Choroby serca stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie. Zdiagnozowane zbyt późno, zmniejszają szansę na przeżycie wśród pacjentów. Tak ważne więc i istotne jest to, aby w razie pojawienia się jakichkolwiek niepokojących dolegliwości - działać.
Wśród najczęściej wykorzystywanych badań, kluczowe znaczenie ma na pewno EKG serca, czyli elektrokardiografia, która to odgrywa kluczową rolę przy diagnostyce chorób serca. Co jest to EKG, czy do badania tego należy się specjalnie przygotować? I oczywiście - co można dzięki temu badaniu wykryć? Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć poniżej.
Co to jest EKG?
EKG, czyli elektrokardiografia, jest to badanie wykorzystywane w celu diagnostyki chorób serca. Jest bezpieczne, bezbolesne, a do tego również i nieinwazyjne, dając obraz tego, jak powinien funkcjonować mięsień sercowy. Na czym polega badanie EKG? W trakcie jego trwania sprawdza się elektryczną czynność mięśnia sercowego za pomocą elektrod, które umieszcza się na kończynach, jak również i na klatce piersiowej. To właśnie one gromadzą informacje na temat pracy tego narządu i przesyłają je do aparatu EKG. Zebrane dane zapisywane są na taśmie papieru do EKG, a sam wynik określany jest mianem elektrokardiogramu.
Jakie są wskazania do wykonania badania? Badanie EKG powinna wykonać każda osoba po 40 roku życia, jako okresowe badanie kontrolne, a także pacjenci, u których występują:
- choroby układu sercowo - naczyniowego czyli miażdżyca, zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, wady serca, zapalenie osierdzia czy zapalenie mięśnia sercowego
- ryzyko wystąpienia chorób serca
- podejrzenia choroby układu sercowo - naczyniowego
- objawy: duszności, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, męczliwość, osłabienie organizmu, problemy z ciśnieniem tętniczym
Jak się przygotować do badania EKG?
Nie ma konkretnych wytycznych, jak przygotować się do badania EKG, gdyż nie potrzeba tutaj żadnych, konkretnych działań. Kluczowe znaczenie ma jedynie przestrzeganie kilku istotnych zasad. Jakich?
- Umiar w jedzeniu i piciu
Na badanie nie trzeba przychodzić na czczo. Warto jednak pamiętać o tym, by tuż przed badaniem nie pić zimnych czy gorących napojów, a także nie wykonywać badania EKG na pełny żołądek.
- Zakaz spożywania alkoholu
Na dzień przed badaniem, nie powinno spożywać się alkoholu, szczególnie tego wysokoprocentowego, gdyż może mieć on wpływ na wyniki EKG.
- Rezygnacja z aktywności
Dzień przed badaniem powinno zrezygnować się z wszelkiej aktywności fizycznej. Przed samym zaś badaniem, należy usiąść, uspokoić i wyrównać oddech, nawet, jeśli jedyną aktywnością było wejście po schodach.
- Odpowiednie podejście do leków
W przypadku zażywania leków na serce, koniecznie należy poinformować o tym lekarza, dlatego że w takim przypadku interpretacja EKG wygląda zupełnie inaczej.
- Przygotowanie pacjenta
Przed rozpoczęciem badania, pacjent musi zostać poinstruowany o jego przebiegu, jak również i odpowiednio przygotowany. Jeśli na klatce piersiowej znajdują się włosy, należy je zgolić lub użyć specjalnego pasa gumowego.
Jak wygląda badanie EKG?
Wykorzystując aparat do EKG, przeprowadza się elektrokardiografię, a więc EKG serca. Ile trwa EKG? Łącznie z przygotowaniem pacjenta około 5 minut. W trakcie badania pacjent leży. Musi on odsłonić nadgarstki, kostki, jak również i klatkę piersiową. Niezbędne jest także ściągnięcie wszelkich elementów metalowych, czyli biżuterii, okularów, spinek czy innych rzeczy, które mogłyby wpłynąć na przebieg badania i go w jakikolwiek sposób zakłócić. Elektrody EKG umieszcza się na nadgarstkach i na kostkach, wykorzystując w tym celu tak zwane elektrody klipsowe, jak również i na klatce piersiowej, czyli elektrody gruszkowe. W przypadku pacjentów pod wpływem alkoholu, chorych, niezrównoważonych psychicznie czy starszych, bardzo często wykorzystywanym rozwiązaniem jest pas gumowy z elektrodami blaszkowymi, który zastępuje gruszki.
