Defibrylator jest podstawowym urządzeniem do reanimacji poszkodowanego, używanym przez ratowników medycznych w karetkach oraz w szpitalach. Elektrody przyklejone do klatki piersiowej poszkodowanego w momencie migotania komór i nadchodzącej śmierci wyzwalają energię defibrylacyjną pobudzającą serce do podjęcia pracy tj. rytmicznego bicia serca.
Z racji jednak tego, że w sytuacji zagrożenia życia liczy się czas, a karetka potrzebuje na dojazd zazwyczaj minimum kilkunastu minut, rozpropagowano w dużych miastach akcję rozmieszczania defibrylatorów AED w tłumnie uczęszczanych miejscach, takich jak na przykład urzędy, dworce. Mają one zachęcić ludzi do samodzielnego udzielania pierwszej pomocy przed przyjazdem karetki. Wiele osób jednak niepotrzebnie obawia się użycia tych urządzeń. Oto fakty i mity na temat defibrylatorów AED.
1. Defibrylatory są skomplikowane w użyciu – MIT
Defibrylatory AED zostały tak skonstruowane, aby ich użycie nie było trudne nawet dla osób, które nie przeszły wcześniej szkoleń z udzielania pierwszej pomocy. Każdy będzie w stanie bez problemu obsłużyć urządzenie.
Trzeba tylko postępować zgodnie z dołączoną do niego instrukcją. W niej opisane jest dokładnie wszystko, krok po kroku. Najważniejsze, a zarazem najtrudniejsze w takiej chwili jest zachowanie spokoju, zwłaszcza dla osoby, która styka się z taką sytuacją po raz pierwszy.
2. Przed defibrylacją trzeba ogolić klatkę piersiową – FAKT
W przypadku mężczyzn nierzadko zdarza się, że klatka piersiowa porośnięta jest włosami i to bujnymi. Jeśli owłosienie jest nieznaczne, nie trzeba nic robić. Jeśli jednak włosów jest sporo i są gęste, należy usunąć je z miejsc, do których trzeba przykleić elektrody.
Zazwyczaj do defibrylatorów dołączone są wszystkie akcesoria, które pozwolą na odpowiednie przygotowanie pacjenta do defibrylacji, w tym właśnie golarki, które pozwolą szybko usunąć owłosienie. Jest to konieczne, ponieważ dla efektów defibrylacji ważne jest, by elektrody dobrze przylegały do skóry. Włosy znacznie utrudniają ich przyklejenie, ale także późniejsze odklejenie.
3. Kobiecie przed defibrylacją trzeba zdjąć biustonosz - FAKT
Oczywiste jest, że klatka piersiowa poszkodowanego musi być odsłonięta, aby można było odpowiednio przykleić elektrody defibrylatora. W przypadku kobiet, które noszą biustonosze, konieczne jest ich całkowite zdjęcie.
Może to wydawać się nam krępujące, ale pamiętajmy, że poszkodowana jest nieprzytomna i nie wie, co robimy. Jednak w sytuacji ratowania życia, podjęcie tego typu działań jest konieczne.
4. Przy rozruszniku serca nie można używać defibrylatora – MIT
Rozrusznik serca to małe urządzenie wszczepiane osobom, których serce nie jest w stanie odpowiednio funkcjonować samodzielnie. Nie jest ono absolutnie żadnym przeciwwskazaniem do defibrylacji. Wręcz przeciwnie, bo zazwyczaj zatrzymanie akcji serca u takiej osoby jest związane z tym, że to właśnie rozrusznik przestał prawidłowo pracować.
Musimy więc koniecznie podjąć się udzielenia pomocy takiej osobie. Poza tym przecież rozrusznik znajduje się pod skórą i nie jest widoczny gołym okiem, więc możemy nawet nie rozpoznać, że poszkodowana osoba go posiada.
5. Mokra klatka piersiowa to przeciwwskazanie do defibrylacji – FAKT
Osoba poszkodowana może okazać się spocona lub zmoczona jakąś wodą bądź płynem. Mogła stracić przytomność na przykład z napojem w ręce albo upaść w kałużę. Mokre ubranie oznacza, że i klatka piersiowa może być mokra. Przed wykonaniem defibrylacji należy dokładnie wytrzeć klatkę piersiową, gdyż wilgoć może spowodować, że elektrody defibrylatora się nie przykleją i nie będą dobrze przylegały do skóry. To może spowodować, że defibrylacja nie da oczekiwanych efektów.
6. Nie można używać defibrylatora, gdy poszkodowany leży w kałuży – MIT
Utrata przytomności może zdarzyć się w każdym momencie – nawet w basenie. Oczywiście w takim przypadku należy wyjąć poszkodowanego z wody, chociażby po to, żeby nie poszedł na dno, ale też po to, by udzielić mu pierwszej pomocy, w tym defibrylacji. Niezależnie od tego, czy poszkodowanego wyjęliśmy z basenu, czy leży on w kałuży po ulewie, defibrylację trzeba wykonać, by udzielić mu pomocy.
Trzeba tylko zadbać o suchość klatki piersiowej. Defibrylacja to stymulacja serca za pomocą impulsów elektrycznych, stąd wynikają niepotrzebne obawy przed używaniem ich w kontakcie z wodą, gdyż wszyscy wiedzą, że prąd i woda to połączenie niebezpieczne, a wręcz śmiertelne. Tymczasem woda może trochę zmniejszyć skuteczność defibrylacji, ale nie stwarza żadnego zagrożenia ani dla poszkodowanego, ani dla ratownika.
7. Nie można używać defibrylatora przy ranach klatki piersiowej - FAKT/MIT
Wypadek czy zaatakowanie przez zwierzę, albo innego człowieka może skończyć się zranieniem klatki piersiowej, które może stanowić zagrożenie życia. Jeśli mamy do czynienia z poszkodowanym zranionym w klatkę piersiową, użycie defibrylatora może nie być możliwe. Nie jest przeciwwskazane, bo przecież każdego trzeba ratować, ale nie można naklejać elektrod na ranę, w szczególności świeżą i krwawiącą. Jeśli rana jest zaschnięta i nie krwawi, wystarczy elektrody umieścić tak, by nie znajdowały się na niej, ale w odpowiednich miejscach, by defibrylacja przyniosła efekty. W przypadku rany krwawiącej zaś najpierw trzeba zatamować krwawienie i oczyścić klatkę piersiową z krwi, gdyż krew jako ciecz uniemożliwi przyklejenie i odpowiednie przyleganie elektrod.
8. Należy zdjąć biżuterię przed użyciem defibrylatora – MIT
Nie trzeba zdejmować biżuterii, pod warunkiem, że nie znajduje się w miejscu, w którym należy nakleić elektrodę. Naszyjnik wystarczy odsunąć. Wątpliwości budzą zaś na przykład kolczyki. Kolczyki w nietypowych miejscach nie powinny one przeszkadzać, pod warunkiem, że nie utrudnią przyklejenia elektrod.
9. Nie można użyć defibrylatora u kobiety w ciąży – MIT
Kobiety w ciąży trzeba ratować tym bardziej, gdyż ratujemy wtedy dwie osoby. Jeśli życie matki jest zagrożone, to i dziecka. Ba, zdarzają się i ciąże bliźniacze, więc czasem może zajść potrzeba ratowania trzech osób. Defibrylacja nie zaszkodzi dziecku i nie jest zabroniona u kobiet w ciąży.
