Aparaty EKG, Elektrokardiografy

Co to jest aparat ekg?

Aparat EKG jest 12-kanałowym, diagnostycznym urządzeniem do wykonywania badań elektrokardiograficznych pacjenta w celu rozpoznawania chorób serca. Aparat ekg zwany też elektrokardiografem w istocie jest bardzo czułym galwanometrem. Aparat EKG składa się z elektrod, kabli oraz rejestratora. Aparat ekg monitoruje i obrazuje pracę serca. Badanie ekg diagnozuje wady i choroby mięśnia sercowego takie jak niedokrwienie mięśnia sercowego, zawał lub zaburzenia rytmu. 

Jak działa aparat ekg?

Aparat EKG działa poprzez umieszczenie czterech elektrod klamrowych w okolicach kostek w kończynach górnych i dolnych i sześciu elektrod gruszkowych na klatce piersiowej pacjenta w czwartej i piątej przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka. Elektrody te są odpowiedzialne za detekcję sygnałów elektrycznych generowanych przez serce podczas pracy. Elektrody przedsercowe i kończynowe EKG wychwytują różnicę potęcjałów napięcia elektrycznego skurczów serca, wyniki rysowane są w formie wykresu i amplitudy. Sygnały elektryczne są przekazywane przez kable do rejestratora EKG. Zwykle stosuje się 10-żyłowe kable ekg rejestrujące 12-odprowadzeń EKG, które pozwalają na uzyskanie informacji z różnych perspektyw serca. Wykres EKG pokazuje różne fazy pracy serca, takie jak depolaryzacja przedsionków (fala P), depolaryzacja komór (kompleks QRS) oraz repolaryzacja komór (fala T). QRS-y wstęgi ekg widzimy na monitorze aparatu oraz na wydruku na specjalnym papierze z siatką milimetrową. Wydruk otrzymany z aparatu EKG umożliwia wykrycie i rozpoznanie zaburzeń rytmu i zmian patologicznych, a także uszkodzenia mięśnia sercowego. Badanie elektrokardiograficzne pozwala ocenić częstość i rytm pracy serca. Badanie aparatem EKG to metoda pośrednia polegająca na rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy pomiędzy napięciami dwóch elektrod – przedsercowej i kończynowej uwidocznionej graficzną krzywą elektrokardiograficzną na ekranie aparatu EKG lub papierze termicznym, ukazując zespoły QRS oraz załamki i odstępy. Kompleks QRS może mieć różne kształty i amplitudy w zależności od pacjenta, jego wieku, płci, budowy ciała oraz innych czynników. Wartości odniesienia dla czasu trwania kompleksu QRS wynoszą od 80 do 100 milisekund (0,08-0,10 sekundy) u dorosłych. Standardowe odprowadzenia w aparacie ekg, czyli I, II, III zostały zaproponowane przez Willema Einthovena. W 1912 r. przy ich pomocy ten naukowiec wyznaczył „trójkąt Einthovena”. W 1934 r. przez połączenie drutów do prawego i lewego ramienia oraz lewej stopy z opornikiem 5000 omów Frank Wilson zdefiniował „elektrodę obojętną”. Kombinacja odprowadzeń działała jak uziemienie i była związana z ujemnym końcem EKG. Elektroda związana z dodatnim końcem później stała się „jednobiegunową” i mogła być umiejscowiona gdziekolwiek na ciele. Wilson określił jednobiegunowe odprowadzenia VR, VL i VF gdzie „V” było związane z napięciem. W 1938 r. American Heart Association i Cardiac Society zdefiniowały standardowe umiejscowienie i przewody odprowadzeń przedsercowych od V1 do V6. W 1942 r. Emanuel Goldberger zwiększył napięcie jednobiegunowych odprowadzeń Wilsona o 50% i utworzył dodatkowe odprowadzenia kończynowe aVR, aVL i aVF. Po dodaniu trzech odprowadzeń kończynowych i 6 odprowadzeń piersiowych otrzymamy 12-odprowadzeniowy elektrokardiogram, który jest stosowany do dziś. Kredos jest dostawcą aparatów EKG wykonanych w tej właśnie najnowocześniejszej technologii stosowanej w medycynie.

Standardowe badanie EKG wykonuje się przy pomocy 12 odprowadzeń:

• 3 dwubiegunowe kończynowe Einthovena (I , II , III),
• 3 jednobiegunowe kończynowe wzmocnione Goldbergera (aVR, aVL, aVF),
• 6 jednobiegunowych przedsercowych Wilsona (V1, V2, V3, V4, V5, V6).

W odprowadzeniach dwubiegunowych kończynowych Einthovena umieszczamy 4 elektrody na ciele badanego:

• elektroda czerwona – prawa ręka (RA),
• elektroda żółta – lewa ręka (LA),
• elektroda zielona – lewa goleń (LF),
• elektroda czarna – prawa goleń (tzw. punkt odniesienia; ziemia).

Trzy pierwsze elektrody tworzą trójkąt Einthovena, który jest trójkątem równobocznym, co sprawia, iż linie poprowadzone prostopadle z każdego ze środków trzech boków, reprezentujące zerowy potencjał, przetną się w środku trójkąta. Pomiędzy pierwszymi trzema elektrodami wykonuje się pomiar różnicy potencjałów (w mV):

• odprowadzenie I – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa ręka” a „prawa ręka” (LA – RA),
• odprowadzenie II – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa goleń” a „prawa ręka” (LF – RA),
• odprowadzenie III – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa goleń” a „lewa ręka” (LF – LA).

W odprowadzeniach jednobiegunowych kończynowych wzmocnionych Goldbergera stosujemy 3 elektrody i odczytujemy również wzmocnione  sygnały:

• odprowadzenie aVR – z elektrody „prawa ręka” (RA),
• odprowadzenie aVL – z elektrody „lewa ręka” (LA),
• odprowadzenie aVF – z elektrody „lewa goleń” (LF).

W odprowadzeniach jednobiegunowych przedsercowych Wilsona elektrody przedsercowe są połączone razem, co daje teoretycznie wypadkowy potencjał równy 0. Ten wspólny punkt można połączyć z ujemnym biegunem galwanometru, a kolejne elektrody połączyć z biegunem dodatnim galwanometru.

W standardowym 12-odprowadzeniowym EKG wykorzystuje się 6 elektrod jednobiegunowych przedsercowych Wilsona:

• V1 – czerwona elektroda – w prawym czwartym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) przy brzegu mostka,
• V2 – żółta elektroda – w lewym czwartym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) przy brzegu mostka,
• V3 – zielona – w połowie odległości pomiędzy elektrodami V2 a V4,
• V4 – brązowa elektroda – w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii środkowo-obojczykowej lewej,
• V5 – czarna elektroda – w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii pachowej przedniej lewej,
• V6 – fioletowa elektroda – w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii pachowej środkowej lewej.