Jak w prawidłowy sposób dbać o inhalator i jego komponenty?
Inhalator jest urządzeniem dedykowanym dla osób zmagających się z infekcjami górnych dróg oddechowych, płuc i oskrzeli, a także z chorobami alergicznymi i astmą. Części inhalatora wymagają odpowiedniej konserwacji, a niektóre elementy należy regularnie wymieniać. Dzięki temu urządzenie będzie służyć przez długie lata. Poniżej zebrane zostały najważniejsze informacje na temat pielęgnacji inhalatora i jego komponentów.
Jak zbudowany jest inhalator?
Znajomość elementów, z których składa się inhalator jest niezbędna, by móc prawidłowo o niego dbać.
Inhalatory można podzielić ze względu na sposób rozbijania cząsteczek – ultradźwiękowe (tworzą aerozol za pomocą ultradźwięków), membranowe (wyposażone w wibrującą membranę z dużą liczbą małych oczek, przez które podawany jest środek leczniczy) oraz kompresorowe (wyposażone w sprężarki i pojemniki na lek). Urządzenia trzeciego typu nazywane są również inhalatorami tłokowym lub pneumatycznym i są najpowszechniejszym, najczęściej używanym rodzajem inhalatora. Sprzęty oprócz budowy różnią się przede wszystkim parametrem MMAD, który określa wielkość cząsteczek powstających po rozproszeniu leku. Inne są także: czas inhalacji, długość pracy ciągłej, poziom generowanego hałasu, a w przypadku inhalatorów dla dzieci znaczenie będzie miał również wygląd zewnętrzny urządzenia.
Główną częścią inhalatorów tłokowych jest nebulizator, w którym wtłoczone powietrze, odbijając się od ścianek, rozdrabnia lek na cząsteczki, których wielkość nadaje się do inhalacji. Nad nebulizatorem umieszczony jest ustnik. Zamiast ustnika można używać również specjalnej maseczki lub smoczka – wybór jest zależny od wieku pacjenta i jego doświadczenia z inhalacją. Kolejną częścią jest sprężarka, połączona z nebulizatorem za pomocą wężyka powietrznego.
Które części inhalatora należy czyścić?
Inhalator należy czyścić w całości po każdym użyciu, ponieważ na jego częściach mogą osadzać się zarazki, a także pozostałe cząsteczki leku. Szczególną uwagę przy higienie urządzenia muszą zachować osoby zmagające się z trudnymi chorobami, takimi jak na przykład mukowiscydoza. Każdy pacjent powinien posiadać własną maseczkę lub ustnik. Dodatkowo wszystkie części powinny być myte w ciepłej wodzie i delikatnym detergencie. Elementy od niektórych producentów mogą być również wyparzane, zależy to jednak od materiałów, z których zostały wykonane. Warto więc dokładnie przeczytać instrukcję przed przystąpieniem do czyszczenia.
Szczególną uwagę trzeba zwrócić na przewód powietrza. Większość producentów nie zaleca mycia tego elementu pod bieżącą wodą. Wynika to z faktu, że średnica takiego przewodu jest bardzo mała, więc gdy do środka dostanie się woda, będzie bardzo trudno całkowicie go osuszyć. To z kolei może prowadzić do rozwoju zarazków lub pleśni. Najlepszym sposobem na wyczyszczenie przewodu jest przetarcie go nieco wilgotną szmatką.
Które elementy inhalatora trzeba regularnie wymieniać?
Najczęściej wymienianymi częściami inhalatora są filtry, które służą do ochrony pacjenta przed wdychaniem bakterii i wirusów. Po upływie wyznaczonego czasu filtry przestaną spełniać swoją funkcję, co może prowadzić do groźnych powikłań zdrowotnych. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, co jaki czas należy wymieniać filtry. Często jest to okres jednego lub dwóch miesięcy albo moment, w którym element zmienił kolor. Wszystko zależy jednak od poziomu zużycia i liczby wypracowanych godzin.
Pozostałe części – ustnik czy nebulizator - zazwyczaj wymienia się co trzy do sześciu miesięcy. Na ich szybszą eksploatację mają wpływ między innymi dym tytoniowy i suche powietrze. Ponadto, jeśli z urządzenia korzysta więcej niż jedna osoba - najlepszym rozwiązaniem jest zaopatrzenie każdego pacjenta we własny nebulizator i maseczkę lub ustnik.
Najlepsze metody na czyszczenie inhalatora
Istnieje kilka sprawdzonych sposobów na wyczyszczenie i zdezynfekowanie inhalatora. Dobranie odpowiedniej metody zależy od jego budowy oraz materiałów, z których został wykonany. Dokładny opis pielęgnacji konkretnego modelu znaleźć można w dołączonej do niego instrukcji. Poniżej znajduje się kilka praktyk stosowanych najczęściej:
- wyparzanie przy pomocy domowych urządzeń – jeden z najprostszych sposobów, wymagający jednak posiadania elektrycznej wyparzarki, która generując parę wodną, skutecznie eliminuje wszelkie drobnoustroje. Czynności użytkownika ograniczają się wówczas do umieszczenia części inhalatora w wyparzarce, włączenia jej, a następnie osuszenia sprzętu,
- dezynfekcja w zmywarce – kolejna nieczasochłonna i łatwa metoda. Temperatura w zmywarce musi wynosić około 70 stopni Celsjusza, a czas trwania takiej dezynfekcji - około 30 minut,
- odkażanie wrzątkiem – rozwiązanie, które nie wymaga od użytkownika posiadania żadnych dodatkowych urządzeń. Części inhalatora należy umieścić na kilka minut we wrzątku, następnie wyciągnąć ją i dokładnie osuszyć.
Inhalatory można również czyścić specjalnymi płynami do dezynfekcji, a nawet pozbywać się zarazków poprzez włożenie urządzenia na krótki czas do mikrofalówki. Bez względu na wykorzystaną metodę, po zabiegu urządzenie musi zostać całkowicie wysuszone, aby zapobiec ewentualnym deformacjom sprzętu oraz rozwojowi bakterii. Proces schnięcia można przyspieszyć poprzez włączenie inhalatora na kilka minut - stłoczone powietrze wewnątrz urządzenia dokładnie usunie wodę z każdego zakamarka.
Pielęgnacja inhalatora – o czym pamiętać?
Zachowanie odpowiedniej higieny podczas korzystania z inhalatora jest niezwykle ważne. Zaniedbanie czyszczenia elementów, z którymi pacjent ma bezpośrednią styczność może prowadzić do powstawania podrażnień i zakażeń. Oprócz tego, dokładna konserwacja inhalatora daje pewność, że urządzenie będzie działało bez awarii przez długi czas. Jak zostało wcześniej wspomniane, inhalatory muszą być pielęgnowane zgodnie z zaleceniami producenta, ponieważ niektóre części mogą ulec zniszczeniu, na przykład pod wpływem wysokiej temperatury.
