Kontrola poziomu cukru we krwi w domu umożliwia szybką reakcję na wypadek zbyt wysokich lub niskich wartości, dlatego diabetycy powinni dokonywać pomiarów kilka razy w ciągu dnia. Wykorzystują do tego glukometr, czyli niewielkie urządzenie przeznaczone do mierzenia stężenia glukozy we krwi. Jak badać glukometrem poziom cukru oraz w jaki sposób odczytywać wyniki?
Jak działa glukometr?
Glukometr to niewielkie urządzenie mieszczące się w dłoni, lekkie i mobilne, które możesz zabrać ze sobą zarówno do pracy, jak też w podróż czy na każde inne wyjście z domu. Jest przeznaczony do monitorowania poziomu cukru we krwi, dzięki czemu nie ma konieczności częstego wykonywania badań laboratoryjnych. Glukometr uruchamia się automatycznie po umieszczeniu w nim paska pomiarowego, na który należy nanieść kroplę krwi z palca. Aby uzyskać krew, konieczne jest nakłucie skóry. Glukometr dokonuje analizy zmian, jakie zachodzą w składzie krwi, a następnie na ekranie pokazuje wynik, a więc zawartość glukozy w pobranej krwi.
Badanie krwi glukometrem powinno się odbywać przy użyciu odpowiedniego urządzenia. Glukometry różnią się między sobą nie tylko wyglądem, a także poziomem zaawansowania technologicznego, ale przede wszystkim dokładnością i precyzją pomiaru. Dokładność oznacza zgodność pomiaru z rzeczywistym stanem. O najwyższym poziomie dokładności możemy mówić wtedy, kiedy wynik jest najbardziej zbliżony do stanu faktycznego. Jeśli chodzi o precyzję pomiaru, to jest to powtarzalność. Oznacza to, że glukometr powinien wskazywać taką samą lub podobną wartość w krótkich odstępach czasowych. Trzeba jednak wiedzieć, że precyzja nie musi jednocześnie oznaczać, że urządzenie jest dokładne.
Podstawowe zasady badania krwi glukometrem
Chcąc zwiększyć szansę na dokładność wyników, trzeba wiedzieć, jak mierzyć cukier glukometrem i znać kilka podstawowych zasad. Wiele czynników ma wpływ na poprawność wyników, nie tylko jakość urządzenia. Miejsce nakłucia powinno być dokładnie oczyszczone, a więc przed badaniem krwi glukometrem dokładnie myjemy ręce. Warto jest użyć do tego ciepłej wody, ponieważ sprzyja ona rozszerzaniu naczyń krwionośnych i tym samym łatwiej będzie nam pobrać krew. Paski testowe powinny być ważne, zatem kontrolujemy ich datę ważności. W przeciwnym razie mogą wyraźnie wpłynąć na wiarygodność wyników. Lepiej ukrwione są boczne powierzchnie opuszków palców, dlatego lepiej nakłuwać jest te obszary. Zdarza się, że kropla krwi jest zbyt mała. W takim przypadku nie naciskaj palca w celu uzyskania więcej krwi. Wówczas krew miesza się z płynem tkankowym, rozcieńczając ją. Lepszym rozwiązaniem jest delikatnie pomasować inny palec i wykonać ponownie nakłucie. Trzeba wiedzieć, że glukometry nie najlepiej czują się w zbyt wysokiej i niskiej temperaturze. Mogą wtedy nie działać prawidłowo. Nie sprzyja im również wysoki poziom wilgotności powietrza.
Jak mierzyć cukier glukometrem?
Po odpowiednim przygotowaniu dłoni do pobrania krwi, wykonujemy badanie krwi glukometrem. Umieszczamy pasek w urządzeniu, a palec nakłuwamy nakłuwaczem. Wcześniej dostosowujemy głębokość punkcji do indywidualnych potrzeb. Jeżeli skóra jest gruba, to warto jest wybrać maksymalne wysunięcie igły. Staramy się wybierać inne palce niż kciuk i palec wskazujący, które są najbardziej aktywne na co dzień. Jeżeli jednak badanie krwi glukometrem wykonujemy kilka razy w ciągu dnia, angażujemy wszystkie palce, ale najlepiej ręki niedominującej.
W zależności od rodzaju glukometru krew rozprowadzamy po całej powierzchni paska lub jedynie w wyznaczonym, skrajnym jego obszarze. Czekamy kilka sekund, aż na wyświetlaczu pokaże się wynik. Są glukometry z pamięcią ostatnich kilku wyników. Warto się zdecydować na tego typu urządzenie, co znacznie ułatwia monitorowanie zmian. Dzięki temu możemy zaobserwować, jak reaguje nasz organizm, a także kiedy wyniki są za wysokie lub za niskie i wymagają naszej szczególnej uwagi. Po wykonanym pomiarze usuwamy pasek z urządzenia i umieszczamy go w koszu na odpady. Nigdy nie używamy go ponownie, są to paski jednorazowego użytku.
Badanie krwi glukometrem. Jak często dokonywać pomiarów?
Wiele osób, szczególnie tych, które od niedawna muszą regularnie mierzyć poziom cukru w domu, zastanawia się nie tylko jak badać glukometrem cukier, ale również jak często należy do robić. Jest to kwestia indywidualna i zależy od poziomu zaawansowania cukrzycy lub innego schorzenia wymagającego podobną kontrolę. Czasami dziennie dokonuje się jednego pomiaru, innym razem należy badanie powtarzać kilkakrotnie w ciągu dnia. Jeżeli stosuje się leczenie insuliną i każdego dnia chory wstrzykuje ją ok. 3-4 razy, to zaleca się badanie krwi glukometrem na czczo, przed każdym posiłkiem, a także 1-2 godziny po posiłku. Należy również skontrolować poziom glukozy we krwi przed snem, aby uniknąć niebezpiecznego jego spadku czy wzrostu w nocy. Jeżeli choremu zlecono leczenie cukrzycy dietą lub też łagodnymi środkami farmakologicznymi, wystarczy jeden pomiar na czczo oraz badanie po głównym posiłku.
A jak mierzyć cukier glukometrem przy cukrzycy ciążowej? Postępujemy w podobny sposób. Codziennie badamy cukier na czczo, a następni po każdym posiłku. Dzięki temu możemy wprowadzić modyfikację w diecie i skontrolować, czy nowy jadłospis nam sprzyja i dobrze wpływa na poziom naszego cukru we krwi.
Normy poziomu cukru we krwi
Kiedy już wiemy, jak zbadać cukier glukometrem, powinniśmy również poznać obowiązujące normy, aby wiedzieć, jak prawidłowo interpretować wyniki. Osoby zdrowe na czczo powinny mieć cukier na poziomie 70–99 mg/dl, a ok. 2 godziny po posiłku nie większy niż 140 mg/dl. Jeżeli jesteśmy osobami starszymi od dłuższego czasu chorującymi na cukrzycę, to nasz cukier na czczo powinien wynieść 80-140 mg/dl, a po 2 godzinach od ostatniego posiłku nie więcej niż 180 mg/dl. W przypadku poniżej 55 mg/dl mamy do czynienia z hipoglikemią, od 100 do 125 mg/dl to stan przedcukrzycowy, a powyżej 126 mg/dl w co najmniej dwóch pomiarach świadczy najczęściej o cukrzycy.
Wiedza dotycząca, jak mierzyć cukier glukometrem, przydaje się nie tylko osobom chorym. Każdy powinien wiedzieć, jak skontrolować cukier drugiej osobie, co przydaje się np. w przypadku pierwszej pomocy udzielanej osobie z cukrzycą.
