Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko podwyższonego cukru i cholesterolu, co jest wynikiem spowolnienia metabolizmu węglowodanów, problemami z trawieniem tłuszczu, a także zmniejszoną ilością ruchu. Wiele osób zastanawia się wtedy, jak obniżyć cholesterol i cukier, stosując nie tylko metody farmakologiczne, ale również zmieniając nawyki żywieniowe. Co obniża cukier i cholesterol i jakie produkty należy wprowadzić do diety?
Podwyższony cukier i cholesterol. Konieczna regularna kontrola
Wysoki cholesterol i cukier mają swoje przyczyny, które są związane z naszą dietą, aktywnością fizyczną, wiekiem, genami, jak również innymi chorobami. Bardzo często o niektórych z nich dowiadujemy się już wtedy, kiedy są na zaawansowanym poziomie i wymagają bardziej skomplikowanego i zindywidualizowanego leczenia. Osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka wysokiego cholesterolu i cukru, a także po 50. roku życia powinny regularnie wykonywać badania w tym kierunku. Oba parametry badamy na czczo w laboratorium lub przychodni lekarskiej. Badanie poziomu cholesterolu nazywamy lipidogramem. Prawidłowy wynik całkowitego poziomu cholesterolu wynosi poniżej 200 mg/dL. Poziom LDL, czyli tzw. złego cholesterolu nie powinien być wyższy, niż 100 mg/dL. Dobrego cholesterolu HDL zdrowy człowiek ma powyżej 50 mg/dL. W trakcie badania kontrolowana jest też zawartość trójglicerydów, których norma wynosi poniżej 150 mg/dL.
Badanie cukru we krwi powinno się wykonywać regularnie, najlepiej raz w roku. Cukrzyca jest chorobą, która przez długi czas może rozwijać się bezobjawowo, co oznacza, że organizm nie wysyła nam żadnych wyraźnych sygnałów, że dzieje się w nim coś niepokojącego. Możemy poddać się badaniu z krwi żylnej, którego prawidłowy wynik to mniej niż 100 mg/dL. Jest też test obciążenia glukozą. Jest on zlecany w momencie, kiedy wyniki dwóch kolejnych badań poziomu glukozy we krwi są 100-125 mg/dL. Na co dzień poziom glukozy we krwi możemy kontrolować glukometrem, czyli specjalnym urządzeniem, które każdy cukrzyk posiada w domu.
Dieta na wysoki cholesterol bogata w fitosterole
Zastanawiając się, co obniża wysoki cholesterol, warto jest pamiętać o cennych dla naszego organizmu fitosterolach. Są to substancje roślinne, które charakteryzują się budową bardzo zbliżoną do ludzkiego cholesterolu. Dzięki temu skutecznie obniżają poziom złego cholesterolu. Stanowią budulec błon komórkowych roślin i spełniają w nich bardzo ważną funkcję, ponieważ utwardzają ich strukturę. Grupę fitosteroli tworzą sterole z wiązaniami nienasyconymi w cząsteczce i stanole z wiązaniami nasyconymi. Wiadomo że spożywanie ok. 1,5 g fitosteroli dziennie przyczynia się do obniżenia wchłaniania cholesterolu nawet o 30-40%. Zwiększając ich porcję do 2,2 g dziennie, możemy obniżyć poziom złego cholesterolu o 60%.
Dieta na cholesterol powinna więc zawierać fitosterole w dużych ilościach. Występują one w różnych produktach tj. warzywa, owoce, ziarna i oliwy roślinne. Zaleca się więc uzupełnienie diety o orzechy ziemne i włoskie, migdały, sfermentowaną soję, rośliny strączkowe, siemię lniane, jagody, oliwę z oliwek, olej sezamowy, sałatę, pomidory i banany. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre z tych produktów nie są najlepsze dla osób z wysokim cukrem. Dotyczy to m.in. bananów. Jednocześnie jednak diabetycy mogą w dużych ilościach jeść pomidory. Z tego powodu dieta przy podwyższonym cukrze i cholesterolu powinna uwzględniać potrzeby organizmu w obu tych obszarach.
Produkty na podwyższony cholesterol
Podwyższony cholesterol możemy obniżyć nie tylko lekami, ale też konkretnymi produktami, które bardzo dobrze radzą sobie z tym problemem. Trzeba o nich pamiętać, ustalając dietę i jadłospis, wdrażając je w większych ilościach, niż pozostałe. Dobrym wyborem będą oliwa z oliwek i olej rzepakowy, w szczególności tłoczony na zimno. Są to produkty będące źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, wspierające proces obniżania poziomu złego cholesterolu. W diecie nie może zabraknąć ryb morskich, zawierających kwasy tłuszczowe omega-3 o podobnych zdolnościach. Dieta na obniżenie cholesterolu powinna więc uwzględniać m.in. makrele, sardynki, śledzie, łososie i węgorze. Kluczowymi składnikami diety na podwyższony cholesterol, ale też cukier są produkty zbożowe. Potwierdzono pozytywny wpływ błonnika na obniżenie złego cholesterolu, a także kontrolę glukozy we krwi. Z tego powodu w codziennej diecie warto uwzględnić płatki owsiane, kasze, makaron pełnoziarnisty i pieczywo razowe. Przedostawaniu się cholesterolu z jelita do krwi zapobiega błonnik rozpuszczalny, który znajdziemy w suszonych śliwkach, marchwi, gruszkach i jabłkach ze skórką. Są to jednak produkty niewskazane przy wysokim cukrze.
Produkty na wysoki cukier
A co skutecznie obniża cukier i zapobiega hiperglikemii? W diecie osób zmagających się z wysokim cukrem nie może zabraknąć świeżych warzyw, najlepszym wyborem będą warzywa surowe, a więc nie poddawane obróbce termicznej. Wśród tych, które warto jeść w większych ilościach, są ogórek zielony, pomidor, sałata i szpinak. W jadłospisie niech pojawią się również orzechy włoskie będące prawdziwą bombą błonnikowo-proteinową. Zawierają ponadto duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jak wynika z badań udostępnionych w American Journal of Clinical Nutrition, jedzenie orzechów włoskich sprzyja utrzymaniu prawidłowej sylwetki, a ta z kolei ma związek z prawidłowym poziomem cukru we krwi. Dieta na obniżenie cukru obejmuje też bardzo popularne w ostatnim czasie awokado. Jest ono źródłem potasu, witaminy E, luteiny oraz błonnika. Wspomaga działanie insuliny, skutecznie obniżając cukier we krwi. Awokado świetnie sprawdza się jako zamiennik masła, dodatek do sałatek, koktajli, a także jako pasta kanapkowa np. w połączeniu z jajkiem. Wysoki cukier obniżymy też pestkami dyni, zawierającymi duże ilości magnezu, który bierze udział w wielu procesach metabolicznych w naszym organizmie. Przy niedoborze magnezu dochodzi często do odporności na insulinę.
Dieta na obniżenie cukru i cholesterolu jest bogata w orzechy, surowe warzywa, ryby, a także oleje roślinne. Powinna również być zbilansowana i bazować na mniejszych porcjach, ale częściej spożywanych posiłkach.
