W zależności od tego czy znane są przyczyny nadciśnienia tętniczego, wyróżnia się nadciśnienie pierwotne, które występuje samoistnie i nazywane jest chorobą nadciśnieniową oraz nadciśnienie wtórne, stanowiące aż 90% przypadków.
Nadciśnienie pierwotne najczęściej jest rozpoznawane pomiędzy 20, a 50 rokiem życia, a do obniżenia ciśnienia dąży się raczej na drodze farmakologicznej. W jego powstawaniu wskazuje się na udział mechanizmu nerkowego, polegającego na zaburzonej równowadze pomiędzy wytwarzaniem hormonów o działaniu naczynioskurczowym i naczyniorozkurczowym, oraz mechanizm naczyniowy. Mechanizm naczyniowy polega na nadmiernym wytwarzaniu amin katecholowych, przebudowie i usztywnianiu ściany naczyń i upośledzeniu syntezy substancji naczyniorozszerzających.
Izolowane nadciśnienie skurczowe jest diagnozą stawianą, gdy wartość ciśnienia skurczowego przekracza 140 mmHg, natomiast prawidłową wartość ciśnienia rozkurczowego pozostaje zachowana (to jest poniżej 90 mmHg). Zazwyczaj dotyczy osób w starszym wieku, ponieważ to u nich wzrasta znacznie sztywność naczyń, albo chorych ze zwiększonym rzutem serca.
Do czynników zwiększających ryzyko nadciśnienia możemy zaliczyć:
- płeć; to mężczyźni okazują się bardziej narażeni
- wiek; zazwyczaj podaje się, że na nadciśnienie zapadają mężczyźni powyżej 55 roku życia, u kobiet ta wartość jest przesunięta do powyżej 65 roku życia
- waga; otyłość (BMI powyżej 30 kg/m2), jeśli jesteś w grupie ryzyka, pomyśl o diecie mogącej obniżyć ciśnienie tętnicze
- spożycie soli; niektóre osoby reagują poważnym wzrostem ciśnienia zaraz po spożyciu soli, określa się je mianem ,,sodowrażliwych”. Zazwyczaj dotyczy to osób, chorych na cukrzycę oraz takich, u których aktywność układu współczulnego jest podwyższona. Zmniejszenie ilości soli w diecie skutecznie obniża ciśnienie
- narażenie na stres psychiczny; u tych, którzy w sposób ciągły są narażeni na czynniki stresowe, trudniej będzie skutecznie walczyć o zmniejszenie ciśnienia. Stres powoduje zwiększenie wydzielanie katecholami, podnoszących ciśnienie i roztraja działanie układu bodźca-przewodzącego serca.
- brak aktywności fizycznej; regularny i odpowiednio dobrany typ ćwiczeń okaże się bardzo pomocy w zbijaniu ciśnienia
- zaburzenia gospodarki lipidowej; wyniki cholesterol całkowity powyżej 4,9mmol/l; cholesterol całkowity frakcji LDL powyżej 3mmol/l i cholesterol frakcji HDL poniżej 1mmol/l, to czynniki alarmujące. Cholesterol frakcji HDL, określany jest mianem ,,dobrego cholesterolu” o wysokiej gęstości, zapewnia wtórny transport cholesterolu do wątroby, gdzie podlega on metabolizmowi i może być przetworzony do kwasów żółciowych lub wydalony z organizmu. Natomiast cholesterol frakcji LDL, nazywany jest ,,złym cholesterolem” on z kolei transportuje cholesterol z wątroby do komórek organizmu, jeśli występuje w nadmiarze może odkładać się w naczyniach tętniczych.
- czynniki genetyczne- podniesione w stosunku do normy ciśnienie krwi, zależy od wielu genów związanych wprost z mechanizmami jego regulacji. Jako przykład podaje się zaburzenia w strukturze angiotensynogenu, receptora AT1. Ekspresja tych receptorów zależy od czynników środowiskowych.
- choroby sercowo naczyniowe w wywiadzie rodzinnym; o ile zostały diagnozowane przedwcześnie w odniesieniu do średniej, to jest u kobiet poniżej 65 roku życia, a u mężczyzn poniżej 55.
- glukoza w osoczu na czczo; jeśli mieści się pomiędzy 5,6-6,9 mmol/l warto zainteresować się swoim stanem zdrowia
- nadmierna podaż płynów- zmniejszenie podaży płynów, przekłada się na obniżenie cieśniną krwi, niemniej nie można doprowadzić do stanu odwodnienia, który w sposób oczywisty jest niekorzystny dla organizmu. Warto mieć świadomość tego, że picie naparów z niektórych ziół to sprawdzony domowy sposób na obniżenie ciśnienia.
- lepkość krwi- ciśnienie tętnicze jest wprost proporcjonalne do lepkości krwi. Zatem nasuwa nie na myśl prosty wniosek: obniżając lepkość krwi uzyskamy zmniejszenie wartości ciśnienia tętniczego. Długotrwałe odwodnienie organizmu powoduje destabilizację błony komórkowej czerwonej krwinki i powoduje wzrost jej sztywności. Priorytetem dla osób borykających się ze zwiększoną lepkością krwi powinno być odpowiednie nawodnienie podczas wysiłku fizycznego, co jest także naturalnym sposobem obniżenia ciśnienia.
- miejscowe czynniki regulacyjne- endotelina i kalcytonina mają działanie naczypioskurczające co podnosi ciśnieni krwi, natomiast tlenek azotu oraz prostacyklina będą czynnikami zaliczanymi do grupy naczyniorozszerzających co znaczy że są w stanie zmniejszyć ciśnienie krwi.
- aktywność układu współczulnego i przywspółczulnego - stres i silne emocje powodują przewagę układu współczulnego nad przywspółczulnym, co podnosi ciśnienie. Natomiast relaks, odpoczynek lub sen przeważają szalę na rzecz układu przywspółczulnego, co powoduje zbijanie ciśnienia.
- krążące czynniki humoralne; np. angiotensyna II, wchodząca w skład układu renina-angiotensyna-aldosteron bardzo silnie kurczy naczynia krwionośne, co sprawia że wzrasta całkowity obwodowy opór naczyniowy co z kolei podnosi ciśnienie krwi.
Skoro już wiesz co podnosi ciśnienie, możesz zastanowić się jak naturalnie leczyć nadciśnienie i zawalczyć o swoje zdrowie.
