Serce i jego praca jest bardzo trudnym, złożonym procesem. Trwa przez całe życie. Mięsień sercowy działa niczym pompa, która rozprowadza tak cenną dla organizmu człowieka krew po całym organizmie. Dopóki serce bije - trwa życie. Tak ważne i istotne znaczenie ma więc to, aby jak najlepiej o nie dbać. Kluczową rolę ma bez wątpienia zdrowa dieta, aktywność fizyczna i odpoczynek. W wyniku niezdrowego trybu życia, z powodu wieku lub innych, często niewyjaśnionych przyczyn, nasze serce i układ układ sercowo - krążeniowy zmaga się z różnego rodzaju chorobami. Jedne są mniej poważne, inne bardziej.
W żadnym jednak przypadku nie można ich bagatelizować, gdyż niewłaściwa opieka lekarza, nieodpowiednia diagnoza i brak leczenia, może doprowadzić do śmierci. W tym artykule zajmiemy się najczęściej pojawiającymi się problemami dotyczącymi tego najważniejszego narządu w naszym ciele, jak również i kwestią diagnozowania chorób, bowiem jest klucz do efektywnego leczenia.
Główne choroby serca
Wszelkie występujące choroby serca prowadzą do różnego rodzaju zaburzeń dotyczących funkcjonowania układu krążenia. Wraz z wiekiem problemy stają się coraz bardziej poważne i częstsze. Główną przyczyną powstawania chorób serca jest zbyt tłusta dieta i idąca z nią otyłość, nadmierna ilość stresu, a do tego palenie papierosów, siedzący styl życia i to, na co nie mamy wpływu - uwarunkowania genetyczne. W Polsce choroby serca i układu krążenia stanowią główną przyczynę śmierci.
Główne choroby serca i ich diagnozowanie:
- choroba wieńcowa - niedokrwienna serca
Jest to stan chorobowy związany z niedotlenieniem komórek mięśnia sercowego, który prowadzi do jego niewydolności. Zmniejszona ilość tlenu i substancji odżywczych wpływa znacząco na pracę całego serca. Duszności i ból w klatce piersiowej, pocenie się, płytki oddech i osłabienie, to główne objawy tej choroby.
W diagnozie kluczowe znaczenie ma badanie EKG, echo serca, jak również i badanie enzymów sercowych, a w ostateczności koronarografia, czyli zobrazowanie tętnic wieńcowych.
- zaburzenia rytmu serca
Zaburzenia rytmu serca czyli arytmia to stan, w którym skurcze mięśnia sercowego są nieregularne, poza normą określającą ich częstotliwość. U zdrowego człowieka serce bije około 60 - 80 uderzeń na minutę. Sama zaś praca serca jest nieprzerwana i rytmiczna. Wyróżnić możemy kilka ich rodzajów
- tachykardia
To inaczej częstoskurcz, w którym tempo pracy serca jest znacznie przyspieszone i wynosi ono powyżej 100 uderzeń na minutę. Głównymi objawami są między innymi: duszność, osłabienie, zawroty głowy, mroczki przed oczami i problem z zaczerpnięciem powietrza, wraz z bólami w klatce piersiowej.
Z racji tego, że problem ten pojawia się napadowo, w celu rozpoznania choroby stosuje się zapis EKG Metodą Holtera. Polega ona na 24 - godzinnym rejestrowaniu pracy serca. Leczenie polega na zastosowaniu farmakologicznych rozwiązań, na kardiowersji elektrycznej, a w przypadku tachykardii komorowej lub po migotaniu komór, wszczepia się kardiowerter - defibrylator.
- bradykardia
Jest to stan, w którym tempo pracy serca jest znacznie spowolnione i wynosi ono mniej, niż 60 uderzeń na minutę. Związane jest ze zbyt wolnym kurczeniem się serca. W początkowej fazie, główne objawy to mniejsza tolerancja wysiłku, zaburzenia koncentracji, a także zawroty głowy, duszności i omdlenia. W późniejszym stadium, mroczki przed oczami i utrata przytomności.
W diagnozowaniu problemu istotne znaczenie ma badanie tętna, które możliwe jest dzięki ciśnieniomierzowi, a także EKG Metodą Holtera. W skrajnych przypadkach przeprowadza się badanie elektrofizjologiczne polegające na wprowadzeniu elektrod do serca, by móc w ten sposób zbadać funkcje układu bodźcoprzewodzącego.
- migotanie przedsionków
Migotanie komór do zatrzymanie akcji serca, gdzie pracuje ono w sposób nieskoordynowany i przestaje pompować krew do naczyń krwionośnych, zatrzymując krążenie krwi. W przypadku wystąpienia tego problemu, konieczna jest resuscytacja krążeniowo oddechowa, a także użycie defibrylatora. Objawy są intensywne i szybkie w swoim działaniu - kołatanie serca, zawroty głowy, a następnie omdlenie i utrata przytomności.
Aby rozpoznać ten stan chorobowy, kluczowe znaczenie ma na pewno EKG, które rejestruje elektryczną czynność serca za pomocą krzywej elektrokardiograficznej.
