Niskie ciśnienie to inaczej hipotonia, która występuje najczęściej u dziewcząt i kobiet, co nie oznacza, że nie ma ryzyka spadku ciśnienia u mężczyzn. Hipotonia nie zawsze wymaga leczenia, jednak w każdym przypadku należy stosować się do konkretnych zasad i zachować ostrożność. Jakie są przyczyny niskiego ciśnienia, jak się ono objawia i w jaki sposób leczy się tę nieprawidłowość pracy układu sercowo-naczyniowego?
Co to jest niedociśnienie? Kiedy ciśnienie jest zbyt niskie?
Niedociśnienie jest efektem zaburzeń, jakie pojawiają się w pracy układu sercowo-naczyniowego. Z niedociśnieniem mamy do czynienia w momencie, kiedy ciśnienie skurczowe spada poniżej 100-105 mm Hg, a rozkurczowe poniżej 60 mm Hg. Każdy przypadek rozpatrywany jest jednak indywidualnie, ponieważ są to tylko ogólne wartości bez uwzględnienia płci, wieku, ewentualnych chorób towarzyszących, trybu życia i skłonności genetycznych. U osób starszych normy prawidłowego ciśnienia wzrastają, dlatego o zbyt niskim będziemy mówić już przy nieco większych wartościach. Istnieją powody niskiego ciśnienia, które możemy zaliczyć do tych najczęstszych i najbardziej charakterystycznych. Niedociśnienie występuje zazwyczaj u osób z małą masą ciała, niedowagą i u osób regularnie uprawiających sport. Skłonność do zbyt niskiego ciśnienia mają przede wszystkim dziewczęta i kobiety. Trzeba jednak wiedzieć, że obniżone ciśnienie tętnicze jest też charakterystyczne dla nastolatków, będących w okresie dojrzewania.
Niedociśnienie jest tak samo niebezpieczne dla naszego zdrowia i życia, jak nadciśnienie. Towarzyszą mu często omdlenia, które mogą się pojawić np. kiedy wchodzimy po schodach, prowadzimy samochód czy przechodzimy przez ulicę. Podczas upadku może dojść do kontuzji, a jeżeli kierujemy pojazdem nawet do wypadku.
Jak objawia się niskie ciśnienie?
Bardzo przydatnym nawykiem jest obserwacja swojego organizmu. Jeżeli znamy go dobrze i wiemy, jak funkcjonuje, to łatwiej jest nam odczytać niepokojące sygnały, jakie nam wysyła. Niektóre z nich świadczą o spadku ciśnienia krwi do stosunkowo niebezpiecznych wartości. Objawy są charakterystyczne dla ogólnego złego samopoczucia, dlatego nierzadko są bagatelizowane i w żaden sposób nie są utożsamiane z zaburzeniami funkcjonowania układu krążenia. Osoba z niskim ciśnieniem odczuwa ciągłe zmęczenie, jest senna i ma problemy z koncentracją. Pojawiają się też przyspieszone tętno i zaburzenia rytmu serca. Dostrzegamy ponadto bladość twarzy oraz zimne stopy i dłonie. Przy niskim ciśnieniu charakterystyczne są ponadto mroczki przed oczami i zawroty głowy. Szczególnie w nocy może wystąpić wzmożona potliwość. Zdarza się też, że osoba z niedociśnieniem ma nudności, a nawet może wymiotować. W okolicy czołowej występuje też nieprzyjemny ból głowy, który ma charakter rozlanego ucisku.
Przyczyny zbyt niskiego ciśnienia
Przyczyny spadku ciśnienia krwi są bardzo różne, jednak warto jest poznać powody, dla których nasze ciśnienie tętnicze nie jest w normie. Bardzo często niedociśnienie ma podłoże genetyczne. Jeżeli w rodzinie problem już występuje, istnieje ryzyko, że będą się z nim zmagały kolejne pokolenia. Niskie ciśnienie tętnicze bez żadnych innych towarzyszących chorób nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia. Trzeba jednak mieć świadomość ryzyka zasłabnięcia, do którego dochodzi niekiedy w bardzo niebezpiecznych okolicznościach. Przyczynami zbyt niskiego ciśnienia są niektóre choroby. Wśród nich są choroby serca, w tym zaburzenia jego rytmu oraz jego niewydolność. Do obniżenia ciśnienia tętniczego może dojść na skutek niedoczynności tarczycy lub przysadki, a także niedoboru sodu w organizmie. Niedociśnienie kojarzone jest też niekiedy z chorobą Addisona.
