Artykuly Medyczne

Maseczki ochronne – jak chronić się w dobie pandemii?

W dobie trwającej pandemii korzystanie z maseczek ochronnych to temat, który wciąż budzi liczne kontrowersje i zażarte dyskusje. Z pewnością nie pomaga w tym informacyjny chaos – wiele osób nadal żyje w przekonaniu, że to właśnie korzystanie z maseczki całkowicie chroni przed wirusem, jeszcze inni lekceważą wszelkie obostrzenia i nie zakładają masek nawet w przypadku wystąpienia objawów. Jak wygląda więc racjonalne podejście do tematu maseczek ochronnych? Czy można wykorzystać je do ochrony nie tylko swojego zdrowia, ale i zdrowia innych?

Maseczki ochronne – profilaktyka znana na całym świecie

Co istotne, samo zakładanie maseczek ochronnych nie jest nowopowstałą ideą. Ta forma profilaktyki stosowana jest w państwach na całym świecie, zwłaszcza podczas epidemii czy w okresie grypowym. Przykładem takiego państwa jest Japonia, na ulicach której od lat roi się od przechodniów noszących maseczki chirurgiczne. Początkiem tej ery można mianować rok 2003, gdyż to właśnie wtedy japońska firma Unicharm wypuściła na rynek maseczki dla osób zmagających się z katarem siennym czy innymi dolegliwościami związanymi z pyleniem. Od tego czasu większość Japończyków sumiennie zakłada maski za każdym razem, gdy zauważa u siebie pierwsze objawy jakiejś choroby, tym samym ratując innych przed zarażeniem.

Rodzaje maseczek ochronnych

Maseczki ochronne badane są pod kątem zdolności blokowania bioaerozolu i filtracji drobnych cząstek. Obecnie na rynku farmaceutycznym oferowane są dwa rodzaje maseczek ochronnych – chirurgiczne oraz półmaski.

Maseczki chirurgiczne

Maseczka chirurgiczna musi spełniać normę europejską EN 14683, określającą stopień filtracji bakteryjnej (BFE), służącą do pomiaru oporów oddechowych różnicę ciśnień i odporność na przesiąkanie. Norma ta dzieli maski na typ I (skuteczność filtracji ≥ 95%), typ II (skuteczność filtracji ≥ 98%) oraz typ III (skuteczność filtracji ≥ 98% z dodatkową odpornością na przesiąkanie). Maski przeznaczone są do ochrony przed kroplami lub cząstkami, których średnica nie przekracza 100 mikrometrów. Powinny być regularnie zmieniane oraz poprawnie zakładane, by skuteczne działać przeciwinfekcyjnie.

Półmaski

Półmaski oznaczane są według klasy FFP1, FFP2 oraz FFP3, różniąc się od siebie procentowym stopniem filtrowanego powietrza. Filtrują drobne cząstki znajdujące się we wdychanym powietrzu, chroniąc drogi oddechowe przed wnikaniem bakterii, alergenów czy też wirusów. Kluczową kwestią w przypadku półmasek jest ich regularna wymiana lub wymiana specjalnego filtra, ponieważ między czaszą maski a ustami wzrasta poziom dwutlenku węgla oraz pary wodnej. Dodatkowo, maski ochronne często posiadają oznaczenie R (symbolizujące możliwość wielorazowego użytku) lub NR (znacznik jednokrotnego użytku, max. 8 godzin).

Ile czasu można nosić jedną maseczkę?

Sam czas noszenia maski zależny jest od jej typu i zachowania wszystkich najważniejszych zasad higieny. Maseczkę jednorazową – jak sama nazwa wskazuje – można wykorzystać tylko raz. Zużytą należy zdjąć w odpowiedni sposób i wyrzucić do odpadów zmieszanych, wcześniej zawijając w foliową torebkę, co uchroni pracowników sortujących odpady od kontaktu z nagromadzonymi na masce bakteriami. Czas użycia maseczki powinien być zależny od zaleceń producenta masek, bo choć samego wirusa z pewnością można unieszkodliwić (przykładowo roztworem alkoholu), różne substancje mogą mieć wyjątkowo szkodliwy wpływ na strukturę maski, trwale ją uszkadzając.

Maseczka ochronna – kto powinien ją nosić?

