Większość osób praworęcznych wykonuje samodzielny pomiar ciśnienia tętniczego na ręce niedominującej, czyli lewej. Lekarze z kolei w większości przypadków wykonują badanie na ręce prawej. Dlaczego lekarz mierzy ciśnienie na prawej ręce i na jakiej ręce mierzyć ciśnienie w domu, aby wynik był najbardziej wiarygodny? Okazuje się, że jest to kwestia indywidualna, jednak można ją w łatwy sposób sprawdzić, aby we właściwy sposób kontrolować swoje ciśnienie również na co dzień.
Na której ręce mierzy się ciśnienie? A może na obu?
Wiele osób zastanawia się, na której ręce mierzy się ciśnienie krwi. Osoby praworęczne zakładają w większości przypadków mankiet na rękę lewą, podczas gdy leworęczni na prawą. Wynika to z naszych codziennych nawyków, z ręki dominującej korzystamy przy wykonywaniu wszystkich czynności, łatwiej jest nam nią również założyć mankiet aparatu. Jeżeli dopiero zaczynasz monitorować swoje ciśnienie tętnicze, powinieneś ustalić, na której ręce mierzyć ciśnienie, aby wynik pomiarowy był najbardziej adekwatny do stanu faktycznego Twojego zdrowia. Sprawdzimy to, wykonując pomiar na obu rękach. Dostrzeżesz różnice, które są naturalnym zjawiskiem, o ile nie są zbyt duże. Za miarodajny wynik uznaje się wyższą wartość. Dlatego gabinecie lekarskim podczas badania ciśnieniomierzem można się również spotkać z praktyką, że ciśnienie mierzone jest na obu rękach, chociaż nie jest to regułą.
Duże różnice w pomiarach ciśnienia
Zwykle ciśnienie tętnicze mierzone na ręce prawej jest niewiele wyższe od wartości pomiarowej z lewej ręki. Dlatego też lekarz często mierzy ciśnienie na ręce prawej. Czy można mierzyć ciśnienie na prawej ręce również w domu? Jest to zalecana praktyka, jednak wcześniej warto sprawdzić, jaka jest różnica w wynikach przy obu rękach. Może się okazać, że to na lewej wartość będzie wyższa i to ona powinna być brana pod uwagę. Badacze z Harwardzkiej Szkoły Medycznej w Bostonie informują, że badanie na obu rękach jest bardzo dobrą praktyką, ponieważ już we wczesnym stadium pomaga w wykryciu niektórych problemów z sercem. Zatem zastanawiając się, która ręka jest najlepsza do pomiaru ciśnienia, można uznać, że obie.
Naukowcy w trakcie prowadzonego badania przeanalizowali wyniki ciśnienia tętniczego 3300 osób powyżej 40. roku życia, które nie chorowały na żadne schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Przy analizie uwzględnione zostało tylko ciśnienie skurczowe. Z badań wynikało, że ci uczestnicy badania, u których ciśnienie na prawej i lewej ręce różniło się o minimum 10 mm Hg, byli narażeni na problemy układu sercowo-naczyniowego o 38% bardziej, niż pozostali. To u nich istniało większe ryzyko wystąpienia udaru i zawału serca. Są też przypuszczenia, że wyraźna różnica pomiarowa świadczy o zablokowaniu tłuszczem tętnicy w ramieniu z wyższą wartością. Warto więc zastanowić się nie tylko nad tym, na której ręce mierzyć ciśnienie tętnicze, ale też nad praktykowaniem pomiarów z obu rąk, tym bardziej, że zablokowanie tętnicy tłuszczem zwiększa ryzyko zawału serca.
Z tego powodu lekarzom zaleca się wykonywanie pomiaru ciśnienia tętniczego na obu rękach. To dzięki dwóm wynikom i ich porównaniu możemy otrzymać więcej rzetelnych informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta. Podobnie warto postępować w domu przy samodzielnym monitorowaniu wartości ciśnienia krwi.
Na której ręce mierzyć ciśnienie krwi, aby zdiagnozować choroby naczyń krwionośnych?
Pomiar ciśnienia na obu rękach umożliwia wczesne wykrycie poważnej, ale cichej choroby naczyń krwionośnych. Przy zwiększonej różnicy istnieje zwiększone ryzyko choroby tętnic obwodowych. Naukowcy dowiedli, że osoby z różnicą pomiarową większą niż 15 mm Hg byli dwukrotnie bardziej narażeni na choroby, niż osoby, u których ta różnica była zdecydowanie mniejsza.
Choroby tętnic obwodowych rozwijają się w wielu przypadkach w utajony sposób. Im wcześniej zostaną wykryte, tym mniejsze ryzyko śmierci. We wnioskach z badania ukazała się też informacja, z której dowiadujemy się, że różnica 15 mm Hg decyduje o 70% zwiększonym ryzyku śmierci na skutek chorób sercowo-naczyniowych.
Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego
Dla miarodajności wyniku ważne jest nie tylko, na jakiej ręce mierzy się ciśnienie, ale również warunki stworzone przy badaniu. Nie wykonujemy pomiaru bezpośrednio po posiłku, aktywności fizycznej i wysiłku. Ciśnienie może być wtedy wyższe. Na co najmniej 30 minut przed rozpoczęciem badania rezygnujemy z palenia papierosów i nie pijemy kawy. Pomiar musi być wykonany w pozycji siedzącej, a mankiet znajdować się na wysokości serca. Badany powinien być wypoczęty, dlatego zaleca się krótki odpoczynek i wyciszenie przez kilkanaście minut przed badaniem. Najlepiej jest wykonać dwa pomiary, po jednym na każdej ręce, a następnie powtórzyć pomiar na tej, z której wynik był wyższy. Przy monitorowaniu pracy układu sercowo-naczyniowego mierz ciśnienie tętnicze o stałej porze, najlepiej rano, na czczo, przez zażyciem jakichkolwiek tabletek. Mankiet ciśnieniomierza musi dobrze przylegać do ręki, jednak nie powinien uciskać. Kiedy napełnia się on powietrzem, nie rozmawiamy i nie wykonujemy żadnych ruchów, spokojnie i głęboko oddychając.
Czynniki wpływające na wartość ciśnienia
Wynik zależy jednak nie tylko od poprawności przeprowadzonego pomiaru oraz tego, na której ręce mierzy się ciśnienie. Istnieje kilka czynników, które mają znaczący wpływ na wartość naszego ciśnienia tętniczego. Człowiek jest bardzo podatny na wpływ bodźców zewnętrznych i czynników środowiskowych. Do jego wzrostu może dojść na skutek stresu oraz sytuacji, wywołującej adrenalinę. Zmiany zachodzą też z powodu aktywności fizycznej, przy ćwiczeniach obserwujemy wzrost tętna i ciśnienia. Pomiarowi ciśnienia nie sprzyjają ponadto obfite i ciężkostrawne posiłki, alkohol i tytoń. Nie trudno jest też dostrzec zależność pomiędzy naszym samopoczuciem i pogodą na zewnątrz. Na ciśnienie tętnicze człowieka wpływają nagłe zmiany ciśnienia atmosferycznego.
A więc, na której ręce powinno się mierzyć ciśnienie? Najlepszą praktyką jest dokonywanie pomiaru na obu rękach ciśnieniomierzem zegarowym. Można też sprawdzać systematycznie, na której ręce wynik jest wyższy i to ją wykorzystywać do badania.
