Bloki serca są to zaburzenia przewodnictwa w obrębie układu bodźcotwórczego, a więc tego, który przewodzi serce. Za główną przyczynę ich występowania uznaje się utrudnione lub zablokowane przewodnictwo tych właśnie impulsów elektrycznych w sercu. Jakie są objawy bloków serca? Co robić, gdy pojawiające się objawy nie są w stanie normalnie nam funkcjonować? Jak je leczyć? W tym artykule zajmiemy się tematem bloków serca dogłębnie. Zapraszamy.
Jakie funkcje pełni układ bodźcotwórczo - przewodzący serca?
Układ bodźcotwórczo - przewodzący serca składa się między innymi z komórek, które to zdolne są do wytwarzania, jak również i przewodzenia impulsów elektrycznych odpowiedzialnych między innymi za skurcz przedsionków i komór serca.
Wszystkie z tych komórek tworzą układ elektryczny serca, na który to składają się między innymi:
- węzły
- szlaki
- pęczki
- odnogi
- wiązki
Jak więc taki układ działa? W prawym przedsionku znajduje się węzeł zatokowy, w którym to pojawiają się rytmiczne pobudzenia elektryczne. To właśnie one dalej rozchodzą się między innymi na mięśnie prawego, jak również i lewego przedsionka, a następnie do węzła przedsionkowo - komorowego za pomocą trzech pęczków międzywęzłowych. W dalszej części wykorzystując komorowy układ przewodzący, który składa się z prawej i lewej odnogi pęczka przedsionkowo - komorowego, określanego jako pęczek Hisa, powoduje pobudzenie mięśni obu komór, wywołując tym samym skurcz komórek mięśniowych. Jeśli na tym etapie dojdzie do uszkodzeń w przewodzeniu impulsów skurczu komórek mięśniowych, pojawiają się zaburzenia pracy serca.
Bloki w sercu - czym one właściwie są?
Bloki w sercu to zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych w układzie elektrycznym serca. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest między innymi spowolnienie lub brak przewodzenia pobudzenia elektrycznego. U jednych nie dają żadnych objawów, u innych z kolei mogą powodować niemiarowość i nierówność bicia. Jedne bloki występują jako choroba, inne są objawem występujących w organizmie schorzeń. Jakie są rodzaje bloków?
- bloki zatokowo - przedsionkowe
Blok zatokowo - przedsionkowy związany jest z zaburzeniami w obrębie przewodzenia impulsu elektrycznego z węzła zatokowo - przedsionkowego do przedsionków. Jest to okresowe wypadanie skurczy.
- bloki przedsionkowo - komorowe
Wyróżnić możemy blok:
- I stopnia - nie daje żadnych objawów
- II stopnia - pojawia się w dwóch postaciach:
- typ Wenckebacha: dochodzi do w nim do okresowego braku przewodzenia impulsu elektrycznego do komór serca. Pojawiają się tutaj pojedyncze skurcze komór
- typ Mobitz: impulsy nie docierają z odpowiednią częstotliwością z przedsionków do komór. Na trzy skurcze przedsionków jest jeden skurcz komór.
- stopnia III - nie ma żadnego przewodzenia impulsu z przedsionków do komór. Niezbędny jest tutaj więc zastępczy rozrusznik serca. Jeśli ten nie podejmie pracy, prowadzi taka sytuacja do śmierci osoby chorej.
- bloki śródkomorowe pęczka Hisa
Pęczek Hisa składa się z lewej i prawej odnogi, w czym lewa dalej dzieli się jeszcze na wiązki: przednią i tylną. Blok śródkomorowy powoduje pogorszenie się przepływu impulsu elektrycznego w komorach, przy jednoczesnym braku synchronii skurczu obu komór. Jeśli dojdzie do zablokowania przewodzenia lub jego zwolnieniu, występuje tak zwany blok śródkomorowy pęczka Hisa. Dzieli się on na:
- blok prawej odnogi pęczka Hisa, w tym niepełny blok prawej odnogi pęczka Hisa
- blok lewej odnogi pęczka Hisa, w tym niezupełny blok lewej odnogi pęczka Hisa
Skąd się biorą bloki w sercu?
Każdy stan ma swoją przyczynę. Co więc powoduje występowanie bloków w sercu? Głównymi są między innymi:
- zapalenie mięśnia sercowego
- guz serca
- uszkodzenia serca pooperacyjnie
- stan po ablacji
- zwyrodnienie układu przewodzącego przy chorobie zastawek
- niedoczynność tarczycy
- przyjmowanie leków
- wady wrodzone, choroba niedokrwienna - przy bloku prawej odnogi pęczka Hisa
- kardiomiopatia, zawał, wady serca czy choroba niedokrwienna - przy bloku lewej odnogi pęczka Hisa
Jakie są objawy takiego zaburzenia pracy serca?
Żadnych objawów ze strony serca absolutnie nie można bagatelizować. Wizyta na EKG stanowić powinna element obowiązkowy dla każdego, kogo niepokoi jego stan zdrowia. Co więc jest objawów bloków serca?
- nierówne bicie
- omdlenia
- zawroty głowy
- ciemność przed oczami
- utrata przytomności
- zanik tętna
Czy bloki serca widoczne są na EKG?
Badanie EKG jest w stanie stwierdzić ich obecność i je rozpoznać. Wystarczy tylko wykonać standardowy zapis EKG w spoczynku. W przypadku jednak, gdy takie zmiany widoczne są okresowo, wówczas niezbędny jest Holter EKG zakładany pacjentowi całodobowo. Co zobaczyć więc można w wynikach EKG?
- w bloku przedsionkowo - komorowym I stopnia widoczny jest wydłużony czas trwania odstępu PQ powyżej 200 mc. Jest to określenie czasu przewodzenia od węzła zatokowo - przedsionkowego do węzła przedsionkowo - komorowego.
- w bloku przedsionkowo - komorowym II stopnia, w typie I - Mobitz I, widoczny jest wydłużony odstęp PQ przy każdym kolejnym cyklu pracy serca. Końcowym momentem jest ,,wypadnięcie” jednego zespołu QRS. Czas przewodzenia więc wydłuża się, powodując między innymi niemiarowe rytmy serca i brak skurczów komór w takiej samej ilości, jak skurczów przedsionków.
- w bloku przedsionkowo - komorowym II stopnia - Mobitz II, pojawia się zespół QRS w co drugim lub co trzecim załamku P, przy jednoczesnym wydłużeniu odcinka PQ.
W jaki sposób leczyć bloki serca?
W momencie pojawienia się niepokojących objawów, kluczowe znaczenie ma oczywiście szybka diagnoza i odpowiednie leczenie. Oczywiście nie każdy blok serca wymaga leczenia. Trzeba mieć tego pełną świadomość. Które więc są niebezpieczne? Jakie mogą powodować zagrożenie dla zdrowia? Blok III stopnia i blok II stopnia są jak najbardziej wskazaniem do stymulacji serca. Należy więc zainicjować czynność elektryczną serca, wykorzystując w tym celu układ złożony z generatora rytmu i i elektrod. W skrajnych przypadkach koniecznym jest implantacja stymulatora serca.
Żadnych objawów nie można absolutnie lekceważyć. Nieleczone choroby i problemy ze strony układu sercowo - naczyniowego mogą być przyczyną poważnych dla zdrowia i życia konsekwencji. Każdy objaw należy zdiagnozować i w razie wystąpienia problemów - go leczyć.