Wygłaszane obecnie przez Światową Organizację Zdrowia raporty zalecają, by maseczki ochronne były noszone jedynie przez osoby, u których stwierdzono obecność COVID-19 lub przez tych, którzy opiekują się osobami chorymi. Maski powinni nosić również wszyscy ci, u których występują typowe dla koronawirusa objawy, takie jak kaszel czy kichanie. WHO podkreśla, iż sama maska ochronna nie ochroni przed infekcją, jeśli nosząca ją osoba ignoruje inne działania profilaktyczne – częste mycie rąk mydłem i odkażanie ich żelem zawierającym alkohol to absolutna podstawa dzisiejszego funkcjonowania. Obecne zalecenia państwowe mówią jednak, że każda osoba opuszczająca swoje miejsce pobytu powinna zakładać jakiekolwiek okrycie twarzy, by spowolnić ewentualne rozprzestrzenianie się wirusa.

Najważniejsze wskazówki w kwestii korzystania z maseczki

Istotnym jest, by oprócz samego noszenia maseczki, pamiętać się o kilku prostych zasadach, które znacząco zwiększą szansę na uniknięcie infekcji.

• Przed założeniem maski ważna jest odpowiednia higiena rąk, a samo zakładanie powinno odbywać się ostrożnie, unikając niepotrzebnego dotykania maseczki.
• Odpowiednio założona maska musi zakrywać zarówno usta, jak i nos, pozostając dopasowana do grzbietu nosa. Pozwoli to zamknąć szczeliny pomiędzy twarzą a maską, zwiększając poziom bezpieczeństwa.
• Co niezmiernie istotne - maska powinna być używanatylko przez jedną osobę! Jeśli maska jest wilgotna lub zabrudzona, należy zmienić ją niezależnie od jej typu.
• Sam proces zdejmowania powinien eliminować dotykanie przedniej części maski.
• Niewskazane jest także dotykanie oczu, nosa ani ust, a po zdjęciu maseczki jednorazowego użytku należy odpowiednio ją zabezpieczyć i niezwłocznie wyrzucić.
• Finalnym krokiem jest odpowiednia higiena rąk – czynność absolutnie niezbędna!
• W przypadku masek wielokrotnego użytku zalecana jest dokładna dezynfekcja maski lub wypranie jej w temperaturze 60°C, a po wyschnięciu dodatkowe wyprasowanie gorącym żelazkiem.

Wybór maseczki ochronnej

Dobór odpowiedniej maseczki ochronnej powinien być dokładnie przemyślany. Łączy się to przede wszystkim z zagrożeniem braku maseczek, głównie w środowiskach medycznych. Aby więc ograniczyć niepotrzebne marnowanie cennych zasobów medycznych, warto zainwestować w sprawdzoną i skuteczną odzież ochronną. W przypadku maseczek jednorazowych doskonale sprawdzi się maseczka jednorazowa fizelinowa, zapewniająca zarówno bezpieczeństwo, jak i swobodę ruchów twarzy. Paczka zawiera pięć sztuk w kolorze zielonym – każda z nich chroni przed pyłami, zanieczyszczeniami, jednocześnie cechując się wysoką przepuszczalnością powietrza. Dobrym wyborem jest również maseczka ochronna FFP2 – ten rodzaj maski zapewnia co najmniej 94% filtracji. Maseczki klasy FFP2 chronią przed cząstkami stałymi i ciekłymi o niskiej i średniej toksyczności, a zbierające się w filtrze cząsteczki nie utrudniają oddychania, nawet jeśli maseczka jest używana wielokrotnie. Produktem wartym uwagi są także certyfikowane jednorazowe maseczki firmy Izimed, wykonane z trzech warstw niepylącej i hipoalergicznej włókniny; sam środek maseczki jest wysokiej jakości filtrem, który zapewnia filtrację na poziomie powyżej 96%. Opakowanie zawiera 50 chroniących przed czynnikami infekcyjnymi sztuk, oznakowanych deklaracją CE.

Podsumowanie

Maseczka ochronna jest sposobem na realne obniżenie prawdopodobieństwa zainfekowania wirusem, o ile osoba, która ją nosi, robi to w sposób poprawny. Lekarze przestrzegają, że błędnie używana maseczka staje się skupiskiem bakterii i wirusów, zagrażających życiu lub zdrowiu wielu osób. Zarówno WHO, jak i inne instytucje medyczne nadal prowadzą badania, zmierzające do lepszego zrozumienia skuteczności tkanin i podniesienia wydajności maseczek. Aktualnie jednak priorytetowym zadaniem jest rozsądne i umiejętne korzystanie z maseczek ochronnych – działanie, które wspomoże nie tylko służby zdrowia, ale i społeczne bezpieczeństwo.