Echo serca nazywane jest inaczej USG serca i należy do podstawowych badań, jakie stosuje się w diagnostyce chorób naczyń krwionośnych i serca. Wykonuje się je z wykorzystaniem aparatu USG. Echokardiografia jest badaniem nieinwazyjnym, które można powtarzać wielokrotnie w zależności od potrzeb oraz stanu zdrowia pacjenta i ryzyka wystąpienia nieprawidłowości w układzie sercowo-naczyniowym. Przy pomocy echo serca możemy poznać i ocenić budowę mięśnia sercowego oraz zmierzyć wielkość komór serca i skontrolować ich pracę. Dowiadujemy się ponadto o działaniu zastawek serca. Jak wygląda badanie i jak przygotować się do badania echo serca?
Czym jest badanie echo serca?
W badaniu echo serca wykorzystuje się zjawisko echa ultradźwięków (USG) w celu wykrycia ewentualnych niesprawności w pracy serca oraz ocenie budowy mięśnia sercowego. Jest to obok EKG najważniejsze i podstawowe badanie kardiochirurgiczne. Jest nieinwazyjne i nie wywołuje skutków ubocznych, można je wykonywać wielokrotnie, tak często, jak jest to potrzebne. Badanie echo serca pozwala na ocenę struktur anatomicznych serca, jego kurczliwości, pracy i budowy zastawek oraz przepływu krwi w obrębie przedsionków i komór serca.
Istnieje kilka rodzajów echo serca. Najczęściej wykonywana jest echokardiografia przezklatkowa. Możliwe jest w dalszej kolejności skierowanie pacjenta na echokardiografię przezprzełykową. Najnowszą techniką jest z kolei tkankowa echokardiografia dopplerowska. Dzięki niej możliwa jest analiza przepływu krwi w dużych naczyniach krwionośnych, a więc aorcie, tętnicach, żyle i żyłach płucnych. USG serca wykonuje się przy pomocy urządzenia. Wysyła oraz odbiera ono fale ultradźwiękowe o częstotliwości od 2 do 50 MHz.
Jak każde inne badanie, również echo serca wymaga odpowiedniego przygotowania. Ponadto istnieją konkretne wskazania do jego wykonania, które są związane przede wszystkim z niepokojącymi objawami, jakie występują u pacjenta oraz z chorobami przewlekłymi. Echo serca jest bezbolesne, a więc nie należy się go obawiać nawet przy małej odporności na ból. Jest wykonywane zarówno prywatnie, jak też w ramach finansowania NFZ.
Wskazania do badania echo serca
Przed przygotowaniem do USG serca pacjent zostaje przebadany, a jego stan zdrowia podlega szczegółowej analizie. Echo serca jest wykonywane w konkretnych przypadkach, które dotyczą przede wszystkim chorób związanych z układem sercowo-naczyniowym. Badaniu powinny poddawać się osoby cierpiące na chorobę niedokrwienną serca, zapalenie wsierdzia, choroby zakrzepowo-zatorowe czy też osoby po przebytym zawale serca. Przy chorobie niedokrwiennej oraz powikłaniach, jakie są z nią związane zaleca się najczęściej echo serca przezklatkowe. Jest ono wykonywane także w przypadku zawału serca. Wyniki pozwalają skontrolować postępy w leczeniu i jego efekty, a także ewentualnie wprowadzić zmiany w metodzie leczenia. Echo serca jest też badaniem, które może pomóc w rozpoznaniu przyczyn i źródeł zaburzeń rytmu serca oraz jego szmerów. Jest zalecane, jeżeli pacjent skarży się na ból w klatce piersiowej, który nie ma żadnego wyjaśnienia. Przy pomocy USG serca obserwuje się niewydolność niedokrwienną serca i niewydolności metaboliczne. Badanie ma swoje zastosowanie także przy potwierdzeniu lub wykluczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego.
Echo serca – przygotowanie do badania
Wiedząc, że badanie będzie wykonywane, należy mieć świadomość, jak się przygotować do echo serca. Szczególnie do echokardiografii przezklatkowej, nie ma konieczności przeprowadzania specjalistycznego przygotowania. Jest to badanie nieinwazyjne i bezpieczne i nie wymaga od pacjenta dużych wyrzeczeń. Zanim jednak zostanie przeprowadzone USG serca, wykonywane są inne badania kardiologiczne, często jest to EKG i RTG klatki piersiowej. Lekarz, który wykonuje echo serca musi otrzymać ich wyniki. Jeżeli wykonywana ma być jednak echokardiografia przezprzełykowa, to należy na badanie zgłosić się na czczo, czyli wcześniej nie spożywamy żadnego posiłku. Jeżeli stosujesz jakieś leki na stałe, to możesz je zażyć normalnie. Wyjątkiem są indywidualne zalecenia lekarza, który może stwierdzić, że lepiej będzie przyjąć je później. Takich zmian nie można jednak wprowadzać samodzielnie. Przygotowanie do badania echo serca obejmuje też odpoczynek. Warto jest wcześniej dobrze się wyspać i pozwolić sobie na relaks, co pozwoli uspokoić serce.
Jak przebiega USG serca?
Po przygotowaniu do badania echo serca można je bezpiecznie wykonać. Jeżeli jest to echokardiografia przezklatkowa, pacjent proszony jest o rozebranie się od pasa w górę. Badanie odbywa się w pozycji leżącej. Na skórę pacjenta nanoszony jest specjalny żel, który ma ułatwić przesuwanie głowicy po ciele. To przy jej pomocy wykonywane jest badanie. Jest to urządzenie, które wysyła fale dźwiękowe, ale też pochłania powracające echo, stąd nazwa badania. To właśnie dzięki temu możliwe jest wykrycie ewentualnych zmian i nieprawidłowości w pracy i budowie serca. W niektórych przypadkach echo serca wykonuje się dodatkowo z kontrastem dla uzyskania lepszego obrazu serca.
W echokardiografii przezprzełykowej pacjentowi podawane jest znieczulenie miejscowe. Jeżeli badanie wykonywane jest u dziecka, lekarz może zdecydować się na znieczulenie ogólne. Przez przełyk wprowadzana jest sonda o średnicy ok. 1 cm. Ma ona znaleźć się na wysokości serca. Tak bliskie położenie sondy umożliwia dokładne skontrolowanie obrazu serca.
Badanie trwa ok. 10 do 30 minut. Można je wykonywać u osób dorosłych i starszych, ale też u dzieci i kobiet w ciąży. Pacjent już tego samego dnia otrzymuje wyniki badania USG serca. W celu poprawnej oceny stanu zdrowia konieczna jest konsultacja wyników z kardiologiem, który je przeanalizuje i postawi odpowiednią diagnozę.
Echo serca jest badaniem wykonywanym w celu analizy obrazu i pracy serca. Echokardiografia przezklatkowa jest też bezbolesna i to właśnie ona jest zalecana najczęściej. Przygotowanie do badania echo serca obejmuje odpoczynek, skompletowanie wyników wcześniejszych badań, a przy echokardiografii przezprzełykowej dodatkowo przyjście na badanie na czczo.
