Pod pojęciem choroby niedokrwiennej serca, czasami nazywanej chorobą wieńcową, albo dusznicą bolesną, rozumiemy objawy, których doświadcza pacjent kiedy komórki organizmu nie są wystarczająco odżywione i kiedy brakuje im tlenu. Główną przyczyną choroby niedokrwiennej serca jest miażdżyca tętnic wieńcowych. W naczyniach krwionośnych pojawiają się złogi cholesterolu i komórki zapalne. Powoduje to zwężenie światła tętnicy, co ostatecznie może skończyć się jego zamknięciem.
Czasami przyczyną zwężenia tętnic wieńcowych może być choroba układowa np: twardzina lub toczeń. Rzadko, powodem są wrodzone zaburzenia budowy tętnic lub urazy (np. krwiak uciskający tętnice). Inne przyczyny to: skurcz tętnicy wieńcowej, zator tętnicy wieńcowej, rozwarstwienie aorty albo zmiany w tętnicach wieńcowych w przebiegu metabolizmu. Powyższe czynniki należą do przyczyn wystąpienia pierwotnej choroby wieńcowej. Natomiast do przyczyn wtórnych należą: zatrucie tlenkiem węgla, anemia, niektóre leki lub niedociśnienie. Częstotliwość występowania choroby rośnie wraz z wiekiem, bardziej narażeni są mężczyźni.
Stabilne i ostre zespoły wieńcowe
Do stabilnych zespołów wieńcowych zaliczamy: dławicę piersiową stabilną, dławicę naczynioskukczowa, sercowy zespół X i dławicę związaną z mostkami mięśniowymi. Natomiast do ostrych zespołów wieńcowych należą: niestabilna dławica piersiowa, zawał serca bez uniesienia lub z uniesieniem odcinka ST lub nieokreślony zawał serca.
Objawy choroby wieńcowej
Pacjenci cierpiący na chorobę wieńcową skarżą się na dolegliwości bólowe w okolicy mostka. Ból może promieniować do okolic żuchwy czy nawet kończyn. Problem nasila się zazwyczaj w trakcie wysiłku fizycznego. Do głównych czynników wywołujących ból wieńcowy należą: posiłek, stres i wysiłek fizyczny. Poza tym, występuje pocenie się, mdłości, kołatanie serca i ogólne osłabienie. Pacjenci z chorobą niedokrwienną serca powinni mieć wykonywane EKG przynajmniej raz w roku. I to w wypadku gdy stan kliniczny pacjenta jest stabilny. Dusznicę bolesną czynnościowo klasyfikuje się według Klasyfikacji CCS, jest ona cztero stopniowa i określa wystąpienie bólu w zależności od wysiłku fizycznego.
Różne obrazy EKG
Zaleca się żeby EKG wykonywać w spoczynku, niemniej każdego pacjenta należy traktować indywidualnie. W połowie przypadków EKG ujawnia cechy niedokrwienia mięśnia sercowego, głównie jako obniżenie odcinka ST. Czasem dopiero wysiłek fizyczny, pozwoli dostrzec interpretującemu nieprawidłowości typowe dla choroby niedokrwiennej. Krótko po wysiłku fizycznym widać istotne obniżenie odcinka ST, są one poziome i ułożone skośnie w dół w odprowadzeniach I, II i a VL oraz V4-V6. Zazwyczaj gdy pacjent odpocznie, a praca serca ulegli spowolnieniu, ustępują zmiany w odcinku ST. Należy pamiętać, że niejednokrotnie zapis EKG może być prawidłowy. Trzeba wziąć pod uwagę całą historie pacjenta. Wyróżniamy również ostre zespoły wieńcowe bez uniesienia odcinka ST. Może się zdarzyć, że lekarz będzie podejrzewać ostry zespół wieńcowy, gdy odcinek ST obniży się poziomo i skośnie w dół w odprowadzeniach II,III, aVF i V3 do V6. Najważniejsze jest porównywanie zapisów i obserwacja dynamiki zmian odcinka ST.
Charakterystyczne zmiany w EKG pojawiają się zazwyczaj w epizodzie bólu w chorobie wieńcowej. U około 30% badanych wynik badania spoczynkowego może być zupełnie prawidłowy. Tu przydaje się Holter, aż u 70% chorych wykrywa on zmiany, nawet gdy choroba nie manifestuje się klinicznie.
Analiza badania Holtera
W analizie badania Holtera najważniejsza okazuje się ocena przemijających epizodów obniżenia i uniesienia odcinka ST. Do kryteriów elektrokardiograficznych oceny przemijających epizodów obniżenia odcinka ST, należą: obniżenie poziome lub skośne do dołu, obniżenie o więcej niż 2mm, istotne obniżenie odcinka ST przy częstości pracy serca poniżej 100/min, łączny czas trwania epizodów obniżenia odcinka ST o więcej niż 60 min w ciągu doby. Należy pamiętać że czasami badanie może być zafałszowane, gdy np.: dochodzi do hiperwentylacji, pacjent ma przerost lewej komory serca, tachyarytmię, albo migotanie przedsionków.
Diagnostyka
Żeby postawić diagnozę dusznicy bolesnej, należy starannie przeprowadzić wywiad z pacjentem i sprawdzić czy pacjent nie ma chorób towarzyszących zwiększających ryzyko choroby wieńcowej. Poza tym, można wykonać badania labolatoryjnie, EKG spoczynkowe, EKG rejestrowane metodą Holtera lub elektrokardiograficzne próbę wysiłkową. Czasem lekarze zlecają wykonanie echokardiografii spoczynkowej, która może ujawnić inne choroby odpowiedzialne za ból dławicowy. Koronarografia jest badaniem inwazyjnym, polegającym na obrazowaniu tętnic wieńcowych albo pomostów aortalno-wieńcowych za pomocą promieniowania rentgenowskiego po podaniu środka cieniującego.
Leczenie
Leczenie obejmuje działanie przeciwniedokrwienne i przeciwpłytkowe oraz zwalczanie czynników ryzyka miażdżycy. Chorym podaje się leki przeciwpłytkowe, statyny, B-blokery, azotany i blokery kanału wapniowego. Czasami u pacjentów można wykonać przezskórną wewnątrznaczyniową angioplastykę wieńcową. Wykonuje się także pomstowanie aortalno- wieńcowe.
