Glukoza do badania pobierana jest od każdej kobiety będącej w ciąży. Celem jest sprawdzenie, czy przyszła mama nie choruje na cukrzycę ciążową, która występuje u 5,4% kobiet w Europie. Dowiedz się, kiedy wykonuje się badanie glukozy w ciąży, jak ono wygląda i w jaki sposób interpretować wyniki.
Na czym polega badanie glukozy w ciąży?
Badanie cukru w ciąży jest bardzo ważne, ponieważ glukoza wykazuje zdolność do przenikania przez łożysko i pobudzania trzustki dziecka do intensywnej pracy. Przez to wydziela ona więcej insuliny, która działa podobnie jak hormon wzrostu. Dzieci kobiet z cukrzycą ciążową charakteryzują się większą masą ciała. Ponadto występuje również ryzyko powikłań położniczych. U takich ciężarnych częściej wykonuje się cesarskie cięcie, a także istnieje podwyższone ryzyko urazów okołoporodowych.
Test na cukrzycę w ciąży nazywamy inaczej badaniem OGTT. Pozwala sprawdzić, w jaki sposób organizm kobiety metabolizuje cukier.Poziom glukozy w ciąży jest mierzony na czczo, chociaż w przypadku testu obciążenia glukozą badanie przeprowadzane jest w nieco inny sposób. Polega na piciu glukozy, dokładnie roztworu zawierającego 50 g glukozy. Po godzinie pobierana jest pierwsza próbka krwi do badania, podczas którego sprawdzany jest poziom glukozy we krwi. Jeżeli wynik jest w zakresie 140–180 mg/dl, to wykonuje się drugi test na obciążenie glukozy, który wyklucza lub potwierdza cukrzycę ciążową u przyszłej mamy.
Kiedy wykonuje się badanie OGTT w ciąży?
W ciąży kobieta jest zobowiązana do wykonania wielu badań przesiewowych. To pozwala na wykrycie ewentualnych zaburzeń metabolicznych glukozy na odpowiednio wczesnym etapie ciąży. Już na pierwszej wizycie położniczej ginekolog zleca wykonanie badania glukozy w ciąży. Jego wynik warunkuje konieczność powtórnego wykonania badania lub też potwierdza, że poziom glukozy jest w normie. Zdarza się, że w przypadku niepokojących wartości kobieta zostaje skierowana na doustne badanie OGTT. Trzeba jednak wiedzieć, że nawet w przypadku wyniku mniejszego niż 95 mg/dl, czyli prawidłowej wartości, konieczne jest wykonanie badania OGTT w 24-28 tygodniu ciąży.
Zatem badanie glukozy w ciąży jest wykonywane w ciągu 9 miesięcy minimum 2 razy. Jeżeli u kobiety zostanie stwierdzona cukrzyca ciążowa, testy przeprowadzane są częściej w celu kontroli poziomu glukozy we krwi i obserwacji ewentualnych postępów w leczeniu. Jest to bardzo ważne, ponieważ nieprawidłowości w metabolizowaniu glukozy mogą skutkować wystąpieniem cewy nerwowej oraz wad serca u dziecka.
Przygotowanie do badania glukozy w ciąży
Testu obciążenia glukozy nie wykonuje się na czczo, a więc przed badaniem możliwe jest spożycie posiłku, dlatego też kobiety do laboratorium czy przychodni mogą zgłaszać się o dowolnej porze, niekoniecznie rano. Po przybyciu do gabinetu glukozę rozpuszczamy w 150 ml wody i wypijamy w ciągu 5 minut. Czasami konieczne jest samodzielne zakupienie glukozy w aptece, innym razem kobiety otrzymują ją w przychodni. Ile trwa badanie glukozy w ciąży? Po wypiciu roztworu należy odczekać ok. godziny. Po tym czasie zostaje pobrana krew. Wtedy pacjentka może wrócić do domu. Wyniki badania są dostępne zazwyczaj po kilku dniach.
Przez godzinę pacjentka czeka w przychodni, dlatego warto się do tego odpowiednio przygotować. Aby ten czas upłynął szybciej, można wziąć ze sobą książkę lub gazetę. W tym czasie nie powinno się planować żadnych spotkań. U niektórych kobiet po badaniu cukru w ciąży, a więc wypiciu glukozy, występują mdłości i zawroty głowy. Z tego powodu najlepiej jest na badanie przyjść z partnerem lub koleżanką.
Przed badaniem glukozy w ciąży powinno się zwrócić szczególną uwagę na to, co jemy. Przez 3 dni przed testem zjadaj 3 główne posiłki i 2 przekąski. Niech Twoja dieta będzie zbilansowana, bogata w witaminy i minerały. Tak powinno być przez całą ciąże, jednak kobiety bardzo często pozwalają sobie na pewne odstępstwa. Nie jest to jednak najlepszy czas na zachcianki.
Poziom glukozy na czczo w ciąży. Normy
Test na cukrzycę w ciąży wykonywany jest w laboratorium lub przychodni, jednak wyniki powinny być skonsultowane z lekarzem. Warto jednak wiedzieć, co oznaczają poszczególne wartości i czy wynik jest prawidłowy czy może wskazuje na cukrzycę ciążową.
- glikemia na czczo poniżej 95 mg/dl, poniżej 140 mg/dl po 1 godzinie od wypicia roztworu glukozy oznacza wynik prawidłowy
- glikemia po 1 godzinie w zakresie 140-199 mg/dl konieczne jest ponowne wykonanie testu, z 75 g glukozy
- glikemia po 1 godzinie powyżej 200 mg/dl, prawidłowy wynik z obciążeniem 75 g glukozy, w tym przypadku test powtarzamy w 32. tygodniu ciąży
O cukrzycy w ciąży możemy mówić, jeżeli zostanie przekroczona którakolwiek z poniższych wartości:
na czczo po 1 godzinie po 2 godzinach
92-125 mg/dl ≥ 180 mg/dl 153-199 mg/dl
Zalecenia przy cukrzycy ciążowej
Badanie cukru w ciąży ma przede wszystkim duże znaczenie dla kobiet, które znajdują się w grupie ryzyka wystąpienia cukrzycy. Są to przyszłe mamy po 35 roku życia, a także kobiety, które w poprzedniej ciąży zmagały się z cukrzycą ciążową lub/i urodziły dziecko o masie ciała powyżej 4 kg. W grupie ryzyka znajdują się również kobiety z nadwagą i otyłością, których BMI jest większe niż 25 kg/m2. Do wystąpienia cukrzycy przyczyniają się ponadto nadciśnienie tętnicze i zespół policystycznych jajników.
U większości kobiet z rozpoznaną cukrzycą ciążową zalecana jest zmiana stylu życia oraz diety. Konieczne jest też zwiększenie aktywności fizycznej, oczywiście w miarę możliwości oraz z dostosowaniem do obecnego stanu kobiety. Rzadko stosuje się leczenie farmakologiczne, ponieważ środki lecznicze przenikają przez łożysko i tym samym przedostają się do środowiska dziecka. Ważne jest też kontrolowanie przyrostu masy ciała. Nie powinno się przytyć więcej niż 11-17 kg. Zaleca się ponadto samokontrolę glukozy we krwi co najmniej 4 razy w ciągu dnia.
Badanie glukozy w ciąży jest jednym z podstawowych badań zlecanych przez lekarza w I i II trymestrze ciąży.