- niewydolność mięśnia sercowego
Jest to stan, w którym uszkodzony jest mięsień sercowy. Osłabia ono serce, krew pompowana jest znacznie wolniej, a ilość dostarczanego tlenu i składników odżywczych jest mniejsza, prowadząc w ten sposób do niewydolności serca. Głównymi objawami są wysoki poziom zmęczenia, duszność, jak również i obrzęki stóp.
W celu zdiagnozowania problemu należy wykonać między innymi: badanie krwi i moczu, elektrokardiogram, w celu określenia aktywności elektrycznej serca, a także echokardiogram, by używając elektrodźwięków, sprawdzić strukturę serca i ocenić jego pracę. W celu poprawy tego stanu konieczna jest przede wszystkim zmiana stylu życia.
- zapalenie mięśnia sercowego
ZMS to choroba polegająca na wystąpieniu stanu zapalnego zarówno komórek mięśnia sercowego, jak również tkanki śródmiąższowej i naczyń serca. Głównymi objawami są: duszność, bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca, a także tachykardia, obrzęki kostnej i męczliwość.
W diagnostyce wykonuje się między innymi badanie krwi, EKG, a także RTG klatki piersiowej, a często także i rezonans magnetyczny i biopsję mięśnia sercowego.
- wady zastawkowe
Zastawki w sercu odpowiadają za prawidłowy przepływ krwi przez serce. Ich rolą jest zamykanie się i otwieranie podczas skurczów i rozkurczów serca, co sprawia, że krew odpowiednio przepływa z serca do płuc i innych części ciała. Wyróżnia się dwie zastawki żylne i dwie zastawki tętnicze. Występować mogą wrodzone wady zastawek lub nabyte, które są powikłaniem po różnego rodzaju chorobach.
- nerwica serca
Nerwica serca jest to zaburzenie, które bezpośrednio, jak sama nazwa wskazuje związane jest z nerwami wywołanymi stresem. W wyniku silnego stresu, serce źle funkcjonuje, a osoba borykająca się z tym problemem odczuwa nieprzyjemne stany. Przyspieszone bicie serca, kołatanie, duszność w klatce piersiowej, mdłości.
Główne choroby układu krążenia to:
- miażdżyca
Miażdżyca jest to choroba tętnic, prowadząca do ich zwężenia, zmniejszając przepływ krwi i jednocześnie powodując niedotlenienie narządów. Związana jest ona przede wszystkim z cholesterolem. Objawami są łatwiejsze męczenie się, duszność i bóle w klatce piersiowej, a także zawroty głowy, bóle brzucha czy niewydolność nerek.
- nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze to dolegliwość, w której pojawia się wysokie ciśnienie krwi w układzie naczyń. Wynosi ono powyżej 140 mmHg dla ciśnienia skurczowego i powyżej 90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego.
Kluczowe znaczenie ma pomiar ciśnienia krwi, a następnie EKG, morfologia, badanie biochemiczne krwi i badanie moczu. Wykorzystanie odpowiednich sprzętów medycznych
Jednym z najważniejszych sprzętów medycznych w diagnozowaniu chorób serca odgrywa aparat EKG - elektrokardiograf. Jest to urządzenie rejestrujące prądy czynnościowe mięśnia sercowego. Skurcz każdego mięśnia związany jest z wytwarzaniem prądu elektrycznego, a same impulsy powstają samoistnie, z określoną częstotliwością. Poprzez elektrody EKG zapisywany jest sygnał w postaci krzywej EKG, a następnie drukowany na papierze EKG. Dzięki takim badaniom można wykryć wiele, poważnych chorób serca.
Istotne znaczenie w przypadku chorób serca ma także ciśnienie tętnicze, dlatego też użycie ciśnieniomierza odgrywa tutaj niezwykle ważną rolę. Często stosowanym rozwiązaniem jest także holter ciśnieniowy, który bada ciśnienie tętnicze i zapisuje je przez całą dobę.
Często niezbędnym także badaniem jest echo serca, które wykorzystuje w tym celu USG połączone z badaniem dopplerowskim. To właśnie ono obrazuje przepływ krwi z serca.
Warto także zwrócić uwagę na test wysiłkowy. Samo EKG określa bowiem czynność serca w spoczynku, a u wielu pacjentów prawdziwy problem pojawia się w trakcie wykonywania określonych czynności. Taki test można wykonać na specjalnym rowerze - cykloergometrze lub bieżni. Ćwicząc, mierzone są parametry pracy jego serca.
W skrajnych przypadkach, które należą do badań inwazyjnych, konieczne jest wykonanie angiografii, czyli przepływu krwi przez naczynia krwionośne lub koronarografii, która ukazuje zmiany, jakie pojawiają się w tętnicach wieńcowych, jakie doprowadzają krew do serca.
Ilość chorób serca i układu krążenia jest bardzo duża. Jedne choroby można wyleczyć poprzez zmianę trybu życia, inne wymagają odpowiedniej farmakologii, jeszcze inne operacji. W żadnym jednak przypadku nie można problemów z sercem bagatelizować, bowiem bez diagnozy, a następnie odpowiedniego leczenia - mogą one doprowadzić do poważnych w skutkach konsekwencji, w tym również do śmierci.
