Norma ciśnienia tętniczego zależy od kilku czynników, w tym przede wszystkim wieku oraz chorób i problemów zdrowotnych. Prawidłowe ciśnienie 40-latki będzie różniło się od ciśnienia dla 60-latka czy też kilkuletniego dziecka. Przy kontroli ciśnienia ważna jest nie tylko znajomość norm dla poszczególnych grup wiekowych, ale również prawidłowo wykonane badanie, które każdy może przeprowadzić samodzielnie w domu z wykorzystaniem ciśnieniomierza.
Ciśnieniomierz elektroniczny naramienny z pomiarem pulsu
Tabela: ciśnienie a wiek
W trakcie pomiaru ciśnienia tętniczego dowiadujemy się nie tylko jaka jest jego wartość, ale również otrzymujemy informację o swoim pulsie. Ciśnienie to siła, z którą krew napiera na ściany tętnic. Puls, czyli inaczej tętno, to liczba uderzeń serca w ciągu jednej minuty. Wyróżnić możemy ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Pierwsze dotyczy skurczu serca, który powoduje, że krew zaczyna krążyć w krwioobiegu. Jest to wyższa wartość ciśnienia. U osoby dorosłej powinno wynosić ok. 120 mm Hg. Rozkurczowe to siła naporu krwi na tętnice, kiedy serce nie wykonuje pracy i jest w spoczynku. Prawidłowe ciśnienie rozkurczowe dla osoby dorosłej wynosi ok. 90 mm Hg. Jakie jest dobre ciśnienie dla poszczególnych grup wiekowych, przedstawia poniższa tabela. Dowiesz się z niej, jakie powinno być ciśnienie tętnicze dla 60-latka, 30-latka, nastolatka i noworodka.
1-12 m-cy: min 75/50 norma 90/60 max 110/75
1-5 lat: min 70/85 norma 95/65 max 110/79
6-13 lat: min 90/60 norma 105/70 max 115/80
14-19 lat: min 105/73 norma 117/77 max 120/81
20-24 lat: min 107/75 norma 120-79 max 132/83
25-29 lat: min 109/76 norma 121/80 max 133/84
30-34 lat: min 110/77 norma 122/81 max 134/85
35-39 lat: min 111/78 norma 123/82 max 135/86
40-44 lat: min 112/79 norma 125/83 max 137/87
45-49 lat: min 115/80 norma 127/84 max 139/88
50-54 lat: min 116/81 norma 129/85 max 142/89
55-59 lat: min 118/82 norma 131/86 max 144/90
60-64 lat: min 121/83 norma 134/87 max 147/91
+65 lat: min 123/85 norma 135/88 max 148/94
Ciśnienie skurczowe u osoby dorosłej powinno mieścić się w normie 120—129 mm Hg, z kolei rozkurczowe w normie 80—84 mm Hg. Wraz z wiekiem norma prawidłowego ciśnienia tętniczego wzrasta. Optymalne ciśnienie dla 60-latka to 134/87 mm Hg i nie powinno przekraczać poziomu 147/91 mm Hg. U chorych w podeszłym wieku, do 80 roku życia zaleca się obniżanie ciśnienia skurczowego do 140-150 mm Hg, z kolei po 80 roku życia do wartości poniżej 150 mm Hg.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze?
Ciśnienie tętnicze możemy mierzyć samodzielnie w domu. W normalnych i codziennych warunkach wynik badania będzie najbardziej adekwatny do realiów stanu Twojego zdrowia. W gabinecie lekarskim mogą pojawić się dodatkowe czynniki, które wywołują wzrost ciśnienia, jak np. stres, strach czy lęk. Przed badaniem należy wyciszyć i uspokoić organizm, nie powinno się też wykonywać ciężkich i wymagających prac, a także uprawiać sportu. Warto jest odpocząć w pozycji siedzącej przez kilka minut. Najwygodniejsze do pomiaru będą ciśnieniomierze automatyczne. Są dobrym wyborem dla kontroli ciśnienia dla 60-latka i innych osób w podeszłym wieku. Nadgarstkowe są najmniej dokładne, jednak mogą okazać się właściwym wyborem w przypadku osób z nadwagą.
Podczas badania przyjmujemy pozycję siedzącą. Opieramy rękę wygodnie np. o stół i układamy ją w taki sposób, aby ramię znajdowało się na wysokości serca. Nakładamy mankiet na ramię i włączamy urządzenie. Najlepiej jest wykonać dwa pomiary w odstępie czasowym 1-2 minut, a następnie dokonać uśrednienia wyników.
Osoby po 45 roku życia, z chorobami układu krążenia, a także będące w grupie ryzyka zachorowalności na choroby układu sercowo-naczyniowego powinny wykonywać pomiar ciśnienia regularnie, codziennie lub co kilka dni. Dzięki temu łatwiej jest zaobserwować niepokojące zmiany, jak obniżenie czy podwyższenie ciśnienia i odpowiednio wcześniej zareagować, wdrażając właściwe leczenie.
Niskie ciśnienie tętnicze
O niskim ciśnieniu mówimy, kiedy spada poniżej najniższej normy. Jak wynika z danych WHO, u kobiet mamy z nim do czynienia, jeżeli jest niższe niż 100/60 mm Hg, a u mężczyzn wartość jest mniejsza, niż 110/70 mm Hg. Należy jednak pamiętać, że prawidłowe ciśnienie jest inne dla poszczególnych grup wiekowych. Analizując normy, dowiesz się, jakie ciśnienie krwi w wieku 46 lat jest prawidłowe, a jakie za niskie i tak samo dla innych grup wiekowych. Niskie ciśnienie objawia się zmęczeniem i uczuciem senności, brakiem energii, zawrotami głowy, nadmierną potliwością, bladą cerą, uczuciem chłodu i spowolnioną reakcją na bodźce.
Wysokie ciśnienie tętnicze
Podwyższone ciśnienie będzie występować przy wyniku powyżej 140/90 mm Hg. Zaawansowane stadium osiąga w momencie wskazania przez aparat wyniku 180/110 mm Hg i więcej. Objawami nadciśnienia tętniczego są m.in. duszności, zawroty i bóle głowy, krwawienie z nosa, nerwowość, zaburzenia snu, kołatanie serca i uczucie duszności w klatce piersiowej. Jest to choroba kojarzona przede wszystkim z osobami starszymi. Może jednak wystąpić u zdecydowanie młodszych osób.
Jakie jest dobre ciśnienie u osób chorych na cukrzycę i choroby nerek?
Norma dobrego ciśnienia zmienia się w przypadku niektórych chorób. U osób chorych na cukrzycę jego wartość powinna być poniżej 140/85 mm Hg. Dzięki temu ograniczone zostaje ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego dla tej grupy chorych. U osób z chorobami nerek dąży się do ciśnienia tętniczego na poziomie < 140/90 mm Hg. Jego osiągnięcie ma wpływ na spowolniony rozwój przewlekłej choroby.
Chcąc dowiedzieć się, jakie jest dobre ciśnienie dla konkretnej osoby, należy uwzględnić jej wiek, a także ewentualne towarzyszące mu choroby przewlekłe. Wraz z wiekiem zmieniają się normy ciśnienia. Im jesteśmy starsi, tym ciśnienie może być wyższe.