Nie bez znaczenia są ponadto przyjmowane leki, które mają wpływ na ciśnienie krwi, niektóre je podwyższają, a inne obniżają. Do tej drugiej grupy zaliczamy środki moczopędne, przeciwdławicowe, przeciwarytmiczne, leki na depresję i bezsenność, a także rozszerzające naczynia.
Przyczyny niskiego ciśnienia związane są także ze stanami pozakrzepowymi, żylakami, uszkodzeniami komórek nerwowych mózgu oraz zaburzeniami w funkcjonowaniu autonomicznego układu nerwowego.
Powody niskiego ciśnienia w ciąży
Niskie ciśnienie występuje często u kobiet w ciąży. Trzeba wiedzieć, że nie stanowi ono zagrożenia zarówno dla matki, jak również dla dziecka. Szczególną ostrożność należy zachować, jeżeli towarzyszą mu zawroty głowy i omdlenia, które zwiększają ryzyko upadku. Przyczynami niskiego ciśnienia w ciąży jest picie niedostatecznie dużej ilości wody, zbyt wysoka temperatura (dlatego niedociśnienie u kobiet w ciąży pojawia się zazwyczaj latem), a także długie przebywanie w pozycji stojącej. Aby zapobiec spadkom ciśnienia w ciąży, należy pić przynajmniej 2 litry wody dziennie. Trzeba również dostosować ubiór do warunków panujących na zewnątrz, aby uniknąć przepocenia. Zwracamy uwagę na wszelkie sygnały ze strony organizmu, które mogą świadczyć, że ciśnienie jest zbyt niskie. Są to mroczki przed oczami, ogólne osłabienie organizmu i wzmożona senność.
Leczenie niedociśnienia
Niedociśnienie leczymy najczęściej bez środków farmakologicznych, chociaż bardzo dużo zależy od przyczyn zbyt niskiego ciśnienia, objawów i towarzyszących chorób. Zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej i unikanie gwałtownych zmian pozycji, dlatego wstajemy z łóżka czy krzesła powoli. Unikamy długiego stania, a także wielogodzinnego przebywania na słońcu. Dla niskociśnieniowców ważny jest też sen, powinni się oni dobrze wysypiać, dzięki czemu w ciągu dnia rzadziej będą odczuwać zmęczenie. Przy niskim ciśnieniu nie należy palić papierosów (ogólnie palenie nie jest wskazane nawet u osób zdrowych). Jeżeli chodzi o dietę, to warto jest częściej jeść ryby, szczególnie wędzone, zwiększyć ilość owoców i warzyw, a ograniczyć przy tym tłuszcze zwierzęce. Ciekawe jest również to, że przy niskim ciśnieniu ważna w diecie jest sól, która powinna się w niej pojawić, ponieważ ma ona skłonność do zatrzymywania wody. Pij ziołowe naprawy przyrządzone m.in. z lawendy, liści mięty, majeranku i korzenia lubczyku. Jeżeli problem jest zaawansowany, a ciśnienie zbyt niskie i stwarzające zagrożenie dla pacjenta, to lekarz może zalecić przyjmowanie leków na podwyższenie ciśnienia.
Przyczyny niskiego ciśnienia związane są z genetyką, chorobami towarzyszącymi, układem hormonalnym, płcią, a także naszym stylem życia. Leczenie tylko w zaawansowanych przypadkach obejmuje środki farmakologiczne. U większości pacjentów sprawdza się zmiana nawyków, więcej ruchu i dieta bogata w warzywa, owoce i wędzone ryby.