Jak prawidłowo podłączyć EKG? Istotną rolę odgrywają odprowadzenia EKG, które mają kluczowe znaczenie w badaniu. Standardowy zapis potencjałów elektrycznych opiera się na 12 odprowadzeniach i dzielą się one na:
- kończynowe - umieszcza się je powyżej nadgarstka na zewnętrznej powierzchni prawego i lewego przedramienia, a także powyżej kostki, na prawym i lewym podudziu. Istotne znaczenie mają tutaj kolory EKG. Czerwona na prawym przedramieniu, żółta na lewym przedramieniu, zielona na lewym podudziu i czarna na prawym podudziu. Są one dwubiegunowe - I, II i II oraz jednobiegunowe - aVL, aVR i aVF
- przedsercowe - występują one od V1 do V6, przyklejone w odpowiednich miejscach na klatce piersiowej
W trakcie badania pacjent nie powinien się ruszać, ale jedynie spokojnie oddychać według zaleceń osoby badającej. Po zakończeniu zapisu, elektrody są ściągane, a zapis ukazany jest na papierze milimetrowym. W nowoczesnych placówkach można uzyskać zapis EKG w formie pdf. W każdym przypadku odczyt EKG odgrywa kluczową rolę do zdiagnozowania choroby lub jej wyeliminowania.
EKG serca dziecka
Wykonując EKG spoczynkowe u dziecka, wykryć można wszelkie odchylenia od normy, związane z pracą serca, z wystąpieniem jego chorób czy wad. Daje możliwość rozpoznania arytmii serca, przeciążenia komór serca czy niedotlenienia. W trakcie samego badania wykorzystuje się specjalne elektrody flizelinowe, które znacząco ułatwiają umieszczenie elektrod na ciele i uzyskanie jak najbardziej wiarygodnego wyniku. Aby uzyskać prawidłowe EKG, nie zawsze badanie okazuje się być proste i szybkie, co szczególnie dotyczy noworodków i niemowlaków. Doświadczony jednak personel jest w stanie poradzić sobie jednak z każdym pacjentem.
Jak odczytać EKG?
Wytyczne EKG określają, w jaki sposób należy przeprowadzić badanie, aby uzyskać pożądany wynik. W każdym przypadku uzależnione jest to od danego pacjenta i problemu, z jakim ten się zmaga. Najczęściej przeprowadza się EKG spoczynkowe, a więc pacjent przyjmuje pozycję leżącą lub EKG wysiłkowe, gdzie pacjent badany jest w trakcie wykonywania aktywności. W przypadku monitorowania pracy serca przez całą dobę, niezbędne jest użycie domowego EKG w formie Holtera, który sprawdza serce 24 godziny na dobę, a następnie otrzymane wyniki pozwalają stworzyć opis EKG, jaki dla kardiologa odgrywa priorytetowe znaczenie.
Jak czytać EKG? Istotne znaczenie ma prawidłowy zapis EKG na papierze milimetrowym, dzięki którym można sprawdzić i dokładnie określić, z jaką przypadłością badana osoba się zmaga. Na wynikach przedstawione są prawidłowe wartości EKG, a także i uzyskane wyniki pacjenta, które mieszczą się w normach lub które przedstawiają nieprawidłowe EKG. A jakie są przyczyny nieprawidłowego EKG serca? Głównym powodem mogą być niewłaściwie umiejscowione elektrody lub konkretne choroby, które mogą zostać zdiagnozowane jedynie przez lekarza kardiologa.
Jedno jest pewne, badanie EKG jest najbardziej popularnym, a jednocześnie i też bezinwazyjnym w stawianiu diagnozy, dlatego też tak często jest wykorzystywane, zarówno w celach wykrycia choroby, jak również i jej wyeliminowania.
