale nie jest to w ogóle odczuwalne. Po zakończeniu pomiaru i zapisu wszystkie elektrody zostaną usunięte. Po leżeniu na wznak warto podnosić się powoli, żeby uniknąć zawrotów głowy.
Jak się przygotować do EKG?
Dobra wiadomość – nie trzeba się specjalnie przygotowywać do EKG. Ale warto:
- odpocząć kilka minut, jeśli przed wejściem na badanie wykonywało się jakąś aktywność, np. wchodziło po schodach,
- nie pić i nie jeść nic zimnego,
- ogolić klatkę piersiową, jeśli jest bardzo owłosiona (bo włosy mogą utrudnić przypięcie elektrod).
Poza szpitalem i przychodnią także można wykonać EKG - w przypadku podejrzenia zawału serca i wezwania karetki ratownicy zrobią badanie w domu albo w karetce, drodze do szpitala.
EKG – kto powinien się badać?
Elektrokardiografia jest bardzo często wykonywanym badaniem, ponieważ pozwala ocenić jakość pracy serca. Badanie jest bezpieczne i nie powoduje żadnych powikłań. Mogą je wykonywać nawet osoby, które mają rozrusznik serca.
Kto może dostać zlecenie na badanie ekg?
- Chorujący na choroby układu sercowo-naczyniowego (np. miażdżycę, zaburzenia rytmu serca, chorobę niedokrwienną serca). Dzięki temu można skontrolować skuteczność leczenia, sprawdzić ryzyko związane z ew. operacją, można wykryć nowe objawy czy zmiany choroby.
- Osoby, u których podejrzewa się choroby układu sercowo-naczyniowego – w celu diagnostyki. W badaniu EKG można wykryć m.in. zawał serca.
- Osoby, u których w rodzinie jest występują choroby układu sercowo-naczyniowego, czyli można podejrzewać zwiększone ryzyko ich pojawienia się.
- Osoby zdrowe, ale:
- leczone lekami, które mogą mieć szkodliwy wpływ na układ krążenia,
- wykonujące zawód związany z dużym stresem albo ze sprawnością fizyczną,
- uprawiający zawodowo, wyczynowo albo bardzo intensywnie sport,
- w ramach badań kontrolnych – po 40 r.ż.,
- przed zrobieniem próby wysiłkowej.
Co widać na wydruku?
Samo badanie jest proste i z reguły jest wykonywane przez pielęgniarki lub inny doświadczony personel medyczny. Ale interpretacji wyniku zawsze dokonuje doświadczony lekarz. Dostanie on wynik zapisany na papierze milimetrowym. Będzie mógł dzięki niemu sprawdzić, jaka jest częstotliwość rytmu serca, ile trwają poszczególne cykle, jakie ewentualne zaburzenia się pojawiają.
Krzywa zapisana podczas EKG składa się z powtarzających się części. Każda taka część to jeden pełny cykl serca. Składa się na niego:
- Napłynięcie krwi do przedsionków.
- Skurcz przedsionków i komór.
- Wypompowanie krwi z serca.
P- tzw. załamek P to moment skurczu przedsionków, kiedy krew jest przepompowywana do komór serca.
QRS – tzw. zespół QRS opisuje skurcz wypełnionych krwią komór serca
Odcinek PQ i ST to są momenty, kiedy serce jest pobudzane,
Lekarz interpretujący badanie bierze pod uwagę między innymi wysokość załamków, długość odcinków (np. QT, ST), regularność cykli i wiele innych danych, które pomagają mu w określeniu stanu mięśnia sercowego i jakości czy poprawności jego pracy.
Bardziej szczegółowo o tym, co widać na wyniku badania EKG możesz przeczytać tutaj.
